Abstrakt

Artykuł dotyczy integralności sędziego ujmowanej w podstawowym znaczeniu, tj. jako zgodność działań z przekonaniami. W pierwszej kolejności dokonana została rekonstrukcja roli przekonań sędziego na gruncie filozofii prawa, co pozwoliło wykazać, że przynajmniej na gruncie teorii tzw. trzeciej drogi traktowane są one jako istotne. Uznanie ich roli niesie jednak ze sobą pytania o zagrożenie instrumentalizacją prawa przez sędziego i sędziego przez prawo. Jako jego rozwiązanie została zinterpretowana filozofia Ronalda Dworkina, szeroko odwołująca się do pojęcia integralności. Następnie zauważono, że ujęcie to jest zbyt wąskie, ponieważ ogranicza ono możliwość uwzględnienia przekonań sędziego w orzekaniu tylko, gdy spełniają one tzw. prób odpowiedniości, a więc w jakiś sposób zawierają się już w treści porządku prawnego. Ponadto tak rozumiana integralność nie obejmuje zachowań pozaorzeczniczych sędziego, których status coraz bardziej wymaga teoretycznego wyjaśnienia i normatywnego zakwalifikowania. W konsekwencji stwierdzono, że z pojęciem integralności łączą się paradoksy. Mimo to została podjęta próba wypracowania bardziej systematycznego ujęcia integralności sędziowskiej w orzekaniu i zachowaniu, zmierzająca do wykazania, że jest ona czymś, o co powinniśmy się troszczyć, a w konsekwencji jej zachowanie uczynić przedmiotem rozwiązań normatywnych i instytucjonalnych. Jednocześnie pojęcie integralności zdaje się mieć większą moc heurystyczną niż normatywną.

Słowa kluczowe

Powiązania