Uśmiech sędziowski – pomocne i niebezpieczne narzędzie

Stępień, Mateusz

Abstrakt

Niniejszy artykuł ma na celu otwarcie tematu uśmiechu sędziowskiego w polskiej nauce prawa. Uśmiech sędziowski traktowany jest jako element szerszych, psychospołecznych procesów na sali sądowej, a w szczególności komunikacji niewerbalnej sędziego. Takie otwarcie zostanie dokonane przez wskazanie i omówienie kilku rzeczywistych przypadków uśmiechu sędziowskiego w Polsce, a dokładnej na salach sądowych krakowskich sądów rejonowych (wydziałów cywilnych i karnych). Materiał empiryczny został uzyskany poprzez bierną obserwacje rozpraw, wspartą zestandaryzowanym kwestionariuszem obserwacyjnym. Zgodnie z wynikami, (i) uśmiechów sędziowskich na salach sądowych jest więcej niż mogłoby się wydawać, (ii) sędziowski uśmiech przy słuchaniu świadków (co do zasady) jest generalnie mniej kontrowersyjny niż wyrażony względem stron, czy uczestników, (iii) wyróżniono pięć typów uśmiechów sędziowskich, (iv) dwa z nich zdają się naruszać ważne zasady procesowe, podczas gdy rola innych jest pozytywna, (v) można zastanawiać się nad rozwijaniem przez sędziów umiejętności sytuacyjnego posługiwania się uśmiechem, oczywiście w wąskim zakresie i przy spełnieniu wielu warunków.

Słowa kluczowe

uśmiech sędziowski (1)sala sądowa (1)komunikacja niewerbalna (1)

Powiązania

Abel M.H., Watters H., Attributions of guilt and punishment as functions of physical attractiveness and smiling, „Journal of Social Psychology” 2005, 145(6). [Google Scholar]
Anleu S.R., Mack K., Tutton J., Judicial Humour in the Australian Courtroom, „Melbourne University Law Review” 2014, 38(2). [Google Scholar]
Bens J., The courtroom as an affective arrangement: Analysing atmospheres in courtroom ethnography, „The Journal of Legal Pluralism and Unofficial Law” 2018, 50(3). [Google Scholar]
Cohn J.F., Ambadar Z., Ekman P., Observer-based measurement of facial expression with the Facial Action Coding System, [w:] J.A. Coan, J.J.B. Allen (red.), The handbook of emotion elicitation and assessment, Oxford 2007. [Google Scholar]
Dudek M., Stępień M., “I (can) see myself... But what for?” On Live Camera Feeds in Courtrooms (from the Perspective of Witnesses), „International Journal for Semiotics of Law” 2019, 32. [Google Scholar]
Dudek M., Stępień M., Power Distance Dynamics in Courtroom, Cham 2021. [Google Scholar]
Ekman P., Friesen W.V., Felt, false, and miserable smiles, „Journal of Nonverbal Behavior” 1982, 6(4). [Google Scholar]
Frank J., Courts on trial, New Yersey 1949. [Google Scholar]
Giles H. (red.), Communication accommodation theory: Negotiating personal relationships and social identities across contexts, Cambridge 2016. [Google Scholar]
Gmerek K., Rozprawa sądowa jako zdarzenie komunikacji społecznej, Szczecin 2019. [Google Scholar]
Gunnery S.D., Ruben M.A., Perceptions of Duchenne and non-Duchenne smiles: A meta-analysis, „Cognitive Emotions” 2016, 30(3). [Google Scholar]
Hochschild A., The Managed Heart. Commercialization of Human Feeling, Berkeley 2003. [Google Scholar]
Holmes J., Marra M., Having a laugh at work: how humour contributes to workplace culture, „Journal of Pragmatics”, 2002, 34(12). [Google Scholar]
Konecki J., Nowak P., Zdanikowski P. (red.), Uzasadnienie orzeczenia sądu powszechnego. Język, struktura, metodyka, Warszawa 2022. [Google Scholar]
Laskowski M., Uchybienie godności urzędu sędziego jako podstawa odpowiedzialności dyscyplinarnej, Warszawa 2019. [Google Scholar]
Malphurs R.A., “People did sometimes stick things in my underwear”: The function of laughter at the U.S. Supreme Court, „Communication Law Review” 2010, 10(2). [Google Scholar]
Maroney T.A., Emotional Regulation and Judicial Behavior, „California Law Review” 2011, 99(6) Maroney T.A., The Persistent Cultural Script of Judicial Dispassion, „California Law Review” 2011, 99(2). [Google Scholar]
Milner, J., Anleu S.R. (red.), Judges, judging and humour, London 2018. [Google Scholar]
Nagle J., Brodsky S., Weeter K., Gender, Smiling, and Witness Credibility in Actual Trials, „Behavioral Sciences & the Law” 2014, 32. [Google Scholar]
Najda M., Rutkowska A., Rutkowski D., Psychologia sali sądowej, Bielsko-Biała 2022. [Google Scholar]
Oakley J., Opeskin B., Banter from the Bench: The use of humour in the exercise of judicial functions, „Australian Bar Review” 2016, 42. [Google Scholar]
Rychlowska M., Manstead A.S.R., van der Schalk J., The many faces of smiles, [w:] U. Hess, Hareli S. (red.), The social nature of emotion expression: What emotions can tell us about the world, Cham 2019. [Google Scholar]
Sayette M.A., Cohn J.F., Wertz J.M., Perrott M.A., Parrott D.J.,A psychometric evaluation of the facial action coding system for assessing spontaneous expression, „Journal of Nonverbal [Google Scholar]
Behaviour” 2001, 25. [Google Scholar]
Stępień M., Dudek M., Toward The Three–Level Power Distance Concept: Expanding Geert Hofstede’s Power Distance Beyond Cross–Cultural Context, „Studia Socjologiczne” 2021, 1(240). [Google Scholar]
Świerczyńska-Głownia W., Komunikowanie z perspektywy sali sądowej, Kraków 2019. [Google Scholar]
Wojciechowski M., Dowgiałło B., Rancew-Sikora D., Emotional Labour of Judges, „Archiwum Filozofii Prawa i Filozofii Społecznej” 2015, 1(10). [Google Scholar]
Yung C.R., A typology of judging styles, „Northwestern University Law Review” 2013, 107(4). [Google Scholar]

