en pl
en pl

Krytyka Prawa. Niezależne studia nad prawem

Show issue
Year 2016 
Volume 8 
Issue 4

Fiskalne i pozafiskalne aspekty podatku akcyzowego

Łukasz Dynysiuk
Akademia Leona Koźmińskiego

Jan Głuchowski
Akademia Leona Koźmińskiego

2016 8 (4) Krytyka Prawa. Niezależne studia nad prawem

DOI 10.7206/kp.2080-1084.128

Article contents

Abstract

Artykuł porusza kwestię aspektów fiskalnych i pozafiskalnych podatku akcyzowego w odniesieniu do opodatkowania tym podatkiem wyrobów tytoniowych, a w szczególności papierosów. Autorzy poza klasycznym aspektem fiskalnym podatku akcyzowego (funkcji fiskalnej) wskazują na aspekt społeczny (pozafiskalny) głównie przejawiający się w ochronie zdrowia publicznego w kontekście wyrobów tytoniowych. Jednocześnie autorzy wyróżniają poza dostrzeganymi w literaturze przedmiotu aspektami (funkcjami) fiskalnymi i pozafiskalnymi podatku akcyzowego jeszcze jeden aspekt, tj. aspekt bezpieczeństwa.Artykuł wskazuje na wzajemne relacje i oddziaływanie powyższych aspektów, w szczególności mając na względzie ich kluczowe znaczenie przy formułowaniu właściwego modelu opodatkowania wyrobów tytoniowych (papierosów) podatkiem akcyzowym. Odpowiedni model opodatkowania akcyzą wyrobów tytoniowych, a w szczególności papierosów, które są najistotniejszą grupą wyrobów tytoniowych z punktu widzenia wpływów budżetowych poszczególnych państw Unii Europejskiej, w tym Polski, powinien bowiem charakteryzować się tym, iż w pełni realizowane są wspomniane trzy główne aspekty podatku akcyzowego, tj. fiskalny (zapewnienie na odpowiednim poziomie wpływów budżetowych), pozafiskalny (ochrona zdrowia publicznego) oraz bezpieczeństwa (ograniczenie szarej strefy). Aby jednak zapewnić ich realizację, nie może, zdaniem autorów, dochodzić do niepożądanego zjawiska, jakim jest asymetria funkcji (aspektów) podatku akcyzowego. Artykuł wskazuje także na dwa odmienne podejścia do powyższych aspektów (funkcji) podatku akcyzowego. Z jednej strony przedstawione zostało podejście tradycyjne, tzn. głoszące postulat, iż podstawową funkcją podatku akcyzowego przy opodatkowaniu wyrobów tytoniowych (papierosów) jest zapewnianie odpowiednich dochodów budżetowych, a kwestie pozafiskalne powinny pozostać poza ingerencją w tę sferę poprzez instrument podatku akcyzowego. Z drugiej natomiast strony autorzy wskazują na tzw. nowe podejście, które zakłada, iż podatek akcyzowy jest właściwym narzędziem umożliwiającym regulację sfery pozafiskalnej (społecznej) – ochrona zdrowia publicznego.

