Polis jako prototyp współczesnej wspólnoty

Oniszczuk, Jerzy

Abstrakt

Grecka polis jest miejscem wytworzenia kultury, której wpływy nie wygasły mimo upadku samej formy polis. Także współcześnie ma ona znaczenie w życiu społeczeństw, a zwłaszcza w obszarze tzw. kultury Zachodu. Polis oznacza państwo i miasto, ale zwłaszcza jest to „zbiorowość, społeczność zamieszkujących razem ludzi”. Polis okazała się też być formą władzy w greckim świecie, która umożliwiała równym obywatelom bezpośredni nadzór nad rządem. W modelowym ujęciu jest ona wspólnotą obywateli, którą cechują niezależne i samorządne rządy obywateli. Sama polis nie była wynalazkiem starożytnych Greków, ale ich wkładem w ideę miasta-państwa okazał się ów wymiar publiczny, zwłaszcza w postaci debatującej demokracji oraz rządy prawa, nie ludzi. Demokracja jako powszechna forma ustrojowa odnajdywana jest tylko w przypadku greckiej kultury polis. W ogólnych pojęciach wypracowanych w greckiej polis: obywatel, demokracja, równość, niezależność, samorządność czy sprawiedliwość jest wyrażona dążność do lepszego życia jednostki we wspólnocie. Demokracja epoki klasycznej, cechująca się równością obywateli przed prawem i ich wolnością słowa, oceniana jest jako
ta, która po raz pierwszy w historii ludzkości ograniczyła ostre społeczno-ekonomiczne
spory. To owa polis umożliwiła rozwój filozofii i nauki. Do współczesnej debaty nad państwem w zglobalizowanym świecie bez wątpienia przydatna jest refleksja nad obywatelską, prawną polis. Zwłaszcza że świat coraz bardziej się urbanizuje.

Słowa kluczowe

wspólnota polis (1)instytucje polis (1)demokracja (7)styl arystokratyczny (1)ateny (1)niezależność (3)polityczne rządy (1)wolność (3)równość (5)sprawiedliwość (5)rządy prawa (3)epoka archaiczna (2)

