Sądowa kontrola sprawowana przez sądy administracyjne obejmuje swym zasię­giem legalność aktów i czynności organów administracji publicznej. Wyłączona spod niej jest więc kontrola działalności organów innych władz. Pojawiają się jednak przypadki, w których sądy administracyjne, powołując się na tak zwaną wykładnię prokonstytucyjną, próbują objąć swą kognicją także akty, czynności czy bezczynność organów władzy ustawodawczej i sądowniczej. Za to, mimo że zgodnie z Konsty­tucją RP władzę wykonawczą, utożsamianą przez doktrynę z wykonywaniem administracji publicznej, sprawują Prezydent RP oraz Rada Ministrów, w orzecz­nictwie dominuje linia, zgodnie z którą akty Prezydenta stanowiące realizację jego prerogatyw, nie podlegają kognicji sądów administracyjnych. Autor polemizuje z tą linią orzecznictwa.
Przedmiotem rozważań są także zgłaszane w piśmiennictwie postulaty dotyczące powierzenia sądom administracyjnym kontroli decyzji wydawanych w sprawach z zakresu ubezpieczeń społecznych, a także powołania odrębnego sądownictwa w sprawach podatkowych czy szerzej finansowych. Także tym postulatom Autor mocno się im przeciwstawia.

Analizie poddano definicję legalną stanu cywilnego i wskazano na różne znaczenia tego pojęcia w podstawowych gałęziach prawa oraz na jego znaczenie dla stosowania norm ustawy z dnia 28 listopada 2014 r. – Prawo o aktach stanu cywilnego. Rozważono również istotę aktu stanu cywilnego. Omówiono administracyjnoprawny charakter czynności z zakresu rejestracji stanu cywilnego, zwracając uwagę na dopuszczalne ich formy prawne. Następnie scharakteryzowano najważniejsze cechy i zakres kontroli sądowej sprawowanej w swoich zakresach przez sądy powszechne i administracyjne i na tym tle dokonano oceny rozproszonej kontroli sądowej. W konkluzji przedstawiono postulaty de lege ferenda, odnoszące się do jednolitego modelu sądowej kontroli czynności z zakresu rejestracji stanu cywilnego.

Pewność prawa jest jedną z podstawowych wartości demokratycznego państwa prawnego, a dążenie do jej realizacji na możliwie wysokim poziomie jest pożądane. Istotnym czynnikiem wpływającym ma poziom pewności prawa jest przewidywal­ność orzeczeń sądowych. Ma to przede wszystkim istotne znaczenie dla podatników, redukując poziom niepewności prawa. Ma to znaczenie także w aspekcie makroeko­nomicznym, gdyż brak pewności prawa ogranicza możliwości rozwojowe kraju.
W opracowaniu przeprowadzono analizę niezadowalającego – zdaniem auto­rów – stanu rzeczy w zakresie dyscypliny interpretacyjnej prawa podatkowego przez polskie sądy administracyjne oraz podjęto krytykę wybranych poglądów doktrynal­nych na kwestie szczegółowe z tym związane.

This article is a contribution to the biography of Professor Andrzej Kabat – a prose-cutor, legal counsel, judge of the highest courts of the Republic of Poland, and a long-time academic teacher. The study discusses selected jurisprudential achieve-ments of Professor Andrzej Kabat from the period when he held the office of a judge of the Constitutional Tribunal and the Supreme Administrative Court. Moreover, there are also references to his research on the institution of questions of law sub-mitted to the Constitutional Tribunal, which is regarded as pioneering in the science of law, despite the fundamental changes in the political system. What marks the discussed output of Professor Kabat is both the relevance of his ideas and the great significance for the practice of application of the law.

