en pl
en pl

Krytyka Prawa. Niezależne Studia nad Prawem

Show issue
Year 12/2021 
Volume 13 
Issue 4

Odpowiedzialność za przestępstwo popełnione w stanie nietrzeźwości – analiza krytyczna art. 31 § 3 k.k. i postulaty de lege ferenda

Anna Golonka
Uniwersytet Rzeszowski

12/2021 13 (4) Krytyka Prawa. Niezależne Studia nad Prawem

DOI 10.7206/kp.2080-1084.499

Article contents

Abstract

The subject of this paper focuses on issues concerning criminal liability for a crime committed while inebriated or intoxicated. These issues, whose social significance is indisputable, continue to be controversial from the perspective of criminal law. One reason for this is the shortcomings of Article 31 § 3 of the Criminal Code, which serves as the basis to hold an offender who was in said state tempore criminis criminally liable. The purpose of this paper, however, is not so much to criticise the current legal solution as to offer a proposition de lege ferenda concerning a change in the wording of the said provision on the grounds of the reservations raised. The conclusions that lead to it are derived both from the dogmatic-legal analysis of the cited provision and from the empirical approach motivated by the psychopathological view of the state of intoxication, or the problem of (in)sanity of the perpetrator of a prohibited act. These issues are ingrained in the regulation contained in § 3 of Article 31 of the Criminal Code. It is the will of the criminal legislator for the scope of Article 31 of the Criminal Code to encompass a variety of states which may seem similar from a psychopathological point of view they, but actually require a different legal approach with regard to criminal-legal aspects and criminal policy, which this study aims to present.

