It is quite paradoxical that such a negative social phenomenon as the ever-present threat of the SARS-CoV-2 virus and its mutations has contributed to the exceptional acceleration of the widespread adoption of the institution of remote hearings in the area of civil trials in our country. Traditional hearings are no longer the only possible format of public hearing in the form of a trial. We are now witnessing a new quality in the way in which civil cases are heard. Most importantly, the nature of the court’s communication with the parties and other participants of such proceedings has changed significantly in the broad sense due to the remote nature of the hearings. At present, the venue where a court gets to hear the parties to proceedings is not only the courtroom in a court building, but also cyberspace. Thus, the landscape and the structure of civil trials have changed considerably.

Przedmiotem opracowania jest analiza zagadnienia opodatkowania przewłaszczenia na zabezpieczenie nieruchomości podatkiem od towarów i usług. Autor koncentruje się na wykładni pojęcia odpłatnej dostawy w kontekście przewłaszczenia na zabezpieczenie. Celem rozważań jest odpowiedź na pytanie, czy przewłaszczenie na zabezpieczenie nieruchomości jest czynnością opodatkowaną oraz ewentualne wskazanie momentu powstania obowiązku podatkowego na gruncie podatku od towarów i usług wobec braku jednolitej praktyki organów podatkowych oraz rozbieżności w orzecznictwie sądów administracyjnych.

Artykuł porusza istotny problem ograniczeń prawnych, jakie obowiązujące przepisy narzucają jednoosobowym spółkom z ograniczoną odpowiedzialnością. W pierwszej części autor bada obowiązujące normy dotyczące jednoosobowych spółek oraz przyporządkowuje je celem właściwego zakwalifikowania ich w systemie prawa. W drugiej części, autor mierzy się z celowością istnienia wymienionych obostrzeń w funkcjonowaniu jednoosobowych spółek, analizuje pozorność zastosowanych rozwiązań oraz wskazuje na istotne kierunki zmian koniecznych do zniesienia ograniczeń nakładanych na jednoosobowe spółki z ograniczoną odpowiedzialnością.

Celem niniejszego artykułu jest omówienie wybranych kwestii problematyki związanej z przeprowadzeniem postępowania dowodowego w procedurze cywilnej ze szczególnym uwzględnieniem istoty wniosku dowodowego oraz możliwości jego zgłoszenia. Analizie poddane zostały przepisy ustawowe i podustawowe dotyczące zarówno kwestii formalnych składania wniosku dowodowego, możliwości dopuszczenia dowodu, sposobu przeprowadzenia dowodu, a także roztrząsanie wyników postępowania dowodowego. Przepisy obowiązujące w obecnym kształcie nie dają możliwości zgłaszania dowodów według własnego uznania przez strony i uczestników postępowania, dlatego też niezwykle istotne jest stosowanie ich zgodnie z zaleceniem ustawodawcy, tak aby nie zostać pozbawionym wydania korzystnego rozstrzygnięcia tylko z tego powodu, że Sąd uzna wniosek dowodowy za spóźniony.

Celem artykułu jest omówienie instytucji bezpodstawnego wzbogacenia jako źródła zobowiązania, znanego już w prawie rzymskim, któremu nieobce były najistotniejsze związane z nim problemy, a także sposoby rozwiązywania tych problemów. Autorka, mając świadomość złożoności zagadnień związanych z bezpodstawnym wzbogaceniem oraz problemów, których może nastręczać stosowanie tej instytucji, skupia się na przedstawieniu pojęcia oraz cech charakterystycznych instytucji bezpodstawnego wzbogacenia jako zobowiązania. Zostały one wymienione w jednym tylko przepisie – art. 405 Kodeksu cywilnego, jednak na pozór oczywista regulacja zawiera w sobie kilka niewypowiedzianych wprost elementów, które trzeba uwzględnić przy ocenie, czy doszło do bezpodstawnego wzbogacenia. Autorka zwraca uwagę na to, że o szczególnym charakterze bezpodstawnego wzbogacenia świadczą przede wszystkim pozytywne przesłanki jego powstania. Przesłankami tymi są: uzyskanie korzyści przez jedną osobę, uzyskanie tej korzyści kosztem innej osoby, związek między wzbogaceniem a zubożeniem oraz brak podstawy prawnej wzbogacenia, przy czym należy nadmienić, że Kodeks cywilny nie stanowi nic na temat przesłanki związku. Przesłankami nie będą natomiast wiedza ani wola osoby wzbogaconej. Odpowiedzialność wzbogaconego z tego tytułu będzie w takim razie obciążała go bez względu na to, co było przyczyną uzyskania przez niego korzyści majątkowej.

