Academics and faculty members are entangled in many interests. Selfless science for cognitive purposes is a thing of the past. There is a constant game of the power over knowledge. Apart from scientists, many entities with various interests are participants of the game. They are: politicians, officials, academic administration, research sponsors, accreditation agencies, publishers, resort scientific institutes, industry, business. The scientists themselves sometimes work for the truth and sometimes they work for profit; they create knowledge which is public property, or when they are employed commercially, e.g. by the industry, they create private knowledge. This paper presents five factors which may contribute to restricting the cognitive autonomy of the scientists.

Artykuł omawia Case Method – dominującą metodę edukacyjną stosowaną w amerykańskich szkołach prawa, która polega na nauczaniu prawa poprzez analizę orzeczeń sądowych, stworzoną w latach 70. XIX w. przez Christophusa Collumbusa Langdella. Langdell postrzegał prawo jako naukę, podobną do fizyki czy chemii, a więc jako uporządkowany system obiektywnej wiedzy. Stworzona przez niego metoda nauczania służyć miała przygotowaniu osób zajmujących się prawem w sposób naukowy. W artykule przedstawiona została koncepcja prawa Langdella, oraz wpływ, jaki jego metoda nauczania wywarła na nurty amerykańskiej filozofii prawa – klasyczną jurysprudencję oraz realizm prawniczy.

Przedmiotem pracy jest analiza pojęcia godności w naukach prawnych, w szczególności w teorii i filozofii prawa. Autor rozróżnia autonomiczną i heteronomiczną wersję pojęcia godności. Pierwszy sposób pojmowania godności zakłada, że godność, tzn. wartość ludzkiego życia, jest całkowicie niezależna od warunków społecznych, w których ludzie wiodą swoje życie. Taki sposób pojmowania godności występuje w Kantowskiej filozofii moralnej autonomii jako immanentnej cechy każdej osoby ludzkiej. Drugi sposób pojmowania godności zakłada, że wartość ludzkiego życia jest zależna od warunków społecznych, w których ludzie wiodą swoje życie. W konsekwencji przyjmuje się, że istnieją warunki społeczne w których ludzie tracą swoją godność jako przypadkową cechę istoty ludzkiej. W takim przypadku, w celu odzyskania utraconej godności ludzie powinni zmienić warunki społeczne w drodze rewolucji społecznej. Taki sposób pojmowania godności występuje w Marksowskiej filozofii alienacji. Autor zmierza do wykazania, że różny sposób pojmowania godności pociąga za sobą doniosłe konsekwencje prawne.

Celem niniejszego artykułu jest podjęcie refleksji nad presupozycjami ontologicznymi krytycznej nauki o prawie (prawoznawstwa krytycznego), rozumianymi jako zbiór założeń z zakresu ontologii społecznej, wyznaczających tożsamość tej formy ogólnej refleksji nad prawem. Artykuł postuluje wyróżnienie czterech takich założeń: założenie o polityczności świata społecznego, założenie o społecznym tworzeniu świata społecznego, założenie o paninterpretacjonizmie, założenie o istnieniu wspólnot interpretacyjnych.

Ważny dla naukowego i filozoficznego sposobu myślenia jest problem okoliczności, które wpłynęły na wykształcenie takiego typu rozważań, różnego od objaśniania rzeczywistości za pomocą mitologicznych wierzeń. Sensem umysłowych poszukiwań człowieka filozofującego okazał się namysł nad regułą, nad kierującą wszystkim zasadą, tj. zarówno światem naturalnym (kosmosem), jak i relacjami między ludźmi. Doszło do tego sposobu myślenia po tym, gdy pojawiła się potrzeba i możliwość spisania (ustanowienia) abstrakcyjnych norm prawa (nomos) dla pewności i sprawdzalności orzecznictwa, dla obrotu gospodarczego, a zwłaszcza dla własności (prawo cywilne), wartość której wyrażono abstrakcyjnie w pieniądzu monetarnym. Były to znaczące okoliczności dla zainicjowania i rozwoju myślenia naukowo-filozoficznego (abstrakcyjnego). Innymi fundamentalnymi warunkami rozwoju nauki i filozofii była wolność, równość i uznanie dla inności, a także nieortodoksyjny charakter wierzeń (mitów). Te zapewniała zaś obywatelska, kosmopolityczna i rozwinięta gospodarczo polis, zwłaszcza demokratyczna. Owe warunki rozwoju nauki i okazały się uniwersalne i ponadczasowe.