Każde demokratyczne państwo ma swój jasno określony i uporządkowany prawnie zbiór norm i reguł, które wyznaczają zasady wewnętrznej organizacji, zarządzania i systemu organów władzy publicznej. Zasady te pod wpływem wielu okoliczności podlegają naturalnym procesom zmian. Z perspektywy większości współczesnych krajów do kluczowych zmian odnoszących się do systemu zarządzania publicznego należy przede wszystkim odrzucenie państwa jako legitymizowanego monopolu przymusu, wprowadzając szeroko rozumianą, choć nie zawsze i wszędzie obecną – decentralizację władzy. Zamysłem autora jest wskazanie w artykule wybranych oczywiście, z uwagi na szeroki zakres omawianego zagadnienia, administracyjno­prawnych aspektów obecności zarządzania publicznego w rozwoju administracji publicznej. Rozważania podjęte w tekście prowadzą do wniosku, że pomimo widocz­nych kierunków upowszechniania różnych, często bardzo uspołecznionych form zarządzania publicznego, w praktyce funkcjonowania administracji publicznej dostrzega się wielowymiarowość implementacji tego systemu.

Przy wprowadzeniu instytucji pracy zdalnej w Polsce od 2023 r. precyzyjnie określono zasady tej formy świadczenia pracy. Przyjąć można, że przed tą datą obowiązujące regulacje były raczej reakcją na wyzwania związane z pandemią COVID-19, niż efektem ewolucji funkcjonujących do tej pory form zatrudnienia. Postawioną tezę potwierdza również fakt uregulowania tego zagadnienia w ustawie z marca 2020 r.
Nadal istnieją wyzwania, takie jak dostosowanie wymiaru pracy zdalnej do różnych sytuacji pracownika. Pandemia COVID-19 wpłynęła na system kształcenia, szczególnie na naukę zdalną, oferując elastyczność i oszczędności, ale efektywność tej formy edukacji może być uzależniona od dostosowania do potrzeb studentów. Wprowadzenie nauki zdalnej dla nauczycieli akademickich stanowi wyzwanie. Nauka zdalna musi uwzględniać ochronę danych osobowych, analizę ryzyka i dostosowanie środków do tego ryzyka. Współczesna nauka wymaga adaptacji do zmieniających się warunków, dlatego istotne jest dostosowanie regulacji i procedur do nowych realiów.

Since 1 December 2021, the rule applicable in bankruptcy proceedings has been that all pleadings and documents are filed exclusively via the IT system supporting court proceedings using the forms available in this system. An exception to this rule is inter alia a natural person’s right to file a request to declare personal bankruptcy and all pleadings and documents without using the system. The publication analyses whether this entitlement is granted to a natural person only in bankruptcy proceedings or in bankruptcy proceedings conducted after the declaration of bankruptcy.

The article examines the application of the principle of the active role of the court in the administrative proceedings of the Republic of Kazakhstan and foreign countries. The attention is paid mainly to the identification of the main function and the system of application of this principle. The scientific novelty lies in the study of important subordinate guiding principles, the influence of which is decisive when applying the principle of the active role of the court in the administrative proceedings of the Republic of Kazakhstan. The authors conclude that the judge should apply the principle of the active role of the court in order to have a fair trial within a reasonable time.

The aim of the article is to characterise selected tax principles included in the Polish financial law literature. Legal academics and commentators widely emphasise that these principles are extremely crucial for the tax system. They express the postulates to which a properly designed tax, as well as a rational tax system, should correspond. In view of the fact that the academic discourse has been emphasising for many years that tax law is of low quality and thus difficult and costly to apply, as well as the low assessment of tax regulations enacted as part of the so-called Polish Deal, it was considered appropriate to remind the significance of the most important of these models, the content of which was expressed as tax principles.

The author’s goal is to analyze the concept of distributive justice and the possibility of its normative formulation in the Polish constitutional order. The starting point of consideration is the principle of social justice expressed in Article 2 of the Constitution and the model of distributive justice developed on its basis. The author, using formal-dogmatic, theoretical-legal and comparative-legal methods, points out the features of contributive justice and examines the normative and practical possibility of changing the paradigm of the constitutional fair state through a novel approach to justice focusing on equitable contribution, instead of the hitherto dominant distributive pattern. The result of the research conducted is the conclusion that, for reasons justified by the constitutional system and the praxeology of the workplace, contributive justice expands the concept of constitutional social justice in a valuable and desirable way.

