This paper presents the issue of a lawyer’s integrity from the perspective of the assumptions underlying the original concept of a holistic approach to law and legal practice. In the course of the discussion, the basic principles of legal holism, the assumed understanding of lawyer’s integrity and their personal qualities forming the lawyer personality, and the problem of integrity in the context of the formula (model) shaping the lawyer-client relationship will be introduced. Legal holism recognises a lawyer’s self-knowledge, their conscious choice of professional role(s), the ways in which they are performed and the formula for working with clients and parties to disputes as crucial issues for the practice of law. It emphasises their complexity and possible impact on the postulated observance by a lawyer of the integrity of attitudes and actions in professional and private life. The author represents a research approach related to the concept of ontological and methodological multidimensionality of legal phenomena and the postulate of the so-called external integration of jurisprudence with the achievements of other sciences, including branches other than social (e.g. psychology or sociology).

In the paper, we deal with the issue of education of lawyers in doctoral schools in
Poland. We describe the basic solutions adopted by the Constitution for Science regarding doctoral students. Based on socio-legal theory of the neutralisation of values in the law, we point out a few basic the categories of problems resulting from the regulations and the implementation of the act. They are: a vision of a doctoral candidate, a vision of a graduate, internationalization, interdisciplinarity, structure of doctoral schools and financing of doctoral education. The article is exploratory in nature, so its primary purpose is recognising and drawing attention to the problems and research questions that should be studied in further research.

“You can get lost when standing still too.” These words of Edward Stachura are a metaphor of the main proposition of the paper. It aims to suggest a way to “set the ball rolling” by designing the paths of education for lawyers anew, with civil society in mind, and not just thinking of the requirements of legal training. Lawyers with knowledge in the field of information technology, interdisciplinary lawyers for business, lawyers-guardians of the rule of law and justice all need study programmes to take their predispositions, goals, skills, and abilities – all at different levels – into account. The purpose of the article is to shed light on the extra-legal barriers hindering the taking of a practical step ahead. The author shows three main ways of educating lawyers and explains why they are so important and why they call for changes in study programmes. Next, the author points to the obstacles faced by reformers and suggests exploring their actual impact on education in law and the level thereof.

Changes in the university model related to such phenomena as globalisation or technological development are important from the point of view of lawyer education. The aim of the study was to assess whether Polish legal provisions on the design of the programmes of law studies and the specific normative criteria for the evaluation of the quality of education allow a lawyer education model corresponding to a knowledge-based economy (KBE) to be formulated. The analysis showed that the provisions on the design of study programmes and the evaluation of the quality
of education do not allow a model study programme for the field of law, so that it can fully meet the requirements of the KBE, to be created. It was noted that creating a minimum normative standard in a legal education programme is necessary. Persons involved in the teaching of lawyers and beneficiaries of legal services should be involved in the development of this standard. The conducted research may improve legal solutions in such a way that they contribute to the improvement
of the process of creating study programmes in the field of law. The point is that they should be comparable and comply with GOW requirements. At the same time, they must ensure equal access to the legal professions for all law graduates.

Głównym celem artykułu jest rozważenie dopuszczalności stosowania art. 58 § 2 k.c. w prawie zabezpieczeń społecznych względem umów o pracę zawieranymi z kobietami ciężarnymi z punktu widzenia teorii sprawiedliwości. Chciałbym dowieść, iż stosowanie art. 58 § 2 k.c., skutkujące wyłączeniem kobiet ciężarnych z systemu ubezpieczeń społecznych, jest nie tylko wątpliwe z punktu widzenia Konstytucji RP, ale problematyczne z punktu widzenia rodzaju sprawiedliwości realizowanego przez prawo zabezpieczeń społecznych. W pierwszej części artykułu przypominam podstawowe typologie i definicje pojęcia sprawiedliwości. Choć w refleksji filozoficznej nie można mówić o 11jednej sprawiedliwości", to jest to pojęcie o ugruntowanej tradycji. Stawiam tezę, że o ile sprawiedliwość rozdzielcza jest urzeczywistniana przepisami prawa konstytucyjnego oraz zabezpieczeń społecznych, o tyle prawo cywilne realizuje przede wszystkim sprawiedliwość komutatywną, co dotyczy również art. 58 § 2 k.c. Następnie pokazuję konsekwencje stosowania art. 58 § 2 k.c. w prawie ubezpieczeń społecznych na przykładzie spraw kobiet ciężarnych wyłączanych z systemu ubezpieczeń społecznych. Artykuł zwieńcza konkluzja, iż choć sprawiedliwość dla prawników jest pojęciem o długiej tradycji, to niestety często jest wymierzana intuicyjnie, co prowadzi do niepożądanych i nieobliczalnych konsekwencji społecznych.

Rozważania na temat studiów prawniczych i aplikacji współcześnie w Polsce przedstawione zostały w artykule z perspektywy pytania o cele kształcenia prawników oraz o to sposób prowadzenia kształcenia prawniczego jest właściwy. Wskazując na determinowaną ustrojowo rolę prawników wykonujących zawód w ramach zinstytucjonalizowanych struktur wymiaru sprawiedliwości artykuł skupia się między innymi na zagadnieniach dotyczących doboru przedmiotów. Zwłaszcza jednak na dylemacie, czy efektem kształcenia prawniczego mają być sprawni technicy prawa, czy elity współformujące profil etyczny, intelektualny, kulturowy i gospodarczy społeczeństwa. Zawarte w artykule poglądy przedstawione zostały począwszy od oceny znaczenia wiedzy na rynku, poprzez wskazanie przydatności programów studiów dla dalszego rozwoju zawodowego prawników zarówno podczas aplikacji, jak i w innych zawodach, aż po porównanie nauczania według podziałów na tradycyjne gałęzie prawa i nowopowstające jego obszary. Artykuł odnosi się także do postulatów otwarcia prawa na interdyscyplinarności i do roli prawnika jako zawodu zaufania w kontekście stałej potrzeby wzmacniania zaufania do samego prawa.

AAktualne programy studiów prawniczych w Polsce mają wciąż charakter „analogowy”, nauczyciele akademiccy w dużej części są nadal „analogowi”, a studenci i aplikanci zamieszkują inny świat: to „digitalni (cyfrowi) tubylcy”, inaczej mówiąc to homo zappiens, czyli „nieustannie klikający”. Z drugiej strony programy są przesycone prawie wyłącznie dogmatyką prawa, a rynek potrzebuje absolwentów prawa do gospodarki, także z wiedzą o zasadach działania rynku, biznesu i przedsiębiorstw, w tym ze specjalnymi miękkimi kompetencjami, zupełnie innymi niż wymagane są od wieków w sądach. Autorka przedstawia argumenty na rzecz koniecznej reformy studiów prawniczych w związku z powyższymi zjawiskami.

Artykuł porusza istotny problem edukacji prawniczej w Polsce. Po prezentacji zmian w edukacji prawniczej na świecie tekst koncertuje się na roli akademickiej i praktycznej edukacji prawniczej. Autorzy wskazują na specyficzną rolę ukrytego wymiaru edukacji prawniczej, który jest niedostrzegany, a spełnia kluczową rolę w formowaniu prawników w Polsce. Ostatnia część artykułu wskazuje na możliwości zmiany w systemie edukacji prawniczej.