Kompletne metadane

Cytowanie zasobu

APA style

Stępień, Mateusz (2022). Uśmiech sędziowski – pomocne i niebezpieczne narzędzie. (2022). Uśmiech sędziowski – pomocne i niebezpieczne narzędzie. Krytyka Prawa. Niezależne Studia Nad Prawem, 14(4), 135-150. https://doi.org/10.7206/kp.2080-1084.561

MLA style

Stępień, Mateusz. „Uśmiech Sędziowski – Pomocne I Niebezpieczne Narzędzie”. Krytyka Prawa. Niezależne Studia Nad Prawem, t. 14, nr 4, 2022, ss. 135-150.

Chicago style

Stępień, Mateusz. „Uśmiech Sędziowski – Pomocne I Niebezpieczne Narzędzie”. Krytyka Prawa. Niezależne Studia Nad Prawem, Krytyka Prawa. Niezależne Studia nad Prawem, 14, nr 4 (2022): 135-150. doi:10.7206/kp.2080-1084.561.

Prawa autorskie

CC-BY

[1] Abel M.H., Watters H., Attributions of guilt and punishment as functions of physical attractiveness and smiling, „Journal of Social Psychology” 2005, 145(6). [Google Scholar]

[2] Anleu S.R., Mack K., Tutton J., Judicial Humour in the Australian Courtroom, „Melbourne University Law Review” 2014, 38(2). [Google Scholar]

[3] Bens J., The courtroom as an affective arrangement: Analysing atmospheres in courtroom ethnography, „The Journal of Legal Pluralism and Unofficial Law” 2018, 50(3). [Google Scholar]

[4] Cohn J.F., Ambadar Z., Ekman P., Observer-based measurement of facial expression with the Facial Action Coding System, [w:] J.A. Coan, J.J.B. Allen (red.), The handbook of emotion elicitation and assessment, Oxford 2007. [Google Scholar]