The publication examines the legal nature of wars, looks into the law of war genesis, reviews its conventions, as well as identifies the aim, objectives, causes together with the consequences of Russia’s military aggression on February 24, 2022; it provides a testimony on the war of aggression against Ukraine and identifies its threats to post-war international law and order. The aim of the article is to determine the background, nature, fundamentals and nature of the war the Russian Federation launched on February 24, 2022 against Ukraine within the context of confrontation with the values of Western democracy. Historical-legal dialectical, comparative-legal and system-structural methods, as well as methods of formal logic (induction and deduction, analysis and synthesis, abstraction and concretization, etc.) were used to study the issues. The application of these research methods entails a cross-sectoral scientific nature.
Wars have accompanied the entire history of mankind. Since the 17th century the theoretical foundations of the law of war have been laid, which enshrined in international laws and customs of warfare (Geneva Conventions, Hague Convention, etc.) since the 19th century, thus forming the international humanitarian law. After World War II, violations of the latter by the belligerent party are viewed by the world community no less harshly than the mere war. The paper questions the purpose, reasons, conditions and intermediate consequences of the war of the Russian Federation against Ukraine. Obviously, the military aggression and the Russian invasion on February 24, 2022 marked the beginning of the de facto war, under a specific formal definition by a Russian official as a “special military operation” instead of naming it an attempt to avoid legal responsibility for war crimes committed in Ukraine. The article analyses the aggressive nature of this war on the part of the Russian Federation, demonstrates numerous violations of international law conventions by the Russian armed forces during the military invasion and temporary occupied territories in Ukraine. It emphasizes that the law of war has always been replaced by signing a peace treaty and relevant international agreements, which entails the obligation to severe the political, economic, and legal responsibility of the state violating international humanitarian law. The paper reviews the key institutions and legal tools for bringing the Russian Federation authorities to justice for the war crimes committed in Ukraine. So far, the President of Ukraine, the Supreme Council of Ukraine, and the Cabinet of Ministers of Ukraine have managed to apply legitimate international legal
mechanisms, primarily the International Criminal Court and the UN Security Council, to prosecute Russia for violating the international humanitarian law and committing war crimes in Ukraine. At the same time, on the Ukrainian territories currently liberated from the Russian army’s occupation (Bucha, Gostomel, Irpin, etc.), it is already possible to implement a special mechanism of justice, which consists in the collaboration between national and international experts: specialists, investigators, prosecutors, and judges to collect objective and impartial evidence of gross violations of international law and war conventions in Ukraine. It is obvious that for Ukraine today both the victory and just punishment for the committed and continuing committed war crimes on its territory are important. The aftermath of World War II’s “Never Again” now requires, as never before, its effective guarantee and protection

The research objective of the publication is expressed in its content devoted to the
general analysis of the solutions adopted in the draft regulation of the European
Union on the digital asset market. The entry of this legal act into force will fill the
so-called ‘regulatory gap’ as the digital asset sector is not regulated in the EU. The
research approach has been determined by the subject of the legal analysis, namely
the provisions of the proposed new EU regulation on the digital asset market. The
study describes the proposed legal regulation and its systemic importance, as well
as indicates the similarity of the proposed solutions to well-known legal institutions
in the area of the capital market. The main theses are as follows: the proposed legal
act will order the digital asset market in terms of law (firstly); the proposed legal act
in terms of content is based on solutions provided for in the capital market law
(secondly); the proposed legal act provides for legal institutions ensuring the
so-called safety of trading (thirdly). The results should be considered original
because the publication constitutes a pioneering study on the proposed legal act.
With its entry into force (the date is unknown), a discussion on specific topics will
begin in the science of law. Therefore, it is worth speaking up and evaluating the
proposed regulation before the new law is passed. The cognitive value of the publication results from its pioneering nature, and the impact on social relations is
significant. The digital asset market is developing extremely dynamically, and the
interest in this sector is very high.

The principles of „Public Procurement” are important for the proper functioning of the public procurement system. There is no doubt that principles of public procurement system have a special significance for the above mentioned system, since they indicate the direction of interpretation of provisions of the public procurement law as well as they allow a proper interpretation of the meaning of legal norms. The purpose of this elaboration is to present two basic principles of the public procurement law, i.e. the principle of fair competition and equal treatment of economic operators as well as the principle of transparency. The Author indicates the institutional expression of these principles in the procedure of awarding public procurement and indicates the violations of the principles which occur in the practice of law.