References

  1. Bilikiewicz T., Psychiatria kliniczna, Warszawa 1973. [Google Scholar]
  2. Bojarski T., Polskie prawo karne. Zarys części ogólnej, Warszawa 2008. [Google Scholar]
  3. Buchała K., Wina czynu a zawinienie na przedpolu czynu zabronionego, [w:] E. Pływaczewski (red.), Aktualne problemy prawa karnego i kryminologii, Białystok 1998. [Google Scholar]
  4. Buchała K., Przypisanie zachowania popełnionego w stanie niepoczytalności (poczytalności umniejszonej) spowodowanej odurzeniem się lub silnym afektem, „Studia Prawnicze” 1988, 1–2. [Google Scholar]
  5. Cierpiałkowska L., Szkodliwe używanie i uzależnienie od alkoholu, [w:] L. Cierpiałkowska, M. Ziarko (red.), Psychologia uzależnień – alkoholizm, Warszawa 2010. [Google Scholar]
  6. Cora S., Zabójstwo pod wpływem silnego wzburzenia w świetle prawa i psychologii, „Nowe Prawo” 1973, 7–8. [Google Scholar]
  7. Czernecka A., Alkohol a przemoc domowa, [w:] Alkohol, alkoholizm i przemoc: rozboje, wypadki, gwałty, kradzieże, pobicia, zabójstwa [materiały sympozjum – listopad 2002 r.], wprow. K. Renda, Lublin 2004. [Google Scholar]
  8. Daszkiewicz K., Przestępstwa z afektu w polskim prawie karnym, Warszawa 1982. [Google Scholar]
  9. Dukiet-Nagórska T. (red.), Prawo karne. Część ogólna, szczególna i wojskowa, Warszawa 2010. PWN, https://encyklopedia.pwn.pl/haslo/choroba;3885838.html (dostęp: 02.2019). [Google Scholar]
  10. Filar M., [w:] M. Filar (red.), Kodeks karny. Komentarz, Warszawa 2010. [Google Scholar]
  11. Gardocki L., Prawo karne, wyd. 20, Warszawa 2017. [Google Scholar]
  12. Glaser S., Polskie prawo karne w zarysie, Kraków 1933. [Google Scholar]
  13. Gordon T., Milewska E., Rutkowski R., Alkohol a przestępczość osób z nieprawidłową osobowością, „Studia Kryminologiczne, Kryminalistyczne i Penitencjarne” 1987, 18. [Google Scholar]
  14. Grajewski J. (red.), Kodeks postępowania karnego. Objaśnienia dla studentów – tom I (art. 1–424), Kraków 2005. [Google Scholar]
  15. Hajdukiewicz D., Podstawy prawne opiniowania sądowo-psychiatrycznego w postępowaniu karnym, w sprawach o wykroczenia oraz w sprawach nieletnich, Warszawa 2007. [Google Scholar]
  16. Hajdukiewicz D., Ciszewski L., Więckiewicz J., Orzecznictwo sądowo-psychiatryczne w stanach afektywnych opiniowanych w klinice sądowej Instytutu Psychiatrii i Neurologii w Pruszkowie w latach 1985–1990, [w:] Z. Majchrzyk, T. Gordon, E. Milewska (red.), Materiały IX Krajowej Konferencji Sekcji Psychiatrii Sądowej PTP pt. Stany afektywne w opiniowaniu sądowym psychiatryczno-psychologicznym, Warszawa 1991. [Google Scholar]
  17. Heitzman J., Zastosowanie teorii stresu w diagnozie sądowo-psychiatrycznej, „Palestra” 1997, 1–2. [Google Scholar]
  18. Heitzman J., Upicie alkoholowe jako przedmiot ekspertyzy sądowo-psychiatrycznej, [w:] J. Gierowski, A. Szymusik (red.), Postępowanie karne i cywilne wobec osób zaburzonych psychicznie. Wybrane zagadnienia z psychiatrii, psychologii i seksuologii sądowej, Kraków 1996. [Google Scholar]
  19. Hołyst B., Kryminologia, Warszawa 2009. [Google Scholar]
  20. Hołyst B., Psychologia kryminalistyczna, Warszawa 2006. [Google Scholar]
  21. Horoszowski P., Zabójstwo z afektu, Warszawa 1947. [Google Scholar]
  22. Izdebski S., Bukowski J., Janiszewski M., Analiza aktywacji alkoholowej w świetle materiałów [Google Scholar]
  23. Wojewódzkiego Szpitala dla Nerwowo i Psychicznie Chorych w Świeciu n/Wisłą, „Problemy Wymiaru Sprawiedliwości” 1978, 2. [Google Scholar]
  24. Jarosz M., Psychopatologia ogólna, [w:] M. Jarosz (red.), Podstawy psychiatrii. Podręcznik dla studentów, wyd. 5, Warszawa 1988. [Google Scholar]
  25. Kaczmarek T., Spory wokół charakteru odpowiedzialności, [w:] L. Leszczyński, E. Skrętowicz, Z. Hołda (red.), W kręgu teorii i praktyki prawa karnego. Księga poświęcona pamięci profesora Andrzeja Wąska, Lublin 2005. [Google Scholar]
  26. Kocur J., Wpływ alkoholu na stan emocjonalny. Aspekty sądowo-psychiatryczne, [w:] Z. Majchrzyk, T. Gordon, E. Milewska (red.), Materiały IX Krajowej Konferencji Sekcji Psychiatrii Sądowej PTP pt. Stany afektywne w opiniowaniu sądowym psychiatryczno-psychologicznym, Warszawa 1991. [Google Scholar]
  27. Kopera M., Wojnar M., Szelenberger W., Funkcje poznawcze, struktura i czynności mózgu u osób uzależnionych od alkoholu, „Alkoholizm i Narkomania” 2010, 23(4). [Google Scholar]
  28. Kozarska-Dworska J., Dworski M., Afekt patologiczny w teorii i praktyce sądowo- psychiatrycznej, „Problemy Wymiaru Sprawiedliwości” 1978, 2. [Google Scholar]
  29. Kozielewicz W., Pojęcie niepoczytalności w doktrynie prawa karnego i orzecznictwie Sądu Najwyższego, „Palestra” 2007, 1–2. [Google Scholar]
  30. Kruempelmann J., Możliwość przypisania winy w przypadku afektu i uwarunkowanej użyciem alkoholu niezdatności do ponoszenia winy, „Studia Prawnicze” 1988, 1–2. [Google Scholar]
  31. Lachowski J., Przejawy obiektywizacji odpowiedzialności karnej w KK z 1997 r., „Studia Prawnicze” 2006, 1. [Google Scholar]
  32. Lipczyński A., Psychologia sądowa, Warszawa 2007. [Google Scholar]
  33. Lowe G., Uzależnienie od alkoholu i narkotyków, [w:] A.A. Lazarus i A.M. Colman (red.), Psychopatologia, Poznań 2001. [Google Scholar]
  34. Łuniewski W., Zarys psychiatrii sądowej, Warszawa 1950. [Google Scholar]
  35. Marek A., Lachowski J., Prawo karne. Zarys problematyki, Warszawa 2011. [Google Scholar]
  36. Murzynowski A., Istota i zasady procesu karnego, Warszawa 1994. [Google Scholar]
  37. O’Connor S., Hesselbrock V., Bauer L., Układ nerwowy a podatność na uzależnienie od alkoholu. Alkohol i mózg, Warszawa 1996. [Google Scholar]
  38. Paprzycki L.K., Wpływ stanu nietrzeźwości alkoholowej sprawcy na ocenę jego poczytalności w sprawach o umyślne pozbawienie życia człowieka, „Przegląd Prawniczy” 1990, 1. [Google Scholar]
  39. Peiper L., Komentarz do kodeksu karnego, prawa o wykroczeniach, przepisów wprowadzających obie te ustawy oraz do rozporządzenia Prezydenta RP o niektórych przestępstwach przeciw bezpieczeństwu państwa, red. L. Frommer, Kraków 1936. [Google Scholar]
  40. Radziwiłłowicz R., Psychologja i psychopatologja alkoholizmu, [w:] R. Radziwiłłowicz (red.), Alkohologja: książka podręczna dla walczących z alkoholizmem, cz. 1, Warszawa 1928. [Google Scholar]
  41. Rejman G., Zasady odpowiedzialności karnej. Art.8–31. Komentarz, Warszawa 2009. [Google Scholar]
  42. Rejman G., [w:] E. Bieńkowska, B. Kunicka-Michalska, G. Rejman, J. Wojciechowska, Kodeks karny. Komentarz. Część ogólna, Warszawa 1999. [Google Scholar]
  43. Tarapata Sz., Dobro prawne w strukturze przestępstwa, Warszawa 2016. [Google Scholar]
  44. Tarnawski M., Problem winy niepoczytalnego i o poczytalności zmniejszonej, odurzonych alkoholem lub innymi środkami odurzającymi, „Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny” 1975, 2. [Google Scholar]
  45. Warylewski J., Prawo karne. Część ogólna, Warszawa 2005. [Google Scholar]
  46. Wolter W., [w:] I. Andrejew, W. Świda, W. Wolter, Kodeks karny z komentarzem, Warszawa 1973. [Google Scholar]
  47. Wolter W., Nauka o przestępstwie, Warszawa 1973. [Google Scholar]
  48. Wołoszynowa L., Materiały do nauczania psychologii – seria I – Psychologia ogólna, t. 2, Warszawa 1969. [Google Scholar]
  49. Woronowicz B.T., Alkoholizm jako choroba, Warszawa 1993. [Google Scholar]
  50. Zoll A. (red.), Komentarz do Kodeksu karnego. Część ogólna art. 1–116, t. 1, Warszawa 2012. [Google Scholar]
  51. Zoll A., Kwalifikacja prawna czynu i wina niepoczytalnego sprawcy, [w:] J. Majewski (red.), Okoliczności wyłączające winę – Materiały VI Bielańskiego Kolokwium Karnistycznego, Toruń 2010. [Google Scholar]
  52. Zoll A., [w:] A. Zoll (red.), Kodeks karny. Komentarz. Część ogólna. Tom I – komentarz do art. 1–116 KK, Kraków 2004. [Google Scholar]
  53. Zoll A., Wróbel W., Polskie prawo karne. Część ogólna. Podręcznik, Kraków 2010. [Google Scholar]