W wyroku z 14 grudnia 2022 r., II SA/Gl 1201/22, Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gliwicach stwierdził, że ogólne zasady wykładni prawa, w przypadku braku definicji legalnej, nakazują sięgnięcie do językowego znaczenia określonego pojęcia, w tym także do definicji zawartej w Wikipedii. Zdaniem Sądu należy mieć jednak świadomość, że Wikipedia nie jest słownikiem ani encyklopedią tworzoną przez specjalistów, wedle określonych reguł, może zatem zawierać nieścisłości lub przekłamania. Centralnym problemem prawnym glosowanego wyroku jest zakres wykorzystania Wikipedii w operatywnej wykładni prawa. Sformułowana teza orzecznicza dotyka interesującego zagadnienia ogólnej użyteczności Wikipedii jako źródła wiedzy, przede wszystkim oceny dopuszczalności jej stosowania w konstruowaniu wypowiedzi wartościujących oraz argumentacyjnych. Wedle glosatora prezentowany pogląd zasługuje na pełną aprobatę, gdyż dostrzegając zalety Wikipedii,
skład orzekający postuluje ostrożne podejście do zawartych w niej informacji. W niniejszym opracowaniu starano się wzmocnić to stanowisko, argumentując, że korzystanie z internetowej encyklopedii niesie za sobą potencjalnie duże ryzyko i dlatego też powoływanie się na nią w treści rozstrzygnięcia sądowego nie może odbywać się w sposób bezrefleksyjny.

Każde demokratyczne państwo ma swój jasno określony i uporządkowany prawnie zbiór norm i reguł, które wyznaczają zasady wewnętrznej organizacji, zarządzania i systemu organów władzy publicznej. Zasady te pod wpływem wielu okoliczności podlegają naturalnym procesom zmian. Z perspektywy większości współczesnych krajów do kluczowych zmian odnoszących się do systemu zarządzania publicznego należy przede wszystkim odrzucenie państwa jako legitymizowanego monopolu przymusu, wprowadzając szeroko rozumianą, choć nie zawsze i wszędzie obecną – decentralizację władzy. Zamysłem autora jest wskazanie w artykule wybranych oczywiście, z uwagi na szeroki zakres omawianego zagadnienia, administracyjno­prawnych aspektów obecności zarządzania publicznego w rozwoju administracji publicznej. Rozważania podjęte w tekście prowadzą do wniosku, że pomimo widocz­nych kierunków upowszechniania różnych, często bardzo uspołecznionych form zarządzania publicznego, w praktyce funkcjonowania administracji publicznej dostrzega się wielowymiarowość implementacji tego systemu.

The issue of the rule of law as a criterion for the action of public administration bodies has not yet been the subject of wider doctrinal reflection. The reason for this state of affairs is probably the rather sparing reference by public administration bodies to the rule of law as a basis for their decisions. Meanwhile, the obligation imposed on the authorities in Article 7 of the Code of Administrative Procedure should be treated as one of their fundamental duties in ongoing administrative proceedings. The present study focuses on signalling only some of the problems related to the notion of the rule of law on the grounds of general administrative procedure, indicating the ambiguity of this phrase and the related various understandings of it. The conclusions should be regarded as an invitation to discuss this undoubtedly complex issue.

The restoration of public service in Poland has been a major factor contributing to a more intense research into the legal nature of employment relationships in public administration. The framework for the debate, in legal terms, is determined by the concept of the civil service law, whose objective scope and place in the legal system are not universally accepted. Therefore, the civil service law is treated as part of the labour or administrative laws, with views in this respect demarcated primarily by a researcher’s field of specialisation.
This paper is a voice in the debate about the attribution of the civil servic law to a branch of law. The basis of entering into a legal relationship is assumed to decide its classification to the labour or civil service law. Hence, the contract of employment, designation, appointment, and selection are analysed as acts creating the legal relationships of employment. The research implies the civil service law is part of the labour law, while the relationships of employment it governs are special, given the type of work provided by those subject to the civil service law.