Głównym celem artykułu jest rozważenie dopuszczalności stosowania art. 58 § 2 k.c. w prawie zabezpieczeń społecznych względem umów o pracę zawieranymi z kobietami ciężarnymi z punktu widzenia teorii sprawiedliwości. Chciałbym dowieść, iż stosowanie art. 58 § 2 k.c., skutkujące wyłączeniem kobiet ciężarnych z systemu ubezpieczeń społecznych, jest nie tylko wątpliwe z punktu widzenia Konstytucji RP, ale problematyczne z punktu widzenia rodzaju sprawiedliwości realizowanego przez prawo zabezpieczeń społecznych. W pierwszej części artykułu przypominam podstawowe typologie i definicje pojęcia sprawiedliwości. Choć w refleksji filozoficznej nie można mówić o 11jednej sprawiedliwości", to jest to pojęcie o ugruntowanej tradycji. Stawiam tezę, że o ile sprawiedliwość rozdzielcza jest urzeczywistniana przepisami prawa konstytucyjnego oraz zabezpieczeń społecznych, o tyle prawo cywilne realizuje przede wszystkim sprawiedliwość komutatywną, co dotyczy również art. 58 § 2 k.c. Następnie pokazuję konsekwencje stosowania art. 58 § 2 k.c. w prawie ubezpieczeń społecznych na przykładzie spraw kobiet ciężarnych wyłączanych z systemu ubezpieczeń społecznych. Artykuł zwieńcza konkluzja, iż choć sprawiedliwość dla prawników jest pojęciem o długiej tradycji, to niestety często jest wymierzana intuicyjnie, co prowadzi do niepożądanych i nieobliczalnych konsekwencji społecznych.

Rozważania na temat studiów prawniczych i aplikacji współcześnie w Polsce przedstawione zostały w artykule z perspektywy pytania o cele kształcenia prawników oraz o to sposób prowadzenia kształcenia prawniczego jest właściwy. Wskazując na determinowaną ustrojowo rolę prawników wykonujących zawód w ramach zinstytucjonalizowanych struktur wymiaru sprawiedliwości artykuł skupia się między innymi na zagadnieniach dotyczących doboru przedmiotów. Zwłaszcza jednak na dylemacie, czy efektem kształcenia prawniczego mają być sprawni technicy prawa, czy elity współformujące profil etyczny, intelektualny, kulturowy i gospodarczy społeczeństwa. Zawarte w artykule poglądy przedstawione zostały począwszy od oceny znaczenia wiedzy na rynku, poprzez wskazanie przydatności programów studiów dla dalszego rozwoju zawodowego prawników zarówno podczas aplikacji, jak i w innych zawodach, aż po porównanie nauczania według podziałów na tradycyjne gałęzie prawa i nowopowstające jego obszary. Artykuł odnosi się także do postulatów otwarcia prawa na interdyscyplinarności i do roli prawnika jako zawodu zaufania w kontekście stałej potrzeby wzmacniania zaufania do samego prawa.