[5] Dudek M., Stępień M., “I (can) see myself... But what for?” On Live Camera Feeds in Courtrooms (from the Perspective of Witnesses), „International Journal for Semiotics of Law” 2019, 32. [Google Scholar]

[6] Dudek M., Stępień M., Power Distance Dynamics in Courtroom, Cham 2021. [Google Scholar]

[7] Ekman P., Friesen W.V., Felt, false, and miserable smiles, „Journal of Nonverbal Behavior” 1982, 6(4). [Google Scholar]

[8] Frank J., Courts on trial, New Yersey 1949. [Google Scholar]

[9] Giles H. (red.), Communication accommodation theory: Negotiating personal relationships and social identities across contexts, Cambridge 2016. [Google Scholar]

[10] Gmerek K., Rozprawa sądowa jako zdarzenie komunikacji społecznej, Szczecin 2019. [Google Scholar]

[11] Gunnery S.D., Ruben M.A., Perceptions of Duchenne and non-Duchenne smiles: A meta-analysis, „Cognitive Emotions” 2016, 30(3). [Google Scholar]

[12] Hochschild A., The Managed Heart. Commercialization of Human Feeling, Berkeley 2003. [Google Scholar]

[13] Holmes J., Marra M., Having a laugh at work: how humour contributes to workplace culture, „Journal of Pragmatics”, 2002, 34(12). [Google Scholar]

[14] Konecki J., Nowak P., Zdanikowski P. (red.), Uzasadnienie orzeczenia sądu powszechnego. Język, struktura, metodyka, Warszawa 2022. [Google Scholar]

[15] Laskowski M., Uchybienie godności urzędu sędziego jako podstawa odpowiedzialności dyscyplinarnej, Warszawa 2019. [Google Scholar]

[16] Malphurs R.A., “People did sometimes stick things in my underwear”: The function of laughter at the U.S. Supreme Court, „Communication Law Review” 2010, 10(2). [Google Scholar]

[17] Maroney T.A., Emotional Regulation and Judicial Behavior, „California Law Review” 2011, 99(6) Maroney T.A., The Persistent Cultural Script of Judicial Dispassion, „California Law Review” 2011, 99(2). [Google Scholar]

[18] Milner, J., Anleu S.R. (red.), Judges, judging and humour, London 2018. [Google Scholar]

[19] Nagle J., Brodsky S., Weeter K., Gender, Smiling, and Witness Credibility in Actual Trials, „Behavioral Sciences & the Law” 2014, 32. [Google Scholar]

[20] Najda M., Rutkowska A., Rutkowski D., Psychologia sali sądowej, Bielsko-Biała 2022. [Google Scholar]

[21] Oakley J., Opeskin B., Banter from the Bench: The use of humour in the exercise of judicial functions, „Australian Bar Review” 2016, 42. [Google Scholar]

[22] Rychlowska M., Manstead A.S.R., van der Schalk J., The many faces of smiles, [w:] U. Hess, Hareli S. (red.), The social nature of emotion expression: What emotions can tell us about the world, Cham 2019. [Google Scholar]

[23] Sayette M.A., Cohn J.F., Wertz J.M., Perrott M.A., Parrott D.J.,A psychometric evaluation of the facial action coding system for assessing spontaneous expression, „Journal of Nonverbal [Google Scholar]

[24] Behaviour” 2001, 25. [Google Scholar]

[25] Stępień M., Dudek M., Toward The Three–Level Power Distance Concept: Expanding Geert Hofstede’s Power Distance Beyond Cross–Cultural Context, „Studia Socjologiczne” 2021, 1(240). [Google Scholar]

[26] Świerczyńska-Głownia W., Komunikowanie z perspektywy sali sądowej, Kraków 2019. [Google Scholar]

[27] Wojciechowski M., Dowgiałło B., Rancew-Sikora D., Emotional Labour of Judges, „Archiwum Filozofii Prawa i Filozofii Społecznej” 2015, 1(10). [Google Scholar]

[28] Yung C.R., A typology of judging styles, „Northwestern University Law Review” 2013, 107(4). [Google Scholar]

Krytyka Prawa. Niezależne Studia nad Prawem