Pojęcie i cechy charakterystyczne zobowiązania z tytułu bezpodstawnego wzbogacenia

Borysiak, Sylwia

Abstract

Celem artykułu jest omówienie instytucji bezpodstawnego wzbogacenia jako źródła zobowiązania, znanego już w prawie rzymskim, któremu nieobce były najistotniejsze związane z nim problemy, a także sposoby rozwiązywania tych problemów. Autorka, mając świadomość złożoności zagadnień związanych z bezpodstawnym wzbogaceniem oraz problemów, których może nastręczać stosowanie tej instytucji, skupia się na przedstawieniu pojęcia oraz cech charakterystycznych instytucji bezpodstawnego wzbogacenia jako zobowiązania. Zostały one wymienione w jednym tylko przepisie – art. 405 Kodeksu cywilnego, jednak na pozór oczywista regulacja zawiera w sobie kilka niewypowiedzianych wprost elementów, które trzeba uwzględnić przy ocenie, czy doszło do bezpodstawnego wzbogacenia. Autorka zwraca uwagę na to, że o szczególnym charakterze bezpodstawnego wzbogacenia świadczą przede wszystkim pozytywne przesłanki jego powstania. Przesłankami tymi są: uzyskanie korzyści przez jedną osobę, uzyskanie tej korzyści kosztem innej osoby, związek między wzbogaceniem a zubożeniem oraz brak podstawy prawnej wzbogacenia, przy czym należy nadmienić, że Kodeks cywilny nie stanowi nic na temat przesłanki związku. Przesłankami nie będą natomiast wiedza ani wola osoby wzbogaconej. Odpowiedzialność wzbogaconego z tego tytułu będzie w takim razie obciążała go bez względu na to, co było przyczyną uzyskania przez niego korzyści majątkowej.

Keywords

bezpodstawne wzbogacenie (1)zobowiązanie (1)korzyść majątkowa (1)zubożenie (1)

