Teoria finansów, zwana również ekonomią finansową, jest jednym z podstawowych działów nauk ekonomicznych. W ostatnich kilkudziesięciu latach można było obserwować znaczny rozwój tej teorii. W ostatnim okresie rozwój ten staje się coraz bardziej dynamiczny, między innymi z powodu wzrostu znaczenia aplikacyjnego metod wypracowanych na gruncie teorii. W tym artykule przedstawimy uwagi dotyczące pewnych modeli wypracowanych w teorii finansów. Modele te mogą być traktowane jako modele decyzyjne, gdyż w bezpośredni sposób odnoszą się do decyzji finansowych, przede wszystkim tych decyzji, które podejmowane są na rynku finansowym. Właściwe rozważania poprzedzimy pewnymi syntetycznymi uwagami dotyczącymi teorii finansów.

W artykule wprowadzony zostaje nowy model rynku ubezpieczeniowego z asymetryczną informacją, oparty na założeniu o możliwości kosztownej weryfikacji informacji uzyskanej przez ubezpieczyciela od (potencjalnego) ubezpieczonego. Analizując interakcję pomiędzy stronami kontraktu ubezpieczeniowego jako trójetapową grę, autor wykazuje, że, dla prawdopodobnych wartości parametrów, model z informacją kosztowną implikuje (podobnie jak modele z informacją niedostępną) niepełne ubezpieczenie dla grupy "niskiego ryzyka". Dla rosnących kosztów weryfikacji i malejącego "odszkodowania" należnego ubezpieczycielowi w przypadku wykrycia fałszywej deklaracji, strategie ubezpieczycieli aproksymują te implikowane przez model z informacją niedostępną (korzystny dla grupy "wysokiego ryzyka"). Wraz ze spadkiem kosztów weryfikacji i wzrostem "odszkodowania" za fałszywe deklaracje - model upraszcza się do (korzystnego dla ubezpieczyciela lub - stosownie do struktury rynku - dla grupy niskiego ryzyka) modelu z informacją publicznie dostępną. Wprowadzenie modelu z kosztowną weryfikacją poprzedza przegląd wcześniejszych propozycji.

Autor omawia w artykule problem określenia pozycji głosujących w zgromadzeniu podejmującym wspólną decyzję. Ma to szczególne znaczenie, gdy przyjęte procedury decyzyjne uniemożliwiają prosty sposób opisu mechanizmów decyzyjnych podczas głosowań. Tak stało się przy projektowaniu sposobu podejmowania decyzji przez Radę Unii Europejskiej. Konkurują ze sobą dwa skomplikowane systemy głosowania, zaś dotychczasowa publiczna debata na ich temat razi niekompetencją dyskutantów. Autor, posługując się indeksami siły, charakteryzuje obie propozycje wraz z konsekwencjami przyjęcia każdej z nich. Omawia dotychczasowe, nieudane sposoby osiągnięcia kompromisu. Przedstawia również swoją propozycję. teorii decyzji zakłada się indywidualny stosunek decydenta do ryzyka. Chciałoby się zatem umieć określać (mierzyć) ten stosunek. Jednakże pomiar stosunku jednostki do ryzyka, dokonywany za pomocą różnych technik, okazuje się niezgodny. Pojawia się dalsze pytanie, czy stosunek do ryzyka u tej samej osoby jest taki sam, czy różny w rozmaitych sferach życia. Prezentowane badanie pokazuje, że stosunek ten jest zróżnicowany. Okazało się także, że skłonność do ryzyka, w zależności od dziedziny, różni takie grupy społeczno-demograficzne jak: grupy dochodowe, narodowe czy mężczyzn i kobiety.