The study deals with the appearance of ne bis in idem in administrative cases, focusing on the cases of the Court of Justice of the European Union. It focuses on newly emerging cases which do not contain an explicit criminal law element and thus have had to decide on the multiple application of sanctions of an administrative nature. It also refers to the Strasbourg Court’s practice on criminal charges and ne bis in idem, since the key issue for the applicability of the ne bis in idem principle is whether the sanction can be considered criminal in nature. The Engel criteria were used to determine this, which provided sufficient guidance in the initial period, but later cases began to apply a much more complex set of criteria. The paper presents the trends in the EU in the field of multiple administrative sanctions, its twists and turns and the issues raised in the application of the principle from an administrative perspective.

When State aid decisions are contested before the Court of Justice of the European Union, the beneficiary may face the risk of having to reimburse the aid to the State. Legal certainty in the area of State aid is crucial – not only for the recipient, but also for the broader EU economy, particularly given the increasingly competitive and complex global environment. This article analyses the CJEU’s approach to interpreting Article 108 TFEU, especially in light of its obligation to avoid outcomes that conflict with the specific provisions of the Treaty. The analysis is prompted by the landmark judgment in Case C-594/18 P, Republic of Austria v European Commission, in which the Court appeared to dismiss the need for an inextricable link when assessing State aid in relation to environmental matters. This raises the question of whether similar reasoning could apply to other areas of EU law. While the Hinkley Point C case introduces further ambiguity, the principal aim of this article is to examine various dimensions of the issue of inextricable links between State aid and different provisions of EU law.

The study presented herein involves a critical examination of the formulation of restoration and recompense sanctions for environmental damage in Indonesia. Although there are certain legal frameworks – such as Law No. 32/2009 – in place, their implementation has been largely ineffective. This paper explores the potential of incorporating local wisdom, green victimology, and comparative legal approaches. Indigenous practices in Indonesia aligning with the principles of green victimology, which acknowledges both non-human victims. A comparative analysis of legal frame-works in Australia and New Zealand reveals a stronger emphasis on restoration and recompense. The study highlights the need to integrate local wisdom and green victimology and calls for the recognition of broader categories of victims, include the prioritisation of restorative measures within the available legal sanctions.

Mimo istotnego zapotrzebowania społecznego oraz zapotrzebowania samego systemu wymiaru sprawiedliwości na alternatywne dla procesu sądowego sposoby postępowania z konfliktem, mediacja w Polsce rozwija się bardzo powoli. W celu ustalenia przyczyn takiego stanu rzeczy przeprowadzono badania opinii mediatorów na temat istniejących przeszkód dla rozwoju mediacji w Polsce. Badania przeprowadzono z wykorzystaniem kwestionariusza internetowego. Uzyskane wyniki pozwoliły stworzyć mapę problemów ograniczających rozwój mediacji w Polsce, na którą składa się 7 elementów problematycznych, dotyczących: sędziów, prawni­ków, mediatorów, stron konfliktu, społeczeństwa, pieniędzy oraz pozostałych czynników. Dokonana przez respondentów ocena istotności pozwoliła stwierdzić, że zdecydowana większość zidentyfikowanych przeszkód ma charakter krytyczny. W rezultacie przeprowadzonych badań wyłonił się kompleksowy obraz szeregu czynników, które łącznie wymagają odpowiedniego zaadresowania, a bez eliminacji którejkolwiek z krytycznych przeszkód mediacja w Polsce się nie rozwinie.

Koncepcja Lean Management (LM) jest niezwykle pomocną metodą zarządzania, obecną nie tylko w podmiotach prywatnych, ale coraz częściej także w organizacjach publicznych. Metoda ta, wykorzystując różnego rodzaju instrumenty i techniki, wzmacnia świadomość podjęcia wysiłku na rzecz ograniczenia nadmiernego marnotrawstwa. To z kolei wpływa na wzrost zaufania społecznego do administracji samorządowej, gdzie obok podnoszenia jakości oferowanych usług, z powodzeniem stosuje się naukę LM. Głównym celem pracy jest wskazanie możliwych sposobów zastosowania omawianej koncepcji w funkcjonowaniu administracji samorządowej. Wykorzystano analizę, opartą na przeprowadzeniu oceny dostępnej literatury wraz z możliwymi sposobami implementacji nurtu LM w działalność administracji publicznej. Wśród metod badawczych dużą rolę odegrała metoda opisowa, natomiast w procesie badawczym wykorzystano metodę dogmatyczno-prawną, której celem stała się ocena wybranych regulacji prawnych oraz analiza literatury przedmiotu wraz
z metodami wdrożenia założeń tego nurtu w sektorze publicznym. Zastosowano również metodę badawczą jakościową, która przybrała charakter idiograficzny. Metoda ta wykazała, że jednostki samorządu terytorialnego są otwarte na nowości związane z możliwością wdrożenia koncepcji Lean Management.