References

  1. Callan S., Townsend J., Perucic A., Lopez Nicolas A., Deutsch A., Bertelleti Kemp F., Ross H., Jossens L., Radu-Loghin L., Stoklosa M., Opodatkowanie tytoniu i nielegalny handel, Smoke Free Partnership a world without tobacco, Tobtaxy (Making Tobacco Tax Trendy), Raport Toolkit 2012. [Google Scholar]
  2. Cnossen S., Smart M., Taxation of Tabaco, [w:] S. Cnossen (red.), Theory and Practice of Excise Taxation, Smoking, Drinking, Gambling, Polluting, and Driving, Oxford 2005. [Google Scholar]
  3. Cnossen S., Theory and Practise of Excise Taxation, New York 2005. [Google Scholar]
  4. Curbing the Epidemic, Appendix A, A view from the International Monetary Fund, World Bank 1999. [Google Scholar]
  5. Czart Ciecierski C., Cherukupalli R., Weresa M., Ekonomiczne aspekty palenia tytoniu i opodatkowania wyrobów tytoniowych w Polsce, Paryż 2011. [Google Scholar]
  6. Eriksen M., Mackay J., Ross H., The Tobacco Atlas, World Lung Fundation i American Cancer Society, 2012, www.TobaccoAtlas.org. [Google Scholar]
  7. Fisher I., The Theory of Interest, New York 1930. [Google Scholar]
  8. Franks P. i in., Cigarette Prices, and the Poor: Implications of Recent Trends, „American Journal of Public Health” 2007, 97(10). [Google Scholar]
  9. Gil Soriano A., Excise duties and smuggling. The need of joint solutions to a global threat, València 2013, http://portal.uned.es/. [Google Scholar]
  10. Gruber J., Kőszegi B., A Modern Economic View of Tobacco Taxation, Paris 2008. [Google Scholar]
  11. Jha P., Chaloupka F. (red.), Tobacco Control in Developing Countries. Executive Summary, World Bank and World Health Organization. [Google Scholar]
  12. Kosikowski C., Naprawa finansów publicznych w Polsce, Warszawa 2011. [Google Scholar]
  13. Ksieniewicz U., Kałka M., Leksykon podatku akcyzowego, Wrocław 2007. [Google Scholar]
  14. Laibson D., Golden Eggs and Hyperbolic Discounting, „Quarterly Journal of Economics” 1997, 112(2), s. 443–477. [Google Scholar]
  15. Łyszczarz B., Ekonomiczne i zdrowotne opodatkowanie wyrobów akcyzowych, „Problemy Higieny i Epidemiologii” 2007, 88, www.phie.pl. [Google Scholar]
  16. Ouellet J-F., Restuccia M., Tellier A., Lacroix C., The Impact of Cigarette Tax Reduction on Consumption Behavior: Short-and-Long-Term Empirical Evidence From Canada, Montréal 2010. [Google Scholar]
  17. Phelps E.S., Pollak R.A., On Second-Based National Saving and Game-Equilibrium Growth, „Review of Economic Studies” 1968, 35, s. 185–199. [Google Scholar]
  18. Piechowiak Ł., O ile powinna wzrosnąć akcyza na papierosy?, Dział Analiz Bankier.pl, Warszawa 2014, http://www.bankier.pl/static/att/73000/7216161_raport_akcyza_na_papierosy_bankier.pl_2014.pdf. [Google Scholar]
  19. Raport PwC, Akcyza na papierosy. Wyższa stawka – niższe wpływy, https://www.pwc.pl/pl/publikacje/assets/raport_pwc_akcyza_na_papierosy_wyzsza_stawka_nizsze_wplywy.pdf. [Google Scholar]
  20. Rosiński R., Fiskalne aspekty podatku akcyzowego w krajach Unii Europejskiej, Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego nr 864, „Finanse, Rynki Finansowe, Ubezpieczenia” 2015, 76(1). [Google Scholar]
  21. Samuelson P., A Note on Measurement of Utility, „Review of Economic Studies” 1937, 4(2), s. 155–161. [Google Scholar]
  22. Strotz R.H., Myopia and Inconsistency in Dynamic Utility Maximization, „Review of Economic Studies” 1956, 23, s. 165–180. [Google Scholar]
  23. Sunley E.M., Taxation of Cigarettes in the Bloomberg Initiative Countries: Overview of Policy Issues and Proposals for Reform, International Union Against Tuberculosis and Lund Disease for the Bloomberg Initiative to Reduce Tobacco Use, 2009. [Google Scholar]
  24. World Bank, Curbing the Epidemic: Governments and the Economics of Tobacco Control, 1999. [Google Scholar]
  25. Callan S., Townsend J., Perucic A., Lopez Nicolas A., Deutsch A., Bertelleti Kemp F., Ross H., Jossens L., Radu-Loghin L., Stoklosa M., Opodatkowanie tytoniu i nielegalny handel, Smoke Free Partnership a world without tobacco, Tobtaxy (Making Tobacco Tax Trendy), Raport Toolkit 2012. [Google Scholar]
  26. Cnossen S., Smart M., Taxation of Tabaco, [w:] S. Cnossen (red.), Theory and Practice of Excise Taxation, Smoking, Drinking, Gambling, Polluting, and Driving, Oxford 2005. [Google Scholar]
  27. Cnossen S., Theory and Practise of Excise Taxation, New York 2005. [Google Scholar]
  28. Curbing the Epidemic, Appendix A, A view from the International Monetary Fund, World Bank 1999. [Google Scholar]
  29. Czart Ciecierski C., Cherukupalli R., Weresa M., Ekonomiczne aspekty palenia tytoniu i opodatkowania wyrobów tytoniowych w Polsce, Paryż 2011. [Google Scholar]
  30. Eriksen M., Mackay J., Ross H., The Tobacco Atlas, World Lung Fundation i American Cancer Society, 2012, www.TobaccoAtlas.org. [Google Scholar]
  31. Fisher I., The Theory of Interest, New York 1930. [Google Scholar]
  32. Franks P. i in., Cigarette Prices, and the Poor: Implications of Recent Trends, „American Journal of Public Health” 2007, 97(10). [Google Scholar]
  33. Gil Soriano A., Excise duties and smuggling. The need of joint solutions to a global threat, València 2013, http://portal.uned.es/. [Google Scholar]
  34. Gruber J., Kőszegi B., A Modern Economic View of Tobacco Taxation, Paris 2008. [Google Scholar]
  35. Jha P., Chaloupka F. (red.), Tobacco Control in Developing Countries. Executive Summary, World Bank and World Health Organization. [Google Scholar]
  36. Kosikowski C., Naprawa finansów publicznych w Polsce, Warszawa 2011. [Google Scholar]
  37. Ksieniewicz U., Kałka M., Leksykon podatku akcyzowego, Wrocław 2007. [Google Scholar]
  38. Laibson D., Golden Eggs and Hyperbolic Discounting, „Quarterly Journal of Economics” 1997, 112(2), s. 443–477. [Google Scholar]
  39. Łyszczarz B., Ekonomiczne i zdrowotne opodatkowanie wyrobów akcyzowych, „Problemy Higieny i Epidemiologii” 2007, 88, www.phie.pl. [Google Scholar]
  40. Ouellet J-F., Restuccia M., Tellier A., Lacroix C., The Impact of Cigarette Tax Reduction on Consumption Behavior: Short-and-Long-Term Empirical Evidence From Canada, Montréal 2010. [Google Scholar]
  41. Phelps E.S., Pollak R.A., On Second-Based National Saving and Game-Equilibrium Growth, „Review of Economic Studies” 1968, 35, s. 185–199. [Google Scholar]
  42. Piechowiak Ł., O ile powinna wzrosnąć akcyza na papierosy?, Dział Analiz Bankier.pl, Warszawa 2014, http://www.bankier.pl/static/att/73000/7216161_raport_akcyza_na_papierosy_bankier.pl_2014.pdf. [Google Scholar]
  43. Raport PwC, Akcyza na papierosy. Wyższa stawka – niższe wpływy, https://www.pwc.pl/pl/publikacje/assets/raport_pwc_akcyza_na_papierosy_wyzsza_stawka_nizsze_wplywy.pdf. [Google Scholar]
  44. Rosiński R., Fiskalne aspekty podatku akcyzowego w krajach Unii Europejskiej, Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego nr 864, „Finanse, Rynki Finansowe, Ubezpieczenia” 2015, 76(1). [Google Scholar]
  45. Samuelson P., A Note on Measurement of Utility, „Review of Economic Studies” 1937, 4(2), s. 155–161. [Google Scholar]
  46. Strotz R.H., Myopia and Inconsistency in Dynamic Utility Maximization, „Review of Economic Studies” 1956, 23, s. 165–180. [Google Scholar]
  47. Sunley E.M., Taxation of Cigarettes in the Bloomberg Initiative Countries: Overview of Policy Issues and Proposals for Reform, International Union Against Tuberculosis and Lund Disease for the Bloomberg Initiative to Reduce Tobacco Use, 2009. [Google Scholar]
  48. World Bank, Curbing the Epidemic: Governments and the Economics of Tobacco Control, 1999. [Google Scholar]