Powiązania

Arystoteles, Polityka, tł. L. Piotrowicz, Warszawa 2004. [Google Scholar]
Bravo B., Wipszycka E., Historia starożytnych Greków, t. I, Do końca wojen perskich, Warszawa 1988. [Google Scholar]
Cross M., The creativity of Crete. City States and the Foundatios of the Modern World, Signal Books Oxford, 2011. [Google Scholar]
Długosz J., Obywatel hoplita, dodatek do ,,Polityki” 23.03.2006. [Google Scholar]
Hall J.M., Polis, Community, and Ethnic Identity, w: The Cambridge Companion to Archaic Greece, red. H.A. Shapiro, Cambridge University Press 2007. [Google Scholar]
Hammond N.G.L., Dzieje Grecji, Warszawa 1994. [Google Scholar]
Hansen M.H., Polis. Wprowadzenie do dziejów greckiego miasta-państwa w starożytności, Warszawa 2011. [Google Scholar]
Herodot, Dzieje, tł. S. Hammer, Warszawa 2004. [Google Scholar]
Juchacz P.W., Demokracja ateńska a współczesne koncepcje demokracji deliberatywnej. Glosa do teorii demokracji, w: Filozofia a demokracja, red. P.W. Juchacz, R. Kozłowski, Poznań 2001. [Google Scholar]
Krawczuk A., Mity, mędrcy, polityka, Warszawa 1975. [Google Scholar]
Ksenofont, Wychowanie Cyrusa /Cyropaedia/, tł. K. Głąbiowski, B. Burliga, A. Marchewka, A. Ryś, Wrocław 2014. [Google Scholar]
Kulesza R., Sparta w V–IV wieku p.n.e., Warszawa 2003. [Google Scholar]
Lengauer W., Starożytna Grecja okresu archaicznego i klasycznego, Warszawa 1999. [Google Scholar]
Mieroop van de M., The Ancient Mesopotamian City, Oxford 1997. [Google Scholar]
Missiou A., The vocabulary of democracy, w: A History of Ancient Greek. From the Beginnings to Late Antiquity, red. A.-F. Christidis, Cambridge 2007. [Google Scholar]
Murray O., Narodziny Grecji, tł. A. Twardecki, Warszawa 2004. [Google Scholar]
Odyseja, tł. L. Siemieński, Warszawa 1990. [Google Scholar]
Arystoteles, Polityka, tł. L. Piotrowicz, Warszawa 2004. [Google Scholar]
Bravo B., Wipszycka E., Historia starożytnych Greków, t. I, Do końca wojen perskich, Warszawa 1988. [Google Scholar]
Cross M., The creativity of Crete. City States and the Foundatios of the Modern World, Signal Books Oxford, 2011. [Google Scholar]
Długosz J., Obywatel hoplita, dodatek do ,,Polityki” 23.03.2006. [Google Scholar]
Hall J.M., Polis, Community, and Ethnic Identity, w: The Cambridge Companion to Archaic Greece, red. H.A. Shapiro, Cambridge University Press 2007. [Google Scholar]
Hammond N.G.L., Dzieje Grecji, Warszawa 1994. [Google Scholar]
Hansen M.H., Polis. Wprowadzenie do dziejów greckiego miasta-państwa w starożytności, Warszawa 2011. [Google Scholar]
Herodot, Dzieje, tł. S. Hammer, Warszawa 2004. [Google Scholar]
Juchacz P.W., Demokracja ateńska a współczesne koncepcje demokracji deliberatywnej. Glosa do teorii demokracji, w: Filozofia a demokracja, red. P.W. Juchacz, R. Kozłowski, Poznań 2001. [Google Scholar]
Krawczuk A., Mity, mędrcy, polityka, Warszawa 1975. [Google Scholar]
Ksenofont, Wychowanie Cyrusa /Cyropaedia/, tł. K. Głąbiowski, B. Burliga, A. Marchewka, A. Ryś, Wrocław 2014. [Google Scholar]
Kulesza R., Sparta w V–IV wieku p.n.e., Warszawa 2003. [Google Scholar]
Lengauer W., Starożytna Grecja okresu archaicznego i klasycznego, Warszawa 1999. [Google Scholar]
Mieroop van de M., The Ancient Mesopotamian City, Oxford 1997. [Google Scholar]
Missiou A., The vocabulary of democracy, w: A History of Ancient Greek. From the Beginnings to Late Antiquity, red. A.-F. Christidis, Cambridge 2007. [Google Scholar]
Murray O., Narodziny Grecji, tł. A. Twardecki, Warszawa 2004. [Google Scholar]
Odyseja, tł. L. Siemieński, Warszawa 1990. [Google Scholar]

Kompletne metadane

Cytowanie zasobu

APA style

Oniszczuk, Jerzy (2019). Oniszczuk, J. . (2019). Polis jako prototyp współczesnej wspólnoty. Krytyka Prawa. Niezależne Studia Nad Prawem, 11(3), 8-32. https://doi.org/10.7206/kp.2080-1084.318 (Original work published 2019)

MLA style

Oniszczuk, Jerzy. Oniszczuk, J. . „Polis Jako Prototyp Współczesnej Wspólnoty”. 2019. Krytyka Prawa. Niezależne Studia Nad Prawem, t. 11, nr 3, 2019, ss. 8-32.

Chicago style

Oniszczuk, Jerzy. Oniszczuk, Jerzy . „Polis Jako Prototyp Współczesnej Wspólnoty”. Krytyka Prawa. Niezależne Studia Nad Prawem, Krytyka Prawa. Niezależne studia nad prawem, 11, nr 3 (2019): 8-32. doi:10.7206/kp.2080-1084.318.

Prawa autorskie

CC-BY

[1] Arystoteles, Polityka, tł. L. Piotrowicz, Warszawa 2004. [Google Scholar]

[2] Bravo B., Wipszycka E., Historia starożytnych Greków, t. I, Do końca wojen perskich, Warszawa 1988. [Google Scholar]

[3] Cross M., The creativity of Crete. City States and the Foundatios of the Modern World, Signal Books Oxford, 2011. [Google Scholar]

[4] Długosz J., Obywatel hoplita, dodatek do ,,Polityki” 23.03.2006. [Google Scholar]

[5] Hall J.M., Polis, Community, and Ethnic Identity, w: The Cambridge Companion to Archaic Greece, red. H.A. Shapiro, Cambridge University Press 2007. [Google Scholar]

