W pracy tej opisuję wynik, który wskazuje na ewolucyjne podstawy instytucji społecznych. Instytucje społeczne uważane są w socjologii za zjawiska typowo strukturalne, a zatem niewytłumaczalne z mikro-poziomu racjonalnie działających jednostek. Okazuje się jednak, że trzy typy instytucji społecznych - sankcje wobec osób trzecich, konformizm i normy zinternalizowane - dają się dedukcyjnie wyprowadzić jako warunki konieczne stabilnej równowagi w grach ewolucyjnych. Artykuł ten w sposób nieformalny opisuje teorię i twierdzenie, które wynik ten ustala.

Teoria finansów, zwana również ekonomią finansową, jest jednym z podstawowych działów nauk ekonomicznych. W ostatnich kilkudziesięciu latach można było obserwować znaczny rozwój tej teorii. W ostatnim okresie rozwój ten staje się coraz bardziej dynamiczny, między innymi z powodu wzrostu znaczenia aplikacyjnego metod wypracowanych na gruncie teorii. W tym artykule przedstawimy uwagi dotyczące pewnych modeli wypracowanych w teorii finansów. Modele te mogą być traktowane jako modele decyzyjne, gdyż w bezpośredni sposób odnoszą się do decyzji finansowych, przede wszystkim tych decyzji, które podejmowane są na rynku finansowym. Właściwe rozważania poprzedzimy pewnymi syntetycznymi uwagami dotyczącymi teorii finansów.

W artykule wprowadzony zostaje nowy model rynku ubezpieczeniowego z asymetryczną informacją, oparty na założeniu o możliwości kosztownej weryfikacji informacji uzyskanej przez ubezpieczyciela od (potencjalnego) ubezpieczonego. Analizując interakcję pomiędzy stronami kontraktu ubezpieczeniowego jako trójetapową grę, autor wykazuje, że, dla prawdopodobnych wartości parametrów, model z informacją kosztowną implikuje (podobnie jak modele z informacją niedostępną) niepełne ubezpieczenie dla grupy "niskiego ryzyka". Dla rosnących kosztów weryfikacji i malejącego "odszkodowania" należnego ubezpieczycielowi w przypadku wykrycia fałszywej deklaracji, strategie ubezpieczycieli aproksymują te implikowane przez model z informacją niedostępną (korzystny dla grupy "wysokiego ryzyka"). Wraz ze spadkiem kosztów weryfikacji i wzrostem "odszkodowania" za fałszywe deklaracje - model upraszcza się do (korzystnego dla ubezpieczyciela lub - stosownie do struktury rynku - dla grupy niskiego ryzyka) modelu z informacją publicznie dostępną. Wprowadzenie modelu z kosztowną weryfikacją poprzedza przegląd wcześniejszych propozycji.