Full metadata record

Cite this record

APA style

Dynysiuk, Łukasz & Głuchowski, Jan (2016). Dynysiuk, Ł. , & Głuchowski, J. . (2016). Fiskalne i pozafiskalne aspekty podatku akcyzowego. Krytyka Prawa. Niezależne Studia Nad Prawem, 8(4), 22-39. https://doi.org/10.7206/kp.2080-1084.128 (Original work published 2016)

MLA style

Dynysiuk, Łukasz and Głuchowski, Jan. Dynysiuk, Ł. , and J. Głuchowski. “Fiskalne I Pozafiskalne Aspekty Podatku Akcyzowego”. 2016. Krytyka Prawa. Niezależne Studia Nad Prawem, vol. 8, no. 4, 2016, pp. 22-39.

Chicago style

Dynysiuk, Łukasz and Głuchowski, Jan. Dynysiuk, Łukasz , and Jan Głuchowski. “Fiskalne I Pozafiskalne Aspekty Podatku Akcyzowego”. Krytyka Prawa. Niezależne Studia Nad Prawem, Krytyka Prawa. Niezależne studia nad prawem, 8, no. 4 (2016): 22-39. doi:10.7206/kp.2080-1084.128.

Copyright info

copyright info

CC-BY-NC-ND

People also read: