en pl
en pl

Krytyka Prawa. Niezależne studia nad prawem

Show issue
Year 2018 
Volume 10 
Issue 3

Karać czy zapobiegać? Regulacja prawna problemu przemocy „honorowej” w wybranych krajach (regionach) Europy i Bliskiego Wschodu

Joanna Ptak-Chmiel
Uniwersytet Jagiellońsk

2018 10 (3) Krytyka Prawa. Niezależne studia nad prawem

DOI 10.7206/kp.2080-1084.230

Article contents

Abstract

Problem przemocy „honorowej" jest zjawiskiem przekraczającym granice państw, kultur i religii. Przemoc ta najczęściej bywa łączona z krajami i regionami Bliskiego Wschodu - Jordanią, Libanem, Palestyną, irackim Kurdystanem. W Europie oma- wiana kwestia pojawiła się w debacie publicznej dopiero na początku XXI w. i zo- stała ograniczona do kontekstu migracyjnego. Efektem takiej kategoryzacji przemocy „honorowej" jest polityzacja zjawiska, przejawiająca się w silnym uzależnieniu działań podejmowanych przez państwo od takich czynników, jak linia polityczna rządzącej partii czy nastroje społeczne. Celem niniejszego artykułu jest udzielenie odpowiedzi na pytanie o to, w jaki sposób uregulowano prawnie problem prze- mocy „honorowej" w wybranych krajach i regionach: Libanie, Jordanii, irackim Kurdystanie, Wielkiej Brytanii, Holandii i w Niemczech. Umożliwi to identyfikację sposobów walki z tym problemem i wskazanie, czy kontekst migracyjny wpływa na zróżnicowanie stosowanych rozwiązań. Przedmiotem analizy będzie regulacja prawna, a także orzecznictwo sądów oraz działalność różnych instytucji rządowych oraz pozarządowych nakierowanych na walkę z tym problemem. Wyniki badań prowadzą do refleksji nad tym, czy prawo karne rzeczywiście jest najefektywniejszym instrumentem rozwiązania omawianego problemu. Badana problematyka wpisuje się w szerszy kontekst zagadnienia wykorzystywania narzędzi prawnych do osiągania określonych celów polityk publicznych.

