Abstrakt

Wybór powszechnie obowiązującej formuły sprawiedliwości dokonywany jest przez organy ustawodawcze. W państwach o ustroju demokratycznym, źródłem formuły sprawiedliwości – zdominowanej z natury rzeczy przez dyskurs o charakterze politycznym – jest parlament lub inny organ polityczny. W niniejszym artykule dyskusji poddana jest
najistotniejsza kwestia dotycząca stanowienia prawa uczciwego i sprawiedliwego: z rozważań na temat sprawiedliwości ujawnia się związek pomiędzy wyborem formuły sprawiedliwości i filozofią. Kompromis wypracowany w dwudziestym wieku pomiędzy domeną filozofii a ustrojami totalitarnymi ostatecznie obalił mit, według którego kategorie filozoficzne można przełożyć bezpośrednio na obszar kategorii politycznych, w niezmienionym kształcie. Standardy polityczne praktykowane w demokracji liberalnej odrzucają koncepcję metafizyki, która byłaby w stanie określić obecne cele i rolę polityki. Sugeruje się, że demokracja konfrontuje się z filozofią na gruncie porządku myślenia. Mimo istnienia tego typu postawy, autor przyzwala na ustanowienie państwa o ustroju liberalno-demokratycznym w konwencji filozoficznej, lecz także dopuszcza jednoczesną świadomość tego, że egzystencja tego bytu jest uzasadniana jako najbardziej rozsądna forma państwowej praktyki politycznej. Filozofia może tłumaczyć demokrację wyłącznie wówczas, gdy zaakceptuje samą siebie jako pewną odmianę dyskursu demokratycznego. Odmianę, która jako jedyna potrafi przyjąć pewien dystans do samych założeń filozoficznych, a utrzymując się w tej postaci – pozostaje dyskursem demokratycznym.
Filozofia w powyższym wydaniu to de facto hermeneutyka polityki.

Słowa kluczowe