en pl
en pl

Krytyka Prawa. Niezależne studia nad prawem

Zobacz wydanie
Rok 2019 
Tom 11 
Numer 3

Polis jako prototyp współczesnej wspólnoty

Jerzy Oniszczuk
Szkoła Główna Handlowa, Katedra Administracji Publicznej

2019 11 (3) Krytyka Prawa. Niezależne studia nad prawem

DOI 10.7206/kp.2080-1084.318

Abstrakt

Grecka polis jest miejscem wytworzenia kultury, której wpływy nie wygasły mimo upadku samej formy polis. Także współcześnie ma ona znaczenie w życiu społeczeństw, a zwłaszcza w obszarze tzw. kultury Zachodu. Polis oznacza państwo i miasto, ale zwłaszcza jest to „zbiorowość, społeczność zamieszkujących razem ludzi”. Polis okazała się też być formą władzy w greckim świecie, która umożliwiała równym obywatelom bezpośredni nadzór nad rządem. W modelowym ujęciu jest ona wspólnotą obywateli, którą cechują niezależne i samorządne rządy obywateli. Sama polis nie była wynalazkiem starożytnych Greków, ale ich wkładem w ideę miasta-państwa okazał się ów wymiar publiczny, zwłaszcza w postaci debatującej demokracji oraz rządy prawa, nie ludzi. Demokracja jako powszechna forma ustrojowa odnajdywana jest tylko w przypadku greckiej kultury polis. W ogólnych pojęciach wypracowanych w greckiej polis: obywatel, demokracja, równość, niezależność, samorządność czy sprawiedliwość jest wyrażona dążność do lepszego życia jednostki we wspólnocie. Demokracja epoki klasycznej, cechująca się równością obywateli przed prawem i ich wolnością słowa, oceniana jest jako
ta, która po raz pierwszy w historii ludzkości ograniczyła ostre społeczno-ekonomiczne
spory. To owa polis umożliwiła rozwój filozofii i nauki. Do współczesnej debaty nad państwem w zglobalizowanym świecie bez wątpienia przydatna jest refleksja nad obywatelską, prawną polis. Zwłaszcza że świat coraz bardziej się urbanizuje.