W dobie globalnych sieci teleinformatycznych działania podejmowane w cyber- przestrzeni nie są ograniczone przestrzenią i czasem, a udostępniane treści mogą docierać do potencjalnie nieograniczonego grona odbiorców. Nawet jeśli dostęp do nich uzależniony jest od wypełnienia dodatkowych warunków, to na ogół ich spełnienie nie jest na tyle kłopotliwe, aby taki dostęp utrudniało. Łatwość udostęp- niania oraz złudne poczucie całkowitej anonimowości wpływają na udostępnianie materiałów multimedialnych zawierających także treści prawem zakazane. Nie- zwykle niepokojącym, i niestety, coraz częstszym zjawiskiem jest udostępnianie w sieci zdjęć osób nagich bądź osób w trakcie czynności seksualnych - dokonywane bez ich wiedzy i zgody. Polskie prawo karne dostrzega wagę problemu, penalizując zachowania związane z utrwalaniem i upublicznianiem wizerunku osoby nagiej lub w trakcie czynności seksualnych, jednak wydaje się, że kategoria czynów karalnych ujęta jest zbyt wąsko, co należy ocenić krytycznie. Celem przedstawionych rozważań jest próba analizy zakresu kryminalizacji regulowanej w art. 191a k.k. oraz sformułowania postulatów de lege ferenda.

Problem przemocy „honorowej" jest zjawiskiem przekraczającym granice państw, kultur i religii. Przemoc ta najczęściej bywa łączona z krajami i regionami Bliskiego Wschodu - Jordanią, Libanem, Palestyną, irackim Kurdystanem. W Europie oma- wiana kwestia pojawiła się w debacie publicznej dopiero na początku XXI w. i zo- stała ograniczona do kontekstu migracyjnego. Efektem takiej kategoryzacji przemocy „honorowej" jest polityzacja zjawiska, przejawiająca się w silnym uzależnieniu działań podejmowanych przez państwo od takich czynników, jak linia polityczna rządzącej partii czy nastroje społeczne. Celem niniejszego artykułu jest udzielenie odpowiedzi na pytanie o to, w jaki sposób uregulowano prawnie problem prze- mocy „honorowej" w wybranych krajach i regionach: Libanie, Jordanii, irackim Kurdystanie, Wielkiej Brytanii, Holandii i w Niemczech. Umożliwi to identyfikację sposobów walki z tym problemem i wskazanie, czy kontekst migracyjny wpływa na zróżnicowanie stosowanych rozwiązań. Przedmiotem analizy będzie regulacja prawna, a także orzecznictwo sądów oraz działalność różnych instytucji rządowych oraz pozarządowych nakierowanych na walkę z tym problemem. Wyniki badań prowadzą do refleksji nad tym, czy prawo karne rzeczywiście jest najefektywniejszym instrumentem rozwiązania omawianego problemu. Badana problematyka wpisuje się w szerszy kontekst zagadnienia wykorzystywania narzędzi prawnych do osiągania określonych celów polityk publicznych.

Celem niniejszego artykułu jest analiza ustawy Prawo przedsiębiorców w zakresie regulacji wprowadzającej możliwość wykonywania działalności gospodarczej bez obowiązku jej uprzedniej rejestracji. Poniższe rozważania zawierają krytyczną analizę potencjalnych skutków przepisów wprowadzonych w ramach Konstytucji Biznesu, które to regulacje przewidują możliwość wykonywania działalności o wszystkich cechach działalności gospodarczej, bez konieczności uzyskania wpisu w rejestrze.

Celem niniejszego artykułu jest podjęcie refleksji nad presupozycjami ontologicznymi krytycznej nauki o prawie (prawoznawstwa krytycznego), rozumianymi jako zbiór założeń z zakresu ontologii społecznej, wyznaczających tożsamość tej formy ogólnej refleksji nad prawem. Artykuł postuluje wyróżnienie czterech takich założeń: założenie o polityczności świata społecznego, założenie o społecznym tworzeniu świata społecznego, założenie o paninterpretacjonizmie, założenie o istnieniu wspólnot interpretacyjnych.