References

Kołakowski K., [w:] Komentarz do Kodeksu cywilnego. Księga Trzecia. Zobowiązania, t. I, Warszawa 2011. [Google Scholar]
Księżak P., Bezpodstawne wzbogacenie. Komentarz, Warszawa 2007. [Google Scholar]
Łętowska E., Bezpodstawne wzbogacenie, Warszawa 2000. [Google Scholar]
Mostowik P., Bezpodstawne wzbogacenie, „Studia Prawa Prywatnego” 2007, 2. [Google Scholar]
Mostowik P., [w:] A. Olejniczak (red.), System Prawa Prywatnego, t. 6, Prawo zobowiązań – część ogólna, Warszawa 2009. [Google Scholar]
Ohanowicz A., Niesłuszne wzbogacenie, Warszawa 1956. [Google Scholar]
Ohanowicz A., [w:] W. Czachórski (red.), System prawa cywilnego, t. III, cz. 1, Prawo zobowiązań – część ogólna, Wrocław 1981. [Google Scholar]
Pietrzykowski K. (red.), Kodeks cywilny. Komentarz do artykułów 1–44911, t. I, Warszawa 2005. [Google Scholar]
Wiśniewski T., [w:] Komentarz do Kodeksu cywilnego. Księga Trzecia. Zobowiązania, t. I, Warszawa 2011. [Google Scholar]
Wyrok Sądu Najwyższego z dnia 11 stycznia 1973 r., II CR 648/72, OSNC 1973, nr 11, poz. 200. [Google Scholar]
Wyrok Sądu Najwyższego z dnia 4 października 2007 r., V CSK 255/07, LEX 435625. [Google Scholar]
Wyrok Sądu Najwyższego z dnia 9 stycznia 2002 r., V CKN 641/00 (niepubl.). [Google Scholar]
Wyrok Sądu Najwyższego z dnia 19 marca 2002 r., IV CKN 892/00 (niepubl.). [Google Scholar]
Wyrok Sądu Najwyższego z dnia 6 grudnia 2005 r., I CK 220/05, LEX 172188. [Google Scholar]
Wyrok Sądu Najwyższego z dnia 30 stycznia 2007 r., IV CK 221/06, LEX 369185. [Google Scholar]
Wyrok Sądu Najwyższego z dnia 18 grudnia 1968 r., I CR 448/68, BSN 1969, nr 12, poz. 208. [Google Scholar]
Wyrok Sądu Najwyższego z dnia 16 stycznia 1973 r., II CR 652/72, OSNC 1973, nr 12, poz. 216. [Google Scholar]
Wyrok Sądu Najwyższego z dnia 22 listopada 1977 r., II CR 404/77 (niepubl.). [Google Scholar]
Wyrok Sądu Najwyższego z dnia 17 listopada 1998 r., III CKN 18/98, LEX 479355. [Google Scholar]
Wyrok Sądu Najwyższego z dnia 28 kwietnia 1999 r., I CKN 1128/97 (niepubl.). [Google Scholar]
Kołakowski K., [w:] Komentarz do Kodeksu cywilnego. Księga Trzecia. Zobowiązania, t. I, Warszawa 2011. [Google Scholar]
Księżak P., Bezpodstawne wzbogacenie. Komentarz, Warszawa 2007. [Google Scholar]
Łętowska E., Bezpodstawne wzbogacenie, Warszawa 2000. [Google Scholar]
Mostowik P., Bezpodstawne wzbogacenie, „Studia Prawa Prywatnego” 2007, 2. [Google Scholar]
Mostowik P., [w:] A. Olejniczak (red.), System Prawa Prywatnego, t. 6, Prawo zobowiązań – część ogólna, Warszawa 2009. [Google Scholar]
Ohanowicz A., Niesłuszne wzbogacenie, Warszawa 1956. [Google Scholar]
Ohanowicz A., [w:] W. Czachórski (red.), System prawa cywilnego, t. III, cz. 1, Prawo zobowiązań – część ogólna, Wrocław 1981. [Google Scholar]
Pietrzykowski K. (red.), Kodeks cywilny. Komentarz do artykułów 1–44911, t. I, Warszawa 2005. [Google Scholar]
Wiśniewski T., [w:] Komentarz do Kodeksu cywilnego. Księga Trzecia. Zobowiązania, t. I, Warszawa 2011. [Google Scholar]
Wyrok Sądu Najwyższego z dnia 11 stycznia 1973 r., II CR 648/72, OSNC 1973, nr 11, poz. 200. [Google Scholar]
Wyrok Sądu Najwyższego z dnia 4 października 2007 r., V CSK 255/07, LEX 435625. [Google Scholar]
Wyrok Sądu Najwyższego z dnia 9 stycznia 2002 r., V CKN 641/00 (niepubl.). [Google Scholar]
Wyrok Sądu Najwyższego z dnia 19 marca 2002 r., IV CKN 892/00 (niepubl.). [Google Scholar]
Wyrok Sądu Najwyższego z dnia 6 grudnia 2005 r., I CK 220/05, LEX 172188. [Google Scholar]
Wyrok Sądu Najwyższego z dnia 30 stycznia 2007 r., IV CK 221/06, LEX 369185. [Google Scholar]
Wyrok Sądu Najwyższego z dnia 18 grudnia 1968 r., I CR 448/68, BSN 1969, nr 12, poz. 208. [Google Scholar]
Wyrok Sądu Najwyższego z dnia 16 stycznia 1973 r., II CR 652/72, OSNC 1973, nr 12, poz. 216. [Google Scholar]
Wyrok Sądu Najwyższego z dnia 22 listopada 1977 r., II CR 404/77 (niepubl.). [Google Scholar]
Wyrok Sądu Najwyższego z dnia 17 listopada 1998 r., III CKN 18/98, LEX 479355. [Google Scholar]
Wyrok Sądu Najwyższego z dnia 28 kwietnia 1999 r., I CKN 1128/97 (niepubl.). [Google Scholar]

