Szwedzka ustawa zasadnicza Akt o druku z 1766 r. (Tryckfrihetsförordningen), pierwsza na świecie ustawa gwarantująca prawo publicznego dostępu do dokumentów państwowych, jest częścią konstytucji tego kraju i zapewnia dziś jak najszerszy publiczny dostęp do oficjalnych dokumentów. Akt ten stanowi podstawę tradycyjnego prawa szwedzkiego znanego jako Zasada jawności (offentlighetsprincipen), która odgrywa kluczową rolę nie tylko w zapewnianiu obywatelom prawa dostępu do dokumentów publicznych, ale jest także niezbędna w sprawowaniu odpowiedzialności ze strony urzędników rządowych i państwowych. Stosowanie jak największej przejrzystości przyczynia się do właściwego funkcjonowania liberalnego systemu demokratycznego, ograniczając jednocześnie korupcję i nadużycia. Rozwój przejrzystości i kształtowanie otwartego społeczeństwa sprzyja większemu udziałowi obywateli w społeczeństwie, wzbudza zaufanie do państwa – niezbędny element budowania skutecznego państwa, które ma służyć jego właścicielom, obywatelom – oraz przyczynia się do funkcjonowania rządów prawa i podnosi jakość demokracji.

Sweden’s Freedom of the Press Act of 1766 (Tryckfrihetsförordningen), the world’s very first legislation supporting freedom of the press and freedom of information, is part of the country’s constitution and grants today the widest possible public access to official documents. It forms the basis of the traditional Swedish right known as The Principle of Public Access to Official Documents (offentlighetsprincipen) and plays a crucial role not only in providing the right to access public documents, but is also indispensable in order to uphold public accountability of government and state officials. Exercising the widest possible transparency contributes to the proper functioning of the liberal democratic system, while curtailing corruption and abuse. Developing transparency and shaping an open society promotes greater participation of citizens in the society, encourages confidence in the state – an essential element in building an effective state that is to serve its owners, the citizens – as well as benefits the functioning of the rule of law and increases the quality of democracy.

Artykuł ma na celu pomoc w ugruntowaniu się przekonania, iż aby zrozumieć przemiany zachodzące w polityce prawa kosmicznego i w prawie kosmicznym należy odejść od konwencjonalnego punktu widzenia i pomyśleć odwrotnie. Autor eksponuje w nim tezy, które zmuszają do innego spojrzenia na obowiązujące prawo. Przedstawia, iż w polskim porządku prawnym obowiązują wszystkie źródła prawa międzynarodowego (wyszczególnione w art. 38 Statutu MTS) i prawa UE, z wyjątkiem umów międzynarodowych, które obowiązują tylko wtedy, gdy są ratyfikowane przez RP i ogłoszone w Dzienniku Ustaw RP. Polityka prawa (prowadzona przez kompetentne władze na każdym forum w oparciu o określone procedury) jest refleksem ius, które inspiruje rozwój lex i odwrotnie. Prawo obowiązuje poza granicami jurysdykcji państw (res communis) w obszarach morskich i przestrzeni kosmicznej staje się konstytucyjnym elementem nowej cywilizacji (rynku i kultury), które stopniowo wywiera wpływ na prawo obowiązujące w granicach jurysdykcji państw (suwerenność i prawa suwerenne). Siła prawa przestaje gwarantować rozstrzyganie konfliktów międzynarodowych, co zmusza do stosowania prawa siły. Warunkiem sine qua non przetrwania nowej cywilizacji jest ochrona ludzkości i sprawiedliwy podział zasobów w procesie przemian.

The article aims to help realize that to understand the changes which take place in space policy and space law, it is necessary to abandon the old course of thought and think the other way. The author exposes thesis that force to take a look at the law in a different way. He states that: all sources of international law (specified in Article 38 of the Statute of the ICJ) and EU law are in force in the Polish legal order, with the exception of international agreements, which only apply if they are ratified by the Republic of Poland and published in the Journal of Laws of the Republic of Poland. The legal policy (conducted by the competent authorities in each forum based on the specific procedures) is the ius reflex, which inspires the development of lex and vice versa. The law applies beyond the borders of states’ jurisdictions (res communis) in the maritime and outer space and becomes a constitutional element of the new civilization (market and culture), which gradually affects the law within the jurisdiction of states (sovereignty and sovereign rights). The power of law ceases to guarantee the resolution of international conflicts, which forces the application of the law of force. The sine qua non condition to survive the new civilization is to protect humanity and to share resources fairly in the process of transformation.

Mass migrations entail cultural changes in host nations. This includes the legal culture. Ours is the culture founded on the idea of equality and respect for individual rights, most profoundly expressed during the Great French Revolution. This culture is currently under pressure from migrants bringing in their own vision of society and law. Some of it promotes the inequality of men and women, reluctance to recognize secular law as law and disregard for democracy as a man-made order of things. The changes are hard to resist as the newcomers enjoy the protection of formalistically understood human rights. The need to respect the culture of the new arrivals, entrenched in our legal culture, works as a centrifugal force. To respect everybody’s needs a cohabitation of conflicting values is being tolerated. For example, it is morally wrong that known terrorists and Somalian pirates receive compensation for minor procedural violations by order of European courts from the same taxpayers who were exposed to their vile efforts. What suffers is equality and democracy and trust in the rule of law. We stand and the crossroads and some measures have to be taken to protect European legal culture from feudalization where each ethnic group is governed by its own law. One of the measures is to start paying attention to collective human rights of the indigenous nations that built that culture. It is time to apply the Radbruch’s doctrine on morally unaccepted effects of both existing laws and certain court decisions. An old adage “no democracy for the enemies of democracy” fits the needs of today.