The current system of human rights protection has a multifaceted nature. There are three standards of the protection (universal, regional and national). It’s difficult to create the relationship between those standards. Each of those system relates the different ranges of application. The aim of article is to answer the question whether it is possible to create
a uniform standard of protection against discrimination based on sexual orientation.

Artykuł porusza istotny problem ograniczeń prawnych, jakie obowiązujące przepisy narzucają jednoosobowym spółkom z ograniczoną odpowiedzialnością. W pierwszej części autor bada obowiązujące normy dotyczące jednoosobowych spółek oraz przyporządkowuje je celem właściwego zakwalifikowania ich w systemie prawa. W drugiej części, autor mierzy się z celowością istnienia wymienionych obostrzeń w funkcjonowaniu jednoosobowych spółek, analizuje pozorność zastosowanych rozwiązań oraz wskazuje na istotne kierunki zmian koniecznych do zniesienia ograniczeń nakładanych na jednoosobowe spółki z ograniczoną odpowiedzialnością.

Niniejszy artykuł ma za zadanie ukazać podobieństwo pomiędzy rozumowaniami wypracowanymi odnośnie swobód traktatowych a ujęciem zasad prawa zaproponowanym przez R. Alexego. Swobody traktatowe z traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej, wypracowane w toku wieloletniej działalności orzeczniczej Trybunału, posiadają szereg podobieństw do koncepcji zasad prawa zaproponowanej przez prof. Roberta Alexego. Świadczą o tym – pozycja zasad prawa w systemie prawa, możliwość stopniowalności ich wykonywania czy też odrębna metoda wychodzenia z konfliktu dwóch przeciwstawnych zasad prawa. Artykuł analizuje wybrane swobody traktatowe w odniesieniu do materii podatkowej oraz porównuje je ze schematami teoretycznymi, które zaproponował prof. Robert Alexy.

Głównym celem artykułu jest rozważenie dopuszczalności stosowania art. 58 § 2 k.c. w prawie zabezpieczeń społecznych względem umów o pracę zawieranymi z kobietami ciężarnymi z punktu widzenia teorii sprawiedliwości. Chciałbym dowieść, iż stosowanie art. 58 § 2 k.c., skutkujące wyłączeniem kobiet ciężarnych z systemu ubezpieczeń społecznych, jest nie tylko wątpliwe z punktu widzenia Konstytucji RP, ale problematyczne z punktu widzenia rodzaju sprawiedliwości realizowanego przez prawo zabezpieczeń społecznych. W pierwszej części artykułu przypominam podstawowe typologie i definicje pojęcia sprawiedliwości. Choć w refleksji filozoficznej nie można mówić o 11jednej sprawiedliwości", to jest to pojęcie o ugruntowanej tradycji. Stawiam tezę, że o ile sprawiedliwość rozdzielcza jest urzeczywistniana przepisami prawa konstytucyjnego oraz zabezpieczeń społecznych, o tyle prawo cywilne realizuje przede wszystkim sprawiedliwość komutatywną, co dotyczy również art. 58 § 2 k.c. Następnie pokazuję konsekwencje stosowania art. 58 § 2 k.c. w prawie ubezpieczeń społecznych na przykładzie spraw kobiet ciężarnych wyłączanych z systemu ubezpieczeń społecznych. Artykuł zwieńcza konkluzja, iż choć sprawiedliwość dla prawników jest pojęciem o długiej tradycji, to niestety często jest wymierzana intuicyjnie, co prowadzi do niepożądanych i nieobliczalnych konsekwencji społecznych.

W artykule przedstawiono zjawisko „karuzeli podatkowej" w podatku od towarów, które jest swoistym nadużyciem prawa i służy wyłudzenia VATu. Po przedstawieniu doktryny orzeczniczej nadużycia prawa i dobrej wiary wypracowanej przez Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej dokonano analizy orzecznictwa w tym zakresie, z którego wynika, że podatnicy zajmujący się wyłudzaniem podatku od wartości dodanej nie mają prawa do zwrotu podatku. Natomiast podatnicy, którzy padli ofiarą oszust podatkowych mogą powoływać się na doktrynę dobrej wiary i mają prawo do odliczenia podatku. Orzecznictwo Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej w istotny sposób wpływa na orzecznictwo sądów administracyjnych w Polsce. NSA w uzasadnieniach rozstrzygnięć stara się zdefiniować pojęcie „karuzeli podatkowej", które jest bardzo zróżnicowane.

W artykule przedstawiono wycinek działalności instytucji Europejskiego Rzecznika Praw Obywatelskich odnoszącej się do niewłaściwego administrowania organów unijnych w dziedzinie równego traktowania. Analizie poddane zostały najważniejsze zagadnienia związane z nieprzestrzeganiem zakazu dyskryminacji – zasady ogólnej prawa UE – przez instytucje i organy unijne. Zaprezentowano ewolucję zakresu ochrony praw jednostek w działalności systemu instytucjonalnego UE. Sformułowano próbę oceny, czy proces ten przebiega w sposób satysfakcjonujący, czy też wymagane są radykalne zmiany w podejściu do przedstawionego problemu.

Szwedzka ustawa zasadnicza Akt o druku z 1766 r. (Tryckfrihetsförordningen), pierwsza na świecie ustawa gwarantująca prawo publicznego dostępu do dokumentów państwowych, jest częścią konstytucji tego kraju i zapewnia dziś jak najszerszy publiczny dostęp do oficjalnych dokumentów. Akt ten stanowi podstawę tradycyjnego prawa szwedzkiego znanego jako Zasada jawności (offentlighetsprincipen), która odgrywa kluczową rolę nie tylko w zapewnianiu obywatelom prawa dostępu do dokumentów publicznych, ale jest także niezbędna w sprawowaniu odpowiedzialności ze strony urzędników rządowych i państwowych. Stosowanie jak największej przejrzystości przyczynia się do właściwego funkcjonowania liberalnego systemu demokratycznego, ograniczając jednocześnie korupcję i nadużycia. Rozwój przejrzystości i kształtowanie otwartego społeczeństwa sprzyja większemu udziałowi obywateli w społeczeństwie, wzbudza zaufanie do państwa – niezbędny element budowania skutecznego państwa, które ma służyć jego właścicielom, obywatelom – oraz przyczynia się do funkcjonowania rządów prawa i podnosi jakość demokracji.

Badania prowadzone nad funkcjonowaniem administracji publicznej mają charakter interdyscyplinarny. Analizowanie kwestii funkcjonowania administracji publicznej wymaga systemowego spojrzenia, w którym istotnym elementem jest układ stosunków pomiędzy całym systemem i poszczególnymi podsystemami administracji publicznej a jej otoczeniem zewnętrznym. To ujęcie wywodzi się z nauk o zarządzaniu. Znajduje ono swoje odzwierciedlenie w nauce administracji. Szczególnym podsystemem administracji publicznej wymagającym ujęcia interdyscyplinarnego jest podsystem społeczny. W polskim systemie administracji publicznej podsystem społeczny stanowią pracownicy tworzący korpus służby cywilnej oraz inni pracownicy zatrudnieni w urzędach i pozostałych strukturach administracji publicznej. Kształtowanie kadry administracji wiąże się nie tylko z samym naborem odpowiednio wykształconych kandydatów do pracy w urzędach organów administracji publicznej. Bardzo ważne jest kształtowanie odpowiednich postaw etycznych urzędników zarówno administracji rządowej, jak i samorządowej. Powinni oni znać zasady etyki urzędniczej. Nie jest jednak możliwe skodyfikowanie wszystkich norm etycznych pracownika administracji publicznej, a więc należy w tym zakresie stosować ogólne normy prawa moralnego. Obecnie absolwenci kierunków studiów wyższych przygotowujących do pracy w administracji są wprawdzie na ogół odpowiednio przygotowani do analizowania aktów normatywnych, wydawania decyzji administracyjnych czy w ogóle rozumienia zasad systemu prawnego, ale brak im podstaw do uwzględniania w odpowiednim stopniu kwestii związanych z etyką działania i poszanowaniem przyjętych w społeczeństwie wartości.

Przedmiotem artykułu jest zagadnienie możliwości regulacji spraw dotyczących szkolnictwa wyższego w aktach wykonawczych i wewnętrznych. Na tle zasady autonomii szkół wyższych i zasad dotyczących tworzenia prawa, w szczególności zasad wydawania rozporządzeń, zarysowano dopuszczalne granice delegowania materii odnoszącej się do szkolnictwa wyższego do rozporządzeń, a także aktów wewnętrznych szkół wyższych. Wskazano też, że nieprawidłowy podział materii między ustawę a rozporządzenie nie tylko narusza konstytucyjne reguły tworzenia prawa, ale też jest sprzeczny z ochroną zaufania podmiotów do państwa i stanowionego przez nie prawa oraz zasadą podziału i równowagi władzy. Wadliwe kształtowanie systemu szkolnictwa wyższego nie sprzyja jakości kształcenia oraz prowadzeniu badań naukowych. Utrudnia to również realizację wolności nauki.