In this article, the Polish institution of administrative entry to the area in order to carry out repair, maintenance or removal of failures of transmission equipment will be presented. It entitles to public-law interference in the constitutionally protected property right, under the condition that the determinants of its application have been met. The aim of the analysis is to indicate that the expropriation nature of this regulation, which is a specific form of expropriation, requires a strict interpretation of the premises leading to the restriction of the ownership for purposes related to transmission activity. An attempt will be made to demonstrate that the restriction of the ownership made on the basis of an administrative decision meets the expropriation standards applicable in the Polish legal system. The presented issues are not only of purely theoretical importance, but will also be used in the application of legal regulations by both public administration authorities and transmission companies applying for a permission.

The article discusses Polish social welfare within the context of the economic analysis of law. Specific issues addressed in the article are: cost, time, ways of setting matters, the number of issued decisions and the beneficiaries of social welfare in Poland. Following the presentation, the obvious question arises concerning the legitimacy of the use of certain solutions, particularly in the context of their financial performance. Reflections on the social care model used in Poland are presented in the article, as well as the crisis of law as part of the broader issue of the crisis of the modern Western democratic state.

This article concerns the problem associated with the nature of the institution of a petition for reconsideration of the case in view of regulation No 16 of the Administrative Procedur Code in the version before the amendment dated 3 December 2010, which entered into force on 11 April 2011. Despite the amendment, to this day the provision is the source of many disputes, which is reflected in a very non-uniform judicial practice. On the basis of this regulation can be observed, how defective constructed legal provisions affect the administration of justice and the application of the law by creating situations in which the courts take over the functions of law making. On the selected example is shown, how one decision of the Supreme Court, being the basis of decisions of courts of appeal, causes that victims defective administrative decision are charged with the responsibility for legislative errors. Knowledge of the matter, which is the subject of this publication, is extremely important for all practitioners as well as theorists of the law because of the importance of the issues, which accompany the main theme. The work is based on an analysis of the concept of finality and validity of administration decision and depth on theoretical consideration and extensive discussion of the judicial practice of administrative courts, civil courts and Constitutional Tribunal.

The theme of the article is suitable application of the provisions of the Code of Administrative Procedure in cases where a decision is issued by universities. The article discusses the case law of administrative courts and two ways of interpreting this problem. The article also the position of other authors and our own opinion of the author.

W administracji publicznej zachodzą pewne typowe relacje: kierownictwo, nadzór, kontrola, koordynacja i współdziałanie. Dwie ostatnie rzadko stają się przedmiotem zainteresowania nauki prawa administracyjnego. Celem artykułu jest rozpoczęcie dyskusji nad wypełnieniem tej luki. Prawne wyodrębnienie koordynacji stwarza pewne trudności. W większości przypadków koordynacja występuje bowiem łącznie z kierownictwem, nadzorem albo kontrolą. Taki rodzaj koordynacji można by określić jako koordynację funkcjonalną. Istnieje jednak także koordynacja samodzielna. Wobec szczupłości norm prawa pozytywnego dotyczących takiej koordynacji ogranicza się one przeważnie do stosowania niewładczych środków działania organu koordynującego. Administracyjnoprawny stosunek koordynacji ma charakter osobliwy. Dla jego zawiązania konieczny jest udział nie dwóch, ale co najmniej trzech podmiotów: koordynatora i dwóch podmiotów koordynowanych. Punktem wyjścia do rozważań o współdziałaniu w administracji publicznej jest propozycja wyodrębnienia zasady powszechnego współdziałania. Mogłaby mieć ona status jednej z ogólnych zasad prawa administracyjnego. W chwili obecnej prawo pozytywne nie wypowiada jej wprost. Można ją jednak wyprowadzić z rożnych norm obowiązujących, w tym rangi konstytucyjnej. Nakazuje ona, aby wszystkie podmioty sprawujące administrację publiczną współdziałały ze sobą. Zakazuje konkurencji między nimi. W artykule podjęto próbę typologii form współdziałanie, zwracając uwagę na ich różnorodność. Wiele kwestii związanych z koordynacją i współdziałaniem w administracji wymaga jeszcze naukowego oświetlenia. Kolejnym etapem powinno być ujęcie ich w ramy norm prawa pozytywnego. Mogłoby to nastąpić w przyszłej ustawie „Przepisy ogólne prawa administracyjnego”.