Full metadata record

Cite this record

APA style

Borysiak, Sylwia (2018). Pojęcie i cechy charakterystyczne zobowiązania z tytułu bezpodstawnego wzbogacenia. (2018). Pojęcie i cechy charakterystyczne zobowiązania z tytułu bezpodstawnego wzbogacenia. Krytyka Prawa. Niezależne Studia Nad Prawem, 10(4), 48-69. https://doi.org/10.7206/kp.2080-1084.251 (Original work published 2018)

MLA style

Borysiak, Sylwia. “Pojęcie I Cechy Charakterystyczne Zobowiązania Z Tytułu Bezpodstawnego Wzbogacenia”. 2018. Krytyka Prawa. Niezależne Studia Nad Prawem, vol. 10, no. 4, 2018, pp. 48-69.

Chicago style

Borysiak, Sylwia. “Pojęcie I Cechy Charakterystyczne Zobowiązania Z Tytułu Bezpodstawnego Wzbogacenia”. Krytyka Prawa. Niezależne Studia Nad Prawem, Krytyka Prawa. Niezależne studia nad prawem, 10, no. 4 (2018): 48-69. doi:10.7206/kp.2080-1084.251.

Copyright info

CC-BY-NC-ND

[1] Kołakowski K., [w:] Komentarz do Kodeksu cywilnego. Księga Trzecia. Zobowiązania, t. I, Warszawa 2011. [Google Scholar]

[2] Księżak P., Bezpodstawne wzbogacenie. Komentarz, Warszawa 2007. [Google Scholar]

[3] Łętowska E., Bezpodstawne wzbogacenie, Warszawa 2000. [Google Scholar]

[4] Mostowik P., Bezpodstawne wzbogacenie, „Studia Prawa Prywatnego” 2007, 2. [Google Scholar]

[5] Mostowik P., [w:] A. Olejniczak (red.), System Prawa Prywatnego, t. 6, Prawo zobowiązań – część ogólna, Warszawa 2009. [Google Scholar]

[6] Ohanowicz A., Niesłuszne wzbogacenie, Warszawa 1956. [Google Scholar]

[7] Ohanowicz A., [w:] W. Czachórski (red.), System prawa cywilnego, t. III, cz. 1, Prawo zobowiązań – część ogólna, Wrocław 1981. [Google Scholar]

[8] Pietrzykowski K. (red.), Kodeks cywilny. Komentarz do artykułów 1–44911, t. I, Warszawa 2005. [Google Scholar]

[9] Wiśniewski T., [w:] Komentarz do Kodeksu cywilnego. Księga Trzecia. Zobowiązania, t. I, Warszawa 2011. [Google Scholar]

[10] Wyrok Sądu Najwyższego z dnia 11 stycznia 1973 r., II CR 648/72, OSNC 1973, nr 11, poz. 200. [Google Scholar]

[11] Wyrok Sądu Najwyższego z dnia 4 października 2007 r., V CSK 255/07, LEX 435625. [Google Scholar]

[12] Wyrok Sądu Najwyższego z dnia 9 stycznia 2002 r., V CKN 641/00 (niepubl.). [Google Scholar]

[13] Wyrok Sądu Najwyższego z dnia 19 marca 2002 r., IV CKN 892/00 (niepubl.). [Google Scholar]

[14] Wyrok Sądu Najwyższego z dnia 6 grudnia 2005 r., I CK 220/05, LEX 172188. [Google Scholar]

[15] Wyrok Sądu Najwyższego z dnia 30 stycznia 2007 r., IV CK 221/06, LEX 369185. [Google Scholar]

[16] Wyrok Sądu Najwyższego z dnia 18 grudnia 1968 r., I CR 448/68, BSN 1969, nr 12, poz. 208. [Google Scholar]