Debaty o Unii Europejskiej, jej modelu i funkcjonowaniu, charakteryzują się uproszczeniami, a w wielu przypadkach przesiąknięte są ideologią lub niewiedzą. W europejskiej – w tym polskiej – dyskusji pojawia się też często wąsko rozumiany interes narodowy, a strony żonglują emocjami i lękami, które przesłaniają niedostatki rzeczowej informacji. Kontrowersje między Unią Europejską a Polską, które pojawiły się na tle oceny stanu praworządności czy też problemu relokacji uchodźców dowodzą, że przedmiotem sporu staje się w pewnym stopniu model integracji oraz jej podstawowe pojęcia prawne. Należy się zastanowić, na czym polega specyficzny prawnie charakter UE? Dlaczego zgodziliśmy się powierzyć jej kompetencje do wykonywania władzy publicznej? Czy Unia ogranicza suwerenność Polski? Czy w Unii możliwa jest demokracja? Mimo krytyki Unia pozostaje sprawnym mechanizmem zarządzającym współzależnością państw członkowskich. Parafrazując Marka Twaina: Doniesienia o jej zgonie wydają się przesadzone.

Niniejszy artykuł jest próbą wyjaśnienia Platońskiej koncepcji dobra wspólnego jako teorii znacznie bardziej odpowiadającej dobru ogółu (jako takiemu), niż współczesne teorie, które stawiają człowieka na piedestale. Poprzez odniesienia do treści Praw oraz Państwa zostanie przedstawione, że Platon postrzegał swoją ideę w państwowotwórczy sposób. Jest to bardzo trafna interpretacja troski o dobro ogółu. W tekście została także wskazana rola pierwiastków religijnych w treści Platońskiej koncepcji.

This article is an attempt to explain the Platonic conception of the common good as a theory much more equivalent to the common good (as such), than modern theories that they put a man on the pedestal, instead of the community. By reference to the content of Laws and State will be presented that Plato saw his idea of a state-building manner. This is a very accurate interpretation of concern for the common good. The text was also indicated the role of the religious elements in the text of Plato’s concept.

Przedmiotem opracowania jest analiza i ocena najnowszych zmian, jakie nastąpiły w konstrukcji podatku dochodowego od osób fizycznych, ze szczególnym uwzględnieniem kwoty wolnej od podatku. Głównym efektem tychże zmian jest podwyższenie minimum wolnego od podatku do poziomu minimum egzystencji oraz ustawowy obowiązek Ministra Finansów corocznej weryfikacji obu tych wielkości. Autorka pozytywnie ocenia wprowadzone zmiany, zauważając jednocześnie, iż powinny być traktowane jako wstęp do dyskusji nad nowym modelem opodatkowania osób fizycznych w Polsce.

This paper is devoted to analysis and evaluation of recent changes that have taken place in the structure of Polish personal income tax, with particular emphasis on tax-free amount. The main effect of these changes is the increase of the tax-free minimum in comparison to the level of subsistence minimum as well as the statutory obligation of the Minister of Finance to verify both these volumes. The authoress positively assesses the introduced changes, noting that they should be treated as an introduction to the discussion on a new model of taxation of natural persons in Poland.

Celem niniejszego artykułu jest analiza ustawy Prawo przedsiębiorców w zakresie regulacji wprowadzającej możliwość wykonywania działalności gospodarczej bez obowiązku jej uprzedniej rejestracji. Poniższe rozważania zawierają krytyczną analizę potencjalnych skutków przepisów wprowadzonych w ramach Konstytucji Biznesu, które to regulacje przewidują możliwość wykonywania działalności o wszystkich cechach działalności gospodarczej, bez konieczności uzyskania wpisu w rejestrze.

The aim of the article is analysis of the Law of entrepreneurs in the field of regulation providing a possibility of running a business activity without obligation of its registration. It describes regulation provided in the Business Constitution and presents a critical analysis of its potential effects.

W dniu 1.01.2016 r. weszła w życie ustawa Prawo restrukturyzacyjne, nowelizująca dotychczasową ustawę Prawo upadłościowe i naprawcze z roku 2003. Wprowadzo- no w niej między innymi zmiany w przesłankach niewypłacalności podmiotów gospodarczych. Artykuł koncentruje się na interpretacji nowych przepisów pod kątem możliwości wykorzystania ich przez piramidy finansowe. W wyniku przeprowadzonej analizy wskazano, że w szczególności zmiany dotyczące przesłanki zadłużeniowej, opisanej w art. 11 ust. 2 znowelizowanej ustawy, mogą stanowić podstawę dla piramid finansowych prowadzenia legalnej działalności przez dwa, a nawet trzy lata. Powyższe konsekwencje nowelizacji ustawy stoją w sprzeczności z deklaracjami, że zmiany w prawie upadłościowym miały wyeliminować te z wcześniejszych rozwiązań, które nie sprawdziły się w praktyce i umożliwiały dłużnikowi działanie w celu pokrzywdzenia wierzycieli.

Poland’s new Restructuring Law, which entered into force on 1 January 2016, amended the former Insolvency and Reorganisation Law of 2003. The new law has, among other things, introduced changes to the factors to be taken into account when determining the insolvency of corporate entities. The paper focuses on the interpretation of these new provisions with regard to their possible exploitations by pyramid schemes. The conducted analysis has revealed that the new amendments may establish a basis for pyramid schemes to operate legally for two or even three years cycles. This finding applies, in particular, with respect to the amendments made to the indebtedness factor set out in Article 11(2) of the amended Act. The aforementioned consequences contradict the declarations made by the government that the changes in the insolvency law were intended to abolish old mechanisms that proved unworkable in practice and allowed debtors to carry out acts which were detrimental to their creditors.