References

  1. Rezolucja 1681 Zgromadzenia Parlamentarnego Rady Europy, Urgent need to combatso-called "honour crimes", 2009. [Google Scholar]
  2. Wyrok holenderskiego Sądu Najwyższego z 1 lutego 1977, NJ 1977. Wyrok Sądu Rejonowego w Almelo z 31 maja 1994 r. (niepublikowany). [Google Scholar]
  3. Wyrok w sprawie R. vs Shabir Hussain, Sąd Koronny Newcastle, 28 lipca 1998. Wyrok Sądu Rejonowego w Dordrechcie z 30 grudnia 1999, LJN AA4019. [Google Scholar]
  4. Wyrok w sprawie R. vs Faqir Mohammed, Sąd Koronny Manchester, 18 Lipca 2002. Wyrok niemieckiego Sądu Najwyższego z 28 stycznia 2004 r., 2StR 452/03. [Google Scholar]
  5. Abu Hassan R., Welchman L., Changing the rules? Developments of 'crimes of honour' in Jordan, [w:] S. Hossein, L. Welchman (red.), 'Honour'. Crimes, Paradigms, And Violence Against Women, London 2005, s. 199-208. [Google Scholar]
  6. Abu Odeh L., Honor Killings and the Construction of Gender in Arab Societies, „American Journal of Comparative Law" 2010, 4, s. 911-952. [Google Scholar]
  7. Appiah A., The Honor Code: How Moral Revolutions Happen, New York 2010. [Google Scholar]
  8. Begikhani N., Honour-based violence among the Kurds: the case of Iraqi Kurdistan, [w:] S. Hossein, L. Welchman (red.), 'Honour'. Crimes, Paradigms, And Violence Against Women, London 2005, s. 209-229. [Google Scholar]
  9. Bojarski J., Leciak M., Polskie interkulturowe prawo karne (?) - niektóre aspekty tzw. obrony przez kulturę, [w:] A. Adamski, J. Bojarski, P. Chrzczonowicz, M. Leciak (red.), Nauki penalne wobec szybkich przemian socjokulturowych. Księga jubileuszowa Profesora Mariana Filara, t. 1, Toruń 2012, s. 75-96. [Google Scholar]
  10. Broeck van J., Cultural Defence and Culturally Motivated Crimes (Cultural Offences), „Euro- pean Journal of Crime, Criminal Law and Criminal Justice" 2001, 1, s. 1-32. [Google Scholar]
  11. Cohan J.A., Honor Killings and the Cultural Defense, „California Western International Law Journal" 2010, 2, s. 178-252. [Google Scholar]
  12. Eisner M., Ghuneim L., Honor Killing Attitudes Amongst Adolescents in Amman, Jordan, „Aggressive Behavior" 2013, 5, s. 405-417. [Google Scholar]
  13. Ercan S.K., Same Problem, Different Solutions: The Case of 'Honour Killing' In Germany and Britain, [w:] A.K. Gill, C. Strange, K. Roberts (red.), 'Honour' Killing & Violence. The- ory, Policy & Practice, London 2014, s. 199-217. [Google Scholar]
  14. Grzyb M., Przestępstwa motywowane kulturowo. Aspekty kryminologiczne i prawnokarne, Warszawa 2016. [Google Scholar]
  15. Hague G., Gill A.K., Begikhani N., 'Honour'-based violence and Kurdish communities: Moving towards action and change in Iraqi Kurdistan and the UK, „Journal of Gender Studies" 2013, 4, s. 383-396. [Google Scholar]
  16. Hasan M., The politics of honor: patriarchy, the state and the murder of women in the name of family honor, „Journal of Israeli History" 2002, 1-2, s. 1-37. [Google Scholar]
  17. Hoyek D., Sidawi R.R., Mrad A.A., Murders of women in Lebanon: 'crimes of honour' between reality and the law, [w:] S. Hossein, L. Welchman (red.), 'Honour'. Crimes, Paradigms, And Violence Against Women, London 2005, s. 111-136. [Google Scholar]
  18. Janssen J., Your honour or your life? An exploration of honour cases for police officers and other professionals, Haga 2009. [Google Scholar]
  19. Kelek N., Chaos der Kulturen: Die Debatte um Islam und Integration, Koln 2012. [Google Scholar]
  20. Maier S., Honor Killings and the Cultural Defense in Germany, [w:] M.-C. Foblets, A.D. Renteln (red.), Multicultural Jurisprudence: Comparative Perspectives on the Cultural Defence, Portland 2009, s. 229-246. [Google Scholar]
  21. Oberwittler D., Kasselt J., Honour Killings in Germany (Executive Summary), 2011, https:// www.mpicc.de/files/pdf1/honourkillingsgermany_execsummary.pdf (dostęp: 27.11.2017). [Google Scholar]
  22. Oude Breuil B.C., Dealing with the Ethnic Other in Criminal Law Practice: a Case Study from the Netherlands, [w:] M.-C. Foblets, A.D. Renteln (red.), Multicultural Jurisprudence: Comparative Perspectives on the Cultural Defence, Portland 2009, s. 287-300. [Google Scholar]
  23. Pimentel S., Pandjiarjian V., Belloque J., The 'legitimate defence of honour', or murder with impunity? A critical study of legislation and case law in Latin America, [w:] S. Hossein,L. Welchman (red.), 'Honour'. Crimes, Paradigms, And Violence Against Women, London 2005, s. 245-262. [Google Scholar]
