Abstrakt

Niniejszy artykuł ma na celu odpowiedzieć na pytanie, w jaki sposób kwestia transparentności została ujęta w Traktacie o handlu bronią. Analizowane rozwiązania zostaną poddane także wstępnej ocenie. Za punkt odniesienia posłużą instrumenty kontroli obrotu uzbrojeniem funkcjonujące już od jakiegoś czasu. Niekontrolowany obrót bronią konwencjonalną stanowi poważne zagrożenie dla pokoju i bezpieczeństwa na świecie. Zgromadzenie Ogólne ONZ przyjęło Traktat o handlu bronią (dalej ATT). ATT wszedł w życie 24 grudnia 2014 roku. Jest to pierwszy w historii prawnie wiążący dokument, o zasięgu globalnym, ustanawiający zasady kontroli eksportu uzbrojenia. Kluczowym elementem Traktatu jest transparentność. Po pierwsze obserwowanie transferów uzbrojenia do/z określonych państw pozwala ocenić, czy strony umowy w praktyce realizują jej postanowienia. Ponadto obserwowanie transferów uzbrojenia pozwala w pewnym stopniu ocenić ich intencje. Intensywne zbrojenia są jednym z korelatów przygotowań do wojny. Po drugie, transparentność pozwala stwierdzić, czy dane państwo podjęło stosowne kroki (np. legislacyjne) w celu wywiązania się z przyjętych zobowiązań.

Słowa kluczowe