Powiązania

  1. Arystoteles, Polityka, tł. L. Piotrowicz, Warszawa 2004. [Google Scholar]
  2. Bravo B., Wipszycka E., Historia starożytnych Greków, t. I, Do końca wojen perskich, Warszawa 1988. [Google Scholar]
  3. Cross M., The creativity of Crete. City States and the Foundatios of the Modern World, Signal Books Oxford, 2011. [Google Scholar]
  4. Długosz J., Obywatel hoplita, dodatek do ,,Polityki” 23.03.2006. [Google Scholar]
  5. Hall J.M., Polis, Community, and Ethnic Identity, w: The Cambridge Companion to Archaic Greece, red. H.A. Shapiro, Cambridge University Press 2007. [Google Scholar]
  6. Hammond N.G.L., Dzieje Grecji, Warszawa 1994. [Google Scholar]
  7. Hansen M.H., Polis. Wprowadzenie do dziejów greckiego miasta-państwa w starożytności, Warszawa 2011. [Google Scholar]
  8. Herodot, Dzieje, tł. S. Hammer, Warszawa 2004. [Google Scholar]
  9. Juchacz P.W., Demokracja ateńska a współczesne koncepcje demokracji deliberatywnej. Glosa do teorii demokracji, w: Filozofia a demokracja, red. P.W. Juchacz, R. Kozłowski, Poznań 2001. [Google Scholar]
  10. Krawczuk A., Mity, mędrcy, polityka, Warszawa 1975. [Google Scholar]
  11. Ksenofont, Wychowanie Cyrusa /Cyropaedia/, tł. K. Głąbiowski, B. Burliga, A. Marchewka, A. Ryś, Wrocław 2014. [Google Scholar]
  12. Kulesza R., Sparta w V–IV wieku p.n.e., Warszawa 2003. [Google Scholar]
  13. Lengauer W., Starożytna Grecja okresu archaicznego i klasycznego, Warszawa 1999. [Google Scholar]
  14. Mieroop van de M., The Ancient Mesopotamian City, Oxford 1997. [Google Scholar]
  15. Missiou A., The vocabulary of democracy, w: A History of Ancient Greek. From the Beginnings to Late Antiquity, red. A.-F. Christidis, Cambridge 2007. [Google Scholar]
  16. Murray O., Narodziny Grecji, tł. A. Twardecki, Warszawa 2004. [Google Scholar]
  17. Odyseja, tł. L. Siemieński, Warszawa 1990. [Google Scholar]
  18. Arystoteles, Polityka, tł. L. Piotrowicz, Warszawa 2004. [Google Scholar]
  19. Bravo B., Wipszycka E., Historia starożytnych Greków, t. I, Do końca wojen perskich, Warszawa 1988. [Google Scholar]
  20. Cross M., The creativity of Crete. City States and the Foundatios of the Modern World, Signal Books Oxford, 2011. [Google Scholar]
  21. Długosz J., Obywatel hoplita, dodatek do ,,Polityki” 23.03.2006. [Google Scholar]
  22. Hall J.M., Polis, Community, and Ethnic Identity, w: The Cambridge Companion to Archaic Greece, red. H.A. Shapiro, Cambridge University Press 2007. [Google Scholar]
  23. Hammond N.G.L., Dzieje Grecji, Warszawa 1994. [Google Scholar]
  24. Hansen M.H., Polis. Wprowadzenie do dziejów greckiego miasta-państwa w starożytności, Warszawa 2011. [Google Scholar]
  25. Herodot, Dzieje, tł. S. Hammer, Warszawa 2004. [Google Scholar]
  26. Juchacz P.W., Demokracja ateńska a współczesne koncepcje demokracji deliberatywnej. Glosa do teorii demokracji, w: Filozofia a demokracja, red. P.W. Juchacz, R. Kozłowski, Poznań 2001. [Google Scholar]
  27. Krawczuk A., Mity, mędrcy, polityka, Warszawa 1975. [Google Scholar]
  28. Ksenofont, Wychowanie Cyrusa /Cyropaedia/, tł. K. Głąbiowski, B. Burliga, A. Marchewka, A. Ryś, Wrocław 2014. [Google Scholar]
  29. Kulesza R., Sparta w V–IV wieku p.n.e., Warszawa 2003. [Google Scholar]
  30. Lengauer W., Starożytna Grecja okresu archaicznego i klasycznego, Warszawa 1999. [Google Scholar]
  31. Mieroop van de M., The Ancient Mesopotamian City, Oxford 1997. [Google Scholar]
  32. Missiou A., The vocabulary of democracy, w: A History of Ancient Greek. From the Beginnings to Late Antiquity, red. A.-F. Christidis, Cambridge 2007. [Google Scholar]
  33. Murray O., Narodziny Grecji, tł. A. Twardecki, Warszawa 2004. [Google Scholar]
  34. Odyseja, tł. L. Siemieński, Warszawa 1990. [Google Scholar]

Kompletne metadane

Cytowanie zasobu

APA style

Oniszczuk, Jerzy (2019). Oniszczuk, J. . (2019). Polis jako prototyp współczesnej wspólnoty. Krytyka Prawa. Niezależne Studia Nad Prawem, 11(3), 8-32. https://doi.org/10.7206/kp.2080-1084.318 (Original work published 2019)

MLA style

Oniszczuk, Jerzy. Oniszczuk, J. . „Polis Jako Prototyp Współczesnej Wspólnoty”. 2019. Krytyka Prawa. Niezależne Studia Nad Prawem, t. 11, nr 3, 2019, ss. 8-32.

Chicago style

Oniszczuk, Jerzy. Oniszczuk, Jerzy . „Polis Jako Prototyp Współczesnej Wspólnoty”. Krytyka Prawa. Niezależne Studia Nad Prawem, Krytyka Prawa. Niezależne studia nad prawem, 11, nr 3 (2019): 8-32. doi:10.7206/kp.2080-1084.318.