  24. Reddy R., Domestic Violence or Cultural Tradition? Approaches to 'Honour Killing' as Species and Subspecies in English Legal Practice, [w:] A.K. Gill, C. Strange, K. Roberts (red.), Honour' Killing & Violence. Theory, Policy & Practice, London 2014, s. 27-45. [Google Scholar]
  25. Reddy R., Gender, Culture and the Law: Approaches to 'Honour Crimes' in the UK, „Feminist Legal Studies" 2008, 3, s. 305-321. [Google Scholar]
  26. Siesling M., Ten Voorde J., Paradox of Cultural Differences in Dutch Criminal Law, [w:] M.-C. Foblets, A.D. Renteln (red.), Multicultural Jurisprudence: Comparative Perspectives on the Cultural Defence, Portland 2009, s. 145-176. [Google Scholar]
  27. Terugblik Op 2015. Jaarverslag van Het Landelijk Expertise Centrum Eer Gerelateerd Geweld, Haga 2016. [Google Scholar]
  28. Wojciechowski B., Interkulturowe prawo karne, Toruń 2009. [Google Scholar]
  29. Haider al-Abadi vows to use law to control Kurds, http://www.aljazeera.com/news/2017/09/ haider-al-abadi-vows-law-control-kurds-170928110702735.html (dostęp: 13.11.2017). Human Rights Watch, Letter to Jordan's Minister of Justice on "Honor" Crimes, https://www. hrw.org/news/2009/08/10/letter-jordans-minister-justice-honor-crimes (dostęp:12.11.2017). [Google Scholar]
  30. Jordan bans rapists from escaping justice by marrying victim, https://www.theguardian.com/ global-development/2017/aug/02/jordan-bans-rapists-from-escaping-justice-by- marrying-victim (dostęp: 12.11.2017). [Google Scholar]
  31. Jordan says 'honour killing' is against Islam, https://www.thenational.ae/world/jordan--says-honour-killing-is-against-islam-1.203182 (dostęp: 12.11.2017). [Google Scholar]
  32. Lebanon: Law Reform Targets 'Honor' Crimes. Lebanese Laws Need Further Overhaul to Curb Gender-Based Violence, https://www.hrw.org/news/2011/08/11/lebanon-law-reform--targets-honor-crimes (dostęp: 12.11.2017). [Google Scholar]
  33. MPs approve amendments to controversial Article 98, http://www.jordantimes.com/news/ local/mps-approve-amendments-controversial-article-98 (dostęp: 12.11.2017). [Google Scholar]
  34. Recorded 'Honor' Killings on the Rise in Jordan. Alarm Grows With 26 Murders So Far This Year, https://www.hrw.org/news/2016/10/27/recorded-honor-killings-rise-jordan (dostęp: 12.11.2017). [Google Scholar]
  35. Wywiad ekspercki z Janine Janssen, kwiecień 2016. [Google Scholar]
  36. Rezolucja 1681 Zgromadzenia Parlamentarnego Rady Europy, Urgent need to combatso-called "honour crimes", 2009. [Google Scholar]
  37. Wyrok holenderskiego Sądu Najwyższego z 1 lutego 1977, NJ 1977. Wyrok Sądu Rejonowego w Almelo z 31 maja 1994 r. (niepublikowany). [Google Scholar]
  38. Wyrok w sprawie R. vs Shabir Hussain, Sąd Koronny Newcastle, 28 lipca 1998. Wyrok Sądu Rejonowego w Dordrechcie z 30 grudnia 1999, LJN AA4019. [Google Scholar]
  39. Wyrok w sprawie R. vs Faqir Mohammed, Sąd Koronny Manchester, 18 Lipca 2002. Wyrok niemieckiego Sądu Najwyższego z 28 stycznia 2004 r., 2StR 452/03. [Google Scholar]
  40. Abu Hassan R., Welchman L., Changing the rules? Developments of 'crimes of honour' in Jordan, [w:] S. Hossein, L. Welchman (red.), 'Honour'. Crimes, Paradigms, And Violence Against Women, London 2005, s. 199-208. [Google Scholar]
  41. Abu Odeh L., Honor Killings and the Construction of Gender in Arab Societies, „American Journal of Comparative Law" 2010, 4, s. 911-952. [Google Scholar]
  42. Appiah A., The Honor Code: How Moral Revolutions Happen, New York 2010. [Google Scholar]
  43. Begikhani N., Honour-based violence among the Kurds: the case of Iraqi Kurdistan, [w:] S. Hossein, L. Welchman (red.), 'Honour'. Crimes, Paradigms, And Violence Against Women, London 2005, s. 209-229. [Google Scholar]
  44. Bojarski J., Leciak M., Polskie interkulturowe prawo karne (?) - niektóre aspekty tzw. obrony przez kulturę, [w:] A. Adamski, J. Bojarski, P. Chrzczonowicz, M. Leciak (red.), Nauki penalne wobec szybkich przemian socjokulturowych. Księga jubileuszowa Profesora Mariana Filara, t. 1, Toruń 2012, s. 75-96. [Google Scholar]
  45. Broeck van J., Cultural Defence and Culturally Motivated Crimes (Cultural Offences), „Euro- pean Journal of Crime, Criminal Law and Criminal Justice" 2001, 1, s. 1-32. [Google Scholar]
  46. Cohan J.A., Honor Killings and the Cultural Defense, „California Western International Law Journal" 2010, 2, s. 178-252. [Google Scholar]
  47. Eisner M., Ghuneim L., Honor Killing Attitudes Amongst Adolescents in Amman, Jordan, „Aggressive Behavior" 2013, 5, s. 405-417. [Google Scholar]