[6] Hammond N.G.L., Dzieje Grecji, Warszawa 1994. [Google Scholar]

[7] Hansen M.H., Polis. Wprowadzenie do dziejów greckiego miasta-państwa w starożytności, Warszawa 2011. [Google Scholar]

[8] Herodot, Dzieje, tł. S. Hammer, Warszawa 2004. [Google Scholar]

[9] Juchacz P.W., Demokracja ateńska a współczesne koncepcje demokracji deliberatywnej. Glosa do teorii demokracji, w: Filozofia a demokracja, red. P.W. Juchacz, R. Kozłowski, Poznań 2001. [Google Scholar]

[10] Krawczuk A., Mity, mędrcy, polityka, Warszawa 1975. [Google Scholar]

[11] Ksenofont, Wychowanie Cyrusa /Cyropaedia/, tł. K. Głąbiowski, B. Burliga, A. Marchewka, A. Ryś, Wrocław 2014. [Google Scholar]

[12] Kulesza R., Sparta w V–IV wieku p.n.e., Warszawa 2003. [Google Scholar]

[13] Lengauer W., Starożytna Grecja okresu archaicznego i klasycznego, Warszawa 1999. [Google Scholar]

[14] Mieroop van de M., The Ancient Mesopotamian City, Oxford 1997. [Google Scholar]

[15] Missiou A., The vocabulary of democracy, w: A History of Ancient Greek. From the Beginnings to Late Antiquity, red. A.-F. Christidis, Cambridge 2007. [Google Scholar]

[16] Murray O., Narodziny Grecji, tł. A. Twardecki, Warszawa 2004. [Google Scholar]

[17] Odyseja, tł. L. Siemieński, Warszawa 1990. [Google Scholar]

[18] Arystoteles, Polityka, tł. L. Piotrowicz, Warszawa 2004. [Google Scholar]

[19] Bravo B., Wipszycka E., Historia starożytnych Greków, t. I, Do końca wojen perskich, Warszawa 1988. [Google Scholar]

[20] Cross M., The creativity of Crete. City States and the Foundatios of the Modern World, Signal Books Oxford, 2011. [Google Scholar]

[21] Długosz J., Obywatel hoplita, dodatek do ,,Polityki” 23.03.2006. [Google Scholar]

[22] Hall J.M., Polis, Community, and Ethnic Identity, w: The Cambridge Companion to Archaic Greece, red. H.A. Shapiro, Cambridge University Press 2007. [Google Scholar]

[23] Hammond N.G.L., Dzieje Grecji, Warszawa 1994. [Google Scholar]

[24] Hansen M.H., Polis. Wprowadzenie do dziejów greckiego miasta-państwa w starożytności, Warszawa 2011. [Google Scholar]

[25] Herodot, Dzieje, tł. S. Hammer, Warszawa 2004. [Google Scholar]

[26] Juchacz P.W., Demokracja ateńska a współczesne koncepcje demokracji deliberatywnej. Glosa do teorii demokracji, w: Filozofia a demokracja, red. P.W. Juchacz, R. Kozłowski, Poznań 2001. [Google Scholar]

[27] Krawczuk A., Mity, mędrcy, polityka, Warszawa 1975. [Google Scholar]

[28] Ksenofont, Wychowanie Cyrusa /Cyropaedia/, tł. K. Głąbiowski, B. Burliga, A. Marchewka, A. Ryś, Wrocław 2014. [Google Scholar]

[29] Kulesza R., Sparta w V–IV wieku p.n.e., Warszawa 2003. [Google Scholar]

[30] Lengauer W., Starożytna Grecja okresu archaicznego i klasycznego, Warszawa 1999. [Google Scholar]

[31] Mieroop van de M., The Ancient Mesopotamian City, Oxford 1997. [Google Scholar]

[32] Missiou A., The vocabulary of democracy, w: A History of Ancient Greek. From the Beginnings to Late Antiquity, red. A.-F. Christidis, Cambridge 2007. [Google Scholar]

[33] Murray O., Narodziny Grecji, tł. A. Twardecki, Warszawa 2004. [Google Scholar]

[34] Odyseja, tł. L. Siemieński, Warszawa 1990. [Google Scholar]

Krytyka Prawa. Niezależne studia nad prawem