Pewność prawa jest jedną z podstawowych wartości demokratycznego państwa prawnego, a dążenie do jej realizacji na możliwie wysokim poziomie jest pożądane. Istotnym czynnikiem wpływającym ma poziom pewności prawa jest przewidywal­ność orzeczeń sądowych. Ma to przede wszystkim istotne znaczenie dla podatników, redukując poziom niepewności prawa. Ma to znaczenie także w aspekcie makroeko­nomicznym, gdyż brak pewności prawa ogranicza możliwości rozwojowe kraju.
W opracowaniu przeprowadzono analizę niezadowalającego – zdaniem auto­rów – stanu rzeczy w zakresie dyscypliny interpretacyjnej prawa podatkowego przez polskie sądy administracyjne oraz podjęto krytykę wybranych poglądów doktrynal­nych na kwestie szczegółowe z tym związane.

The paper entitled “Counteracting Tax Avoidance and Tax Evasion in Selected EU Directives on Direct Taxes” discusses the provisions of Directive 2003/49/EC, Directive 2009/133/EC and Directive 2011/96/EC that are capable of withdrawing the benefits provided under the directives in the case of tax fraud and abuse, tax evasion or tax avoidance. The paper reviews provisions of the directives and also the case law of the European Court of Justice concerning tax fraud and abuse. The jurisprudence of the ECJ plays a key role in setting standards for regulations on the prevention of tax evasion and avoidance adopted by Member States of the European Union. The paper’s centre piece argument is that the solution adopted by the EU legislator, which shifted the burden of preventing tax escape from the EU to Member States, is ineffective and falls short of fulfilling its proper role. The paper emphasises that many tax payers take advantage of the fundamental treaty freedoms and applicable directives to obtain tax benefits or double non-taxation. Limitations imposed by a strict jurisprudential approach of the European Court of Justice also pose a significant barrier to effective tackling the negative phenomenon of aggressive tax planning based on EU laws, the paper suggests. By assessing the effects of the application of the existing regulations and juxtaposing them with the current scale of the problem, the author presents an argument for changing the direction of measures taken to curb international tax avoidance and evasion.

The provisions of general tax law contained in the tax ordinance should be stable. In recent years, however, an increasing process of amendment to this law can be seen. An analysis of the changes made indicates that they are introduced in connection with the need to counteract tax fraud, the lack of institutions characteristic of modern acts of this type and the development of new technologies. Continuous modernization of the provisions of over 20 years of ordinance no longer brings the expected results, and in some cases leads to the spoilage of basic institutions of tax law. A new law is needed. Only its adoption can contribute to improving the stability of general tax law.

W artykule przedstawiono zjawisko „karuzeli podatkowej" w podatku od towarów, które jest swoistym nadużyciem prawa i służy wyłudzenia VATu. Po przedstawieniu doktryny orzeczniczej nadużycia prawa i dobrej wiary wypracowanej przez Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej dokonano analizy orzecznictwa w tym zakresie, z którego wynika, że podatnicy zajmujący się wyłudzaniem podatku od wartości dodanej nie mają prawa do zwrotu podatku. Natomiast podatnicy, którzy padli ofiarą oszust podatkowych mogą powoływać się na doktrynę dobrej wiary i mają prawo do odliczenia podatku. Orzecznictwo Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej w istotny sposób wpływa na orzecznictwo sądów administracyjnych w Polsce. NSA w uzasadnieniach rozstrzygnięć stara się zdefiniować pojęcie „karuzeli podatkowej", które jest bardzo zróżnicowane.

Aktualnie trwają zaawansowane prace Komisji Kodyfikacyjnej Ogólnego Prawa Podatkowego nad projektem nowej ordynacji podatkowej. Jednym z obszarów, który wymaga uregulowania przy tworzeniu nowej kodyfikacji, jest kwestia solidarności w prawie podatkowym. Obowiązujące przepisy ogólnego prawa podatkowego odnoszą się do tego zagadnienia w bardzo niewielkim zakresie, a znaczenie przede wszystkim odpowiedzialności solidarnej za zobowiązania podatkowe wzrasta. Dzieje się tak m.in. dlatego, że ukształtowanie zobowiązania w sposób solidarny istotnie uprzywilejowuje wierzyciela podatkowego. Skoro jednak tak się dzieje, to konieczne są mechanizmy zabezpieczające dłużników przed nadużywaniem tego instrumentu. Stosowane w prawie podatkowym w sposób odpowiedni regulacje prawa cywilnego są niewystarczające, gdyż nie uwzględniają specyfiki tej gałęzi prawa. Celem opracowania jest przedstawienie tej problematyki z punktu widzenia prac wskazanej wyżej Komisji.

Artykuł dotyczy problemów związanych ze stosowaniem regulacji dotyczących urzędowych interpretacji prawa podatkowego. Autor nie zgadza się z poglądem sądów administracyjnych, że nie jest możliwe składanie wniosków o wydanie interpretacji indywidualnej, które zawierałyby wariantywny opis przewidywanej operacji gospodarczej.