  48. Ercan S.K., Same Problem, Different Solutions: The Case of 'Honour Killing' In Germany and Britain, [w:] A.K. Gill, C. Strange, K. Roberts (red.), 'Honour' Killing & Violence. The- ory, Policy & Practice, London 2014, s. 199-217. [Google Scholar]
  49. Grzyb M., Przestępstwa motywowane kulturowo. Aspekty kryminologiczne i prawnokarne, Warszawa 2016. [Google Scholar]
  50. Hague G., Gill A.K., Begikhani N., 'Honour'-based violence and Kurdish communities: Moving towards action and change in Iraqi Kurdistan and the UK, „Journal of Gender Studies" 2013, 4, s. 383-396. [Google Scholar]
  51. Hasan M., The politics of honor: patriarchy, the state and the murder of women in the name of family honor, „Journal of Israeli History" 2002, 1-2, s. 1-37. [Google Scholar]
  52. Hoyek D., Sidawi R.R., Mrad A.A., Murders of women in Lebanon: 'crimes of honour' between reality and the law, [w:] S. Hossein, L. Welchman (red.), 'Honour'. Crimes, Paradigms, And Violence Against Women, London 2005, s. 111-136. [Google Scholar]
  53. Janssen J., Your honour or your life? An exploration of honour cases for police officers and other professionals, Haga 2009. [Google Scholar]
  54. Kelek N., Chaos der Kulturen: Die Debatte um Islam und Integration, Koln 2012. [Google Scholar]
  55. Maier S., Honor Killings and the Cultural Defense in Germany, [w:] M.-C. Foblets, A.D. Renteln (red.), Multicultural Jurisprudence: Comparative Perspectives on the Cultural Defence, Portland 2009, s. 229-246. [Google Scholar]
  56. Oberwittler D., Kasselt J., Honour Killings in Germany (Executive Summary), 2011, https:// www.mpicc.de/files/pdf1/honourkillingsgermany_execsummary.pdf (dostęp: 27.11.2017). [Google Scholar]
  57. Oude Breuil B.C., Dealing with the Ethnic Other in Criminal Law Practice: a Case Study from the Netherlands, [w:] M.-C. Foblets, A.D. Renteln (red.), Multicultural Jurisprudence: Comparative Perspectives on the Cultural Defence, Portland 2009, s. 287-300. [Google Scholar]
  58. Pimentel S., Pandjiarjian V., Belloque J., The 'legitimate defence of honour', or murder with impunity? A critical study of legislation and case law in Latin America, [w:] S. Hossein,L. Welchman (red.), 'Honour'. Crimes, Paradigms, And Violence Against Women, London 2005, s. 245-262. [Google Scholar]
  59. Reddy R., Domestic Violence or Cultural Tradition? Approaches to 'Honour Killing' as Species and Subspecies in English Legal Practice, [w:] A.K. Gill, C. Strange, K. Roberts (red.), Honour' Killing & Violence. Theory, Policy & Practice, London 2014, s. 27-45. [Google Scholar]
  60. Reddy R., Gender, Culture and the Law: Approaches to 'Honour Crimes' in the UK, „Feminist Legal Studies" 2008, 3, s. 305-321. [Google Scholar]
  61. Siesling M., Ten Voorde J., Paradox of Cultural Differences in Dutch Criminal Law, [w:] M.-C. Foblets, A.D. Renteln (red.), Multicultural Jurisprudence: Comparative Perspectives on the Cultural Defence, Portland 2009, s. 145-176. [Google Scholar]
  62. Terugblik Op 2015. Jaarverslag van Het Landelijk Expertise Centrum Eer Gerelateerd Geweld, Haga 2016. [Google Scholar]
  63. Wojciechowski B., Interkulturowe prawo karne, Toruń 2009. [Google Scholar]
  64. Haider al-Abadi vows to use law to control Kurds, http://www.aljazeera.com/news/2017/09/ haider-al-abadi-vows-law-control-kurds-170928110702735.html (dostęp: 13.11.2017). Human Rights Watch, Letter to Jordan's Minister of Justice on "Honor" Crimes, https://www. hrw.org/news/2009/08/10/letter-jordans-minister-justice-honor-crimes (dostęp:12.11.2017). [Google Scholar]
  65. Jordan bans rapists from escaping justice by marrying victim, https://www.theguardian.com/ global-development/2017/aug/02/jordan-bans-rapists-from-escaping-justice-by- marrying-victim (dostęp: 12.11.2017). [Google Scholar]
  66. Jordan says 'honour killing' is against Islam, https://www.thenational.ae/world/jordan--says-honour-killing-is-against-islam-1.203182 (dostęp: 12.11.2017). [Google Scholar]
  67. Lebanon: Law Reform Targets 'Honor' Crimes. Lebanese Laws Need Further Overhaul to Curb Gender-Based Violence, https://www.hrw.org/news/2011/08/11/lebanon-law-reform--targets-honor-crimes (dostęp: 12.11.2017). [Google Scholar]
  68. MPs approve amendments to controversial Article 98, http://www.jordantimes.com/news/ local/mps-approve-amendments-controversial-article-98 (dostęp: 12.11.2017). [Google Scholar]
  69. Recorded 'Honor' Killings on the Rise in Jordan. Alarm Grows With 26 Murders So Far This Year, https://www.hrw.org/news/2016/10/27/recorded-honor-killings-rise-jordan (dostęp: 12.11.2017). [Google Scholar]
  70. Wywiad ekspercki z Janine Janssen, kwiecień 2016. [Google Scholar]