The authors explore the prospects of Indian legal education under the National Educational Policy (NEP) 2020, a sweeping plan to modernise the country’s education system. The NEP 2020 prioritises students’ all-around growth, interdisciplinary education, and 21st-century skill acquisition through a customisable programme. The article highlights various aspects of India’s legal education system that are affected by the NEP 2020, such as interdisciplinary learning, curriculum flexibility, real-world experience, and technological advancements. The NEP 2020 is expected to have a profound impact on the education in law in India, with the potential to revolutionise the country’s legal education system.

A confluence of gender-based inequalities, biases, and societal norms dictating traditional gender roles leads to a unique impact of environmental factors on gen-der relations and vice versa. Recognising and addressing the connection between gender and the environment could promote policy alignment and facilitate com-prehensive and inclusive sustainable development strategies. Ecofeminism, as a critical framework that links the issues of environmental degradation with gender oppression, also offers a distinct perspective on the complex nature of law and propose improvements to environmental legal approaches.
UN’s Sustainable Development Goal 5, which focuses on achieving gender parity and empowering every woman and girl, is crucial for this study. Through a thorough review of existing literature and case studies, along with a critical analysis of relevant legal frameworks, this paper seeks to reveal how addressing the interconnected challenges of gender disparities and environmental concerns can support the pursuit and achievement of SDGs through legislative measures.

Przedmiotem artykułu jest badanie (i) utrwalonej praktyki formułowania norm generalnych i abstrakcyjnych; (ii) treści oraz celowości ustawy H.R. 815 pod kątem metodologii konstrukcyjnej tekstu, która odeszła od reguły z pkt (i). Amerykańska ustawa jest przykładem rzadko spotykanego typu aktu prawnego, w którym bezpośrednio uznano podmiot prywatny (imiennie wskazany) za zagrożenie dla państwa. Niniejsze rozważania wskazują także na geopolityczne aspekty tworzenia prawa w sytuacji realnych zagrożeń, które biorą się z tego, że wrogie podmioty nadużywają wolności i praw konstytucyjnych państw, którym chcą szkodzić. Porównano również mechanizmy nakładania kar m.in. z prawa karnego oraz administracyjnego, które są stosowane obecnie w Polsce z regulacjami ustawy H.R. 815. W artykule wykorzystano metody: formalno-dogmatyczną, komparatystyczną oraz historyczną.

Celem pracy jest analiza głównych proceduralnych reguł „prywatnej zdecentralizowanej sprawiedliwości”, czyli zasad zautomatyzowanego prywatnego rozstrzygania sporów na zdecentralizowanych platformach arbitrażowych przez arbitrów w technologii blockchain z wykorzystaniem algorytmów. Szczególnie interesujące z perspektywy teorii i filozofii prawa są zasady losowania arbitrów i oryginalny sposób, w jaki są motywowani przez system do podejmowania decyzji. Analiza ma charakter deskryptywny, wykorzystano metodę desk research. Dokonano m.in. prze-glądu najnowszej literatury i przeglądu treści stron internetowych aktualnie oferu­jących rozwiązania w tym zakresie. W pracy wykorzystywane są tezy kryptoeko­nomii i teorii gier. Przeanalizowano zasady rozstrzygania sporów, zilustrowano je przykładami. Przedstawiono podstawy podejmowania decyzji przez arbitrów i źródła ich motywacji odwołujące się do punktu Schellinga, teorii równowagi Nascha oraz teorii perspektywy Kahnemana i Tversky’ego.

Partners in a relationship develop a common language and a unique set of rules and behaviours – together, they define the reality in which they exist and co-exist. Where the legal status of a relationship is not fully regulated, the recognition of the relationship’s identity is left to individual entitlements, which may not be specifically tailored to the nature of the bond. This is the case with changes in same-sex relationships. In countries where the legal status of such couples remains unrecognised, the issue governed by general administrative procedure for name changes. The paper has three aims. First, to examine the significance of adopting a shared surname in close romantic relationships, particularly in same-sex rela-tionships. Second, to explore the reasons why legislators or courts may refuse to grant a surname change in such contexts, using same-sex relationships as a primary example. This analysis leads to a broader reflection on the legal meaning of a shared surname from the perspective of regulating legal closeness. The aim of the article is not to overstate the importance of a shared surname, nor to claim that it is a necessary component of legally shaped relationality. Rather, the intention is to show that seemingly minor issues – such as surname changes – reveal underlying assumptions about relationality, closeness, and the legal understanding of family, which can significantly influence the social functioning of relationships.

Nowelizacja Kodeksu karnego z 7 lipca 2022 r. wprowadziła nowy typ przestępstwa wymuszenia rozbójniczego, znamienny groźbą rozgłoszenia dotyczącej innej osoby lub osoby dla niej najbliższej wiadomości uwłaczającej czci lub istotnie naruszającej prywatność lub zarzutu, który może poniżyć w opinii publicznej lub narazić na utratę zaufania potrzebnego dla danego stanowiska, zawodu lub rodzaju działalności. Intencją projektodawcy było uzupełnienie luki w ochronie mienia przed zamachami prowadzącymi do rozporządzenia nim w wyniku zastosowania groźby, która nie wchodziła w zakres wskazany w dotychczasowym art. 282 k.k. Mimo że luka taka rzeczywiście istniała, to nowy typ wymuszenia rozbójniczego trudno ocenić pozytywnie. Po pierwsze bowiem, mimo nawiązania do przyjętej w prawie karnym terminologii, budzi on poważne wątpliwości interpretacyjne. Po drugie natomiast, nowy typ przestępstwa nie wypełnia dostrzeżonej luki, a co najwyżej zmniejsza jej zakres, przy czym zdaje się wręcz pogłębiać aksjologiczną i kryminalnopolityczną niespójność ochrony prawnokarnej, jaką owa luka generuje.

Artykuł dotyczy problematyki umowy w sprawie unikania podwójnego opo­datkowania zawartej między Polską a Zjednoczonymi Emiratami Arabskimi. Autorka wskazuje na specyficzne regulacje tej umowy w zakresie ustalania rezy­dencji podatkowej, opodatkowania dochodów pracowników w sektorze transportu międzynarodowego oraz metod unikania podwójnego opodatkowania. Innym problemem mającym znaczenie w praktyce stosowania umowy jest także zakres jej modyfikacji w poprzez Konwencję Wielostronną implementującą środki trakta­towego prawa podatkowego mające na celu zapobieganie erozji podstawy opo­datkowania i przenoszeniu zysku. Dostrzeżone odmienności umowy polsko­emi­rackiej mają istotne znaczenie dla podatników oraz sądów i organów podatkowych. Autorka wykazuje, że pomimo znacznego stopnia ustandaryzowania umów o uni­kaniu podwójnego opodatkowania wiele z nich, w tym umowa polsko­emiracka, zawiera swoiste regulacje odbiegające od wzorcowych propozycji OECD, a także zakresu stosowania klauzul wprowadzonych przez MLI. Stąd istnieje obiektywna konieczność szczegółowej i wnikliwej analizy tej umowy na poziomie stosowania prawa podatkowego.

Artykuł dotyczy aktualnego problemu funkcjonowania kancelarii odszkodowawczych, w których pomoc prawną świadczą prawnicy często niezrzeszeni w samorządzie zawodowym adwokatów czy radców pranych. Nie mają do nich zatem zastosowania przepisy ustaw regulujące działalność tych samorządów, jak również ich zasady etyki. Oznacza to, że dobro osób, które korzystają z ich usług, może być naruszone. W tekście zawarta została próba dowiedzenia, że regulacja dotycząca obowiązku wykonywania zawodów zaufania publicznego przez osoby świadczące pomoc prawną nie jest sprzeczna ze swobodą działalności gospodarczej, wolnością wyboru i wykonywania zawodu czy też wolnością zrzeszania się.

Sednem treści rozwiązań zawartych w Dziale IIIA ordynacji podatkowej normujących przeciwdziałanie unikaniu opodatkowania są regulacje dotyczące konstrukcji prawnej klauzuli przeciwko unikaniu opodatkowania, którą zarówno w piśmiennictwie, jak i w orzecznictwie często zamiennie określa się mianem klauzuli obejścia prawa podatkowego lub utożsamia z instytucją nadużycia przepisów prawa podatkowego. W niniejszej publikacji dokonano analizy rozwiązań zawartych w Rozdziale I Działu IIIA ordynacji podatkowej w celu udzielenia odpowiedzi na następujące pytania. Po pierwsze, czy rzeczywiście przepisy materialne regulujące przeciwdziałanie unikaniu opodatkowania stanowią klauzulę generalną? A jeżeli tak, to jaki obszar wartości pozanormatywnych instytucja ta chroni? Odrębnym problemem badawczym jest kwestia związana z wywodzeniem ze wskazanych rozwiązań ustawy podatkowej instytucji nadużycia prawa. Z tą płaszczyzną związane jest trzecie pytanie badawcze, dotyczące tego, czy w przepisach materialnych konstruujących klauzulę przeciwko unikaniu opodatkowania zakodowane zostały jakiekolwiek publiczne prawa podmiotowe podatnika.