[17] Wyrok Sądu Najwyższego z dnia 16 stycznia 1973 r., II CR 652/72, OSNC 1973, nr 12, poz. 216. [Google Scholar]

[18] Wyrok Sądu Najwyższego z dnia 22 listopada 1977 r., II CR 404/77 (niepubl.). [Google Scholar]

[19] Wyrok Sądu Najwyższego z dnia 17 listopada 1998 r., III CKN 18/98, LEX 479355. [Google Scholar]

[20] Wyrok Sądu Najwyższego z dnia 28 kwietnia 1999 r., I CKN 1128/97 (niepubl.). [Google Scholar]

[21] Kołakowski K., [w:] Komentarz do Kodeksu cywilnego. Księga Trzecia. Zobowiązania, t. I, Warszawa 2011. [Google Scholar]

[22] Księżak P., Bezpodstawne wzbogacenie. Komentarz, Warszawa 2007. [Google Scholar]

[23] Łętowska E., Bezpodstawne wzbogacenie, Warszawa 2000. [Google Scholar]

[24] Mostowik P., Bezpodstawne wzbogacenie, „Studia Prawa Prywatnego” 2007, 2. [Google Scholar]

[25] Mostowik P., [w:] A. Olejniczak (red.), System Prawa Prywatnego, t. 6, Prawo zobowiązań – część ogólna, Warszawa 2009. [Google Scholar]

[26] Ohanowicz A., Niesłuszne wzbogacenie, Warszawa 1956. [Google Scholar]

[27] Ohanowicz A., [w:] W. Czachórski (red.), System prawa cywilnego, t. III, cz. 1, Prawo zobowiązań – część ogólna, Wrocław 1981. [Google Scholar]

[28] Pietrzykowski K. (red.), Kodeks cywilny. Komentarz do artykułów 1–44911, t. I, Warszawa 2005. [Google Scholar]

[29] Wiśniewski T., [w:] Komentarz do Kodeksu cywilnego. Księga Trzecia. Zobowiązania, t. I, Warszawa 2011. [Google Scholar]

[30] Wyrok Sądu Najwyższego z dnia 11 stycznia 1973 r., II CR 648/72, OSNC 1973, nr 11, poz. 200. [Google Scholar]

[31] Wyrok Sądu Najwyższego z dnia 4 października 2007 r., V CSK 255/07, LEX 435625. [Google Scholar]

[32] Wyrok Sądu Najwyższego z dnia 9 stycznia 2002 r., V CKN 641/00 (niepubl.). [Google Scholar]

[33] Wyrok Sądu Najwyższego z dnia 19 marca 2002 r., IV CKN 892/00 (niepubl.). [Google Scholar]

[34] Wyrok Sądu Najwyższego z dnia 6 grudnia 2005 r., I CK 220/05, LEX 172188. [Google Scholar]

[35] Wyrok Sądu Najwyższego z dnia 30 stycznia 2007 r., IV CK 221/06, LEX 369185. [Google Scholar]

[36] Wyrok Sądu Najwyższego z dnia 18 grudnia 1968 r., I CR 448/68, BSN 1969, nr 12, poz. 208. [Google Scholar]

[37] Wyrok Sądu Najwyższego z dnia 16 stycznia 1973 r., II CR 652/72, OSNC 1973, nr 12, poz. 216. [Google Scholar]

[38] Wyrok Sądu Najwyższego z dnia 22 listopada 1977 r., II CR 404/77 (niepubl.). [Google Scholar]

[39] Wyrok Sądu Najwyższego z dnia 17 listopada 1998 r., III CKN 18/98, LEX 479355. [Google Scholar]

[40] Wyrok Sądu Najwyższego z dnia 28 kwietnia 1999 r., I CKN 1128/97 (niepubl.). [Google Scholar]

Krytyka Prawa. Niezależne studia nad prawem