W administracji publicznej zachodzą pewne typowe relacje: kierownictwo, nadzór, kontrola, koordynacja i współdziałanie. Dwie ostatnie rzadko stają się przedmiotem zainteresowania nauki prawa administracyjnego. Celem artykułu jest rozpoczęcie dyskusji nad wypełnieniem tej luki. Prawne wyodrębnienie koordynacji stwarza pewne trudności. W większości przypadków koordynacja występuje bowiem łącznie z kierownictwem, nadzorem albo kontrolą. Taki rodzaj koordynacji można by określić jako koordynację funkcjonalną. Istnieje jednak także koordynacja samodzielna. Wobec szczupłości norm prawa pozytywnego dotyczących takiej koordynacji ogranicza się one przeważnie do stosowania niewładczych środków działania organu koordynującego. Administracyjnoprawny stosunek koordynacji ma charakter osobliwy. Dla jego zawiązania konieczny jest udział nie dwóch, ale co najmniej trzech podmiotów: koordynatora i dwóch podmiotów koordynowanych. Punktem wyjścia do rozważań o współdziałaniu w administracji publicznej jest propozycja wyodrębnienia zasady powszechnego współdziałania. Mogłaby mieć ona status jednej z ogólnych zasad prawa administracyjnego. W chwili obecnej prawo pozytywne nie wypowiada jej wprost. Można ją jednak wyprowadzić z rożnych norm obowiązujących, w tym rangi konstytucyjnej. Nakazuje ona, aby wszystkie podmioty sprawujące administrację publiczną współdziałały ze sobą. Zakazuje konkurencji między nimi. W artykule podjęto próbę typologii form współdziałanie, zwracając uwagę na ich różnorodność. Wiele kwestii związanych z koordynacją i współdziałaniem w administracji wymaga jeszcze naukowego oświetlenia. Kolejnym etapem powinno być ujęcie ich w ramy norm prawa pozytywnego. Mogłoby to nastąpić w przyszłej ustawie „Przepisy ogólne prawa administracyjnego”.

Czarne listy sporządzone przez OECD są najbardziej wpływowym narzędziem w walce przeciwko rajom podatkowym. Dzięki swemu autorytetowi i przewodniej roli wśród międzynarodowych organizacji gospodarczych, używany przez OECD termin „raje podatkowe” zaczął być uznawany za negatywny. Kraje zareagowały na olbrzymi wzrost sektora rajów podatkowych poprzez wprowadzenie określonych przepisów prawnych i administracyjnych ograniczających transfery finansowe do rajów podatkowych, a także wytoczyły sądowe procesy o oszustwa. Głównym celem tych działań było zapobieganie temu, by lokalni podatnicy nie ukrywali swych dochodów w rajach podatkowych. By nadmiernie nie ograniczać zasadnego handlu międzynarodowego i transgranicznej działalności inwestycyjnej, krajowe przepisy wymierzone w raje podatkowe zwykle wyznaczają granicę pomiędzy działalnością rajów podatkowych a rzeczywistym biznesem międzynarodowym i stosują się tylko do tych pierwszych.

Celem tekstu jest opracowanie mapy nauk kosmicznych w filozofii stosowanej; spojrzenie na czasoprzestrzeń przez pryzmat horyzontu kosmologicznego; zrozumienie innowacji związanych z rozwojem technologii kosmicznych i technik satelitarnych; potraktowanie pojęcia dobra ludzkości w przestrzeni kosmicznej w kategoriach obowiązku moralnego, a w odniesieniu do księżycowych złóż – obowiązku moralnego i prawnego.