Full metadata record

Cite this record

APA style

Ptak-Chmiel, Joanna (2018). Karać czy zapobiegać? Regulacja prawna problemu przemocy „honorowej” w wybranych krajach (regionach) Europy i Bliskiego Wschodu. (2018). Karać czy zapobiegać? Regulacja prawna problemu przemocy „honorowej” w wybranych krajach (regionach) Europy i Bliskiego Wschodu. Krytyka Prawa. Niezależne Studia Nad Prawem, 10(3), 75-95. https://doi.org/10.7206/kp.2080-1084.230 (Original work published 2018)

MLA style

Ptak-Chmiel, Joanna. “Karać Czy Zapobiegać? Regulacja Prawna Problemu Przemocy „Honorowej” W Wybranych Krajach (Regionach) Europy I Bliskiego Wschodu”. 2018. Krytyka Prawa. Niezależne Studia Nad Prawem, vol. 10, no. 3, 2018, pp. 75-95.

Chicago style

Ptak-Chmiel, Joanna. “Karać Czy Zapobiegać? Regulacja Prawna Problemu Przemocy „Honorowej” W Wybranych Krajach (Regionach) Europy I Bliskiego Wschodu”. Krytyka Prawa. Niezależne Studia Nad Prawem, Krytyka Prawa. Niezależne studia nad prawem, 10, no. 3 (2018): 75-95. doi:10.7206/kp.2080-1084.230.

Copyright info

copyright info

CC-BY-NC-ND

People also read:

No related content.