Full metadata record

Cite this record

APA style

Golonka, Anna (2021). Odpowiedzialność za przestępstwo popełnione w stanie nietrzeźwości – analiza krytyczna art. 31 § 3 k.k. i postulaty de lege ferenda. (2021). Odpowiedzialność za przestępstwo popełnione w stanie nietrzeźwości – analiza krytyczna art. 31 § 3 k.k. i postulaty de lege ferenda. Krytyka Prawa. Niezależne Studia Nad Prawem, 13(4), 170–188. https://doi.org/10.7206/kp.2080-1084.499 (Original work published 12/2021AD)

MLA style

Golonka, Anna. “Odpowiedzialność Za Przestępstwo Popełnione W Stanie Nietrzeźwości – Analiza Krytyczna Art. 31 § 3 K.k. I Postulaty De Lege Ferenda”. 12/2021AD. Krytyka Prawa. Niezależne Studia Nad Prawem, vol. 13, no. 4, 2021, pp. 170–188.

Chicago style

Golonka, Anna. “Odpowiedzialność Za Przestępstwo Popełnione W Stanie Nietrzeźwości – Analiza Krytyczna Art. 31 § 3 K.k. I Postulaty De Lege Ferenda”. Krytyka Prawa. Niezależne Studia Nad Prawem, Krytyka Prawa. Niezależne Studia nad Prawem, 13, no. 4 (2021): 170–188. doi:10.7206/kp.2080-1084.499.

Copyright info

copyright info

CC-BY

People also read:

No related content.