Podstawowym celem badawczym niniejszego opracowania było zwrócenie uwagi na dwa zagadnienia dotyczące zarządzania finansami instytucji gospodarki budżetowej, które na tle obowiązującego brzmienia przepisów ustawy o finansach publicznych rodzą kontrowersje w praktyce gospodarczej. Pierwszym jest zdolność pozyskiwania przychodów z tytułu świadczenia usług tak na rzecz organu założycielskiego, jak podmiotów trzecich, drugim ograniczenie samodzielności finansowej jednostek gospodarki budżetowej w zakresie przeznaczenia wypracowanego przez te podmioty zysku. Przeprowadzona analiza potwierdza tezę, iż treść obowiązujących regulacji ustawowych nie w pełni odpowiada wymogom praktyki gospodarczej, a w szczególności uwarunkowaniom ekonomicznym funkcjonowania rzeczonych jednostek. Wobec stosowanych zasad rozliczeń usług realizowanych na rzecz organów pełniących funkcje organów założycielskich część instytucji gospodarki budżetowej jest w stanie uzyskiwać przychody pozwalające na generowanie zysku wyłącznie dzięki prowadzeniu działalności dodatkowej, którą niejednokrotnie trudno zakwalifikować jako polegającą na wykonywaniu zadań publicznych. Praktyka czerpania przychodów z tego rodzaju działalności zdaje się mieć podstawy w treści obowiązujących przepisów, niemniej jednak zasady prowadzenia gospodarki finansowej w rzeczonym zakresie winny ulec doprecyzowaniu. Nie wszystkie instytucje gospodarki budżetowej przestrzegają również przepisów określających zasady ponoszenia kosztów oraz przeznaczania zysku, co znajduje wyraz w sprzecznych z przepisami ustawy postanowieniach statutów tych jednostek.

Celem artykułu jest analiza praktyki prawniczej jako drogi intelektualisty – na przykładzie Michaela Sfarda. Sfard jest wybitnym specjalistą adwokatem, który zajmuje się prawami człowieka w Izraelu, zwłaszcza w sferze konfliktu między Izraelem a Palestyńczykami. Pośród jego klientów są palestyńskie jednostki i wspólnoty, izraelskie organizacje pokojowe i broniące praw człowieka, włącznie ze znanymi w skali międzynarodowej grupami Pokój Teraz i Przełamać Ciszę. Artykuł składa się z trzech części. Pierwsza skupia się na moralnym i politycznym – kolejność nie jest przypadkowa – wymiarze aktywności Sfarda. Druga omawia specyfikę działalności prawnej prowadzonej przezeń kancelarii. Ostatnia opisuje niektóre wybrane sprawy, którymi zajmował się Sfard. W podsumowaniu zwraca się uwagę, że Sfard przez wielu swoich rodaków – szczególnie o poglądach prawicowych, które zdominowały izraelską scenę polityczną – postrzegany jest jako wróg państwa żydowskiego, a nawet zdrajca. Nie powinno to dziwić, nieomal bowiem z definicji intelektualista jest osobą znajdującą się na marginesie, outsiderem.

Ostatnia przeprowadzona reforma emerytalna z 2014 r. zdecydowała o kształcie polityki inwestycyjnej otwartych funduszy emerytalnych. Jednym z jej kluczowych elementów była radykalna zmiana limitów lokacyjnych ciążących na OFE. Ustawa z dnia 6 grudnia 2013 r. o zmianie niektórych ustaw w związku z określeniem zasad wypłaty emerytur ze środków zgromadzonych w otwartych funduszach emerytalnych zliberalizowała limity lokacyjne ciążące na OFE, ale jednocześnie wprowadziła zakaz inwestycji aktywów OFE w dłużne papiery wartościowe emitowane przez Skarb Państwa lub Narodowy Bank Polski, a także pożyczki i kredyty udzielane tym podmiotom. Ogłoszenie przez Ministerstwo Rozwoju „Programu Budowy Kapitału Polaków” i zapowiedź przekształcenia OFE w fundusze inwestycyjne otwarte polskich akcji (FIO) działające w ramach rynku IKZE będzie miało dalekosiężne konsekwencje nie tylko dla polityki lokacyjnej przekształconych funduszy emerytalnych. Celem artykułu jest analiza dotychczasowej ewolucji lokat OFE w dłużne papiery wartościowe z prawnego, finansowego oraz ekonomicznego punktu widzenia. Tak określony cel badawczy wymusza zastosowanie metody ekonomicznej analizy prawa.