Mimo istotnego zapotrzebowania społecznego oraz zapotrzebowania samego systemu wymiaru sprawiedliwości na alternatywne dla procesu sądowego sposoby postępowania z konfliktem, mediacja w Polsce rozwija się bardzo powoli. W celu ustalenia przyczyn takiego stanu rzeczy przeprowadzono badania opinii mediatorów na temat istniejących przeszkód dla rozwoju mediacji w Polsce. Badania przeprowadzono z wykorzystaniem kwestionariusza internetowego. Uzyskane wyniki pozwoliły stworzyć mapę problemów ograniczających rozwój mediacji w Polsce, na którą składa się 7 elementów problematycznych, dotyczących: sędziów, prawni­ków, mediatorów, stron konfliktu, społeczeństwa, pieniędzy oraz pozostałych czynników. Dokonana przez respondentów ocena istotności pozwoliła stwierdzić, że zdecydowana większość zidentyfikowanych przeszkód ma charakter krytyczny. W rezultacie przeprowadzonych badań wyłonił się kompleksowy obraz szeregu czynników, które łącznie wymagają odpowiedniego zaadresowania, a bez eliminacji którejkolwiek z krytycznych przeszkód mediacja w Polsce się nie rozwinie.

Umiędzynarodowienie stanowiło jeden z ważnych elementów reformy szkolnictwa wyższego w 2018 roku. Jednak pojęcie to w środowisku akademickim nadal jest mgliste i niedookreślone. Celem autora jest wyjaśnienie wątpliwości terminolo­gicznych związanych z internacjonalizacją oraz ocena działalności podmiotu odpowiedzialnego za proces umiędzynarodowienia uczelni i jednostek naukowych – Narodowej Agencji Wymiany Akademickiej. Autor nie ogranicza się jedynie do wskazania zakresu funkcjonalności i dysfunkcjonalności wyspecjalizowanej agendy rządowej, lecz formułuje postulaty de lege ferenda i obszary do doskonalenia. W obliczu projektowanych zmian w systemie szkolnictwa wyższego proponowane modyfikacje mogą przyczynić się do usprawnienia działalności Agencji oraz realizacji jej zadań ustawowych. W tekście zastosowano metodę empiryczną oraz subsydiarnie formalno­dogmatyczną.

W niniejszym artykule zagadnienie resocjalizacji penitencjarnej zostało omówione z perspektywy osób zaangażowanych w ten proces. Prowadzone oddziaływania w kontekście konkretnego programu, a szerzej całego procesu, poddane zostało ocenie osadzonych – uczestników, personelu penitencjarnego oraz studentów – prowadzących. Zebrany materiał badawczy poddano analizie jakościowej. Dotychczas, opisując proces resocjalizacji penitencjarnej, koncentrowano się na wybranej grupie, unikając przedstawienia szerszej perspektywy. Celem artykułu jest ocena programu Arteterapia w resocjalizacji z perspektywy zaangażowanych w realizację stron. Prze-prowadzono badania focusowe oraz wywiady pogłębione z osadzonymi uczestniczącymi w programie, personelem więziennym oraz studentami prowadzącymi zajęcia. Uzyskane wyniki wskazują na duży potencjał programów arteterapeutycz­nych w upodmiotowieniu osadzonych i przeciwdziałaniu prizonizacji. W artykule zawarto również rekomendacje dla dalszych działań resocjalizacyjnych, uwzględniające zidentyfikowane bariery.

Artykuł stanowi glosę do orzeczenia Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 9 sierpnia 2023 r. sygn. akt II FSK 1551/223. Przedmiotem glosy jest krytyczna ocena wydanego wyroku, w którym sąd uznał, iż w sytuacji prawnej określonej w art. 6 ust. 4 ustawy o podatku od spadków i darowizn nie ma zastosowania 5-letni termin przedawnienia, o którym mowa w art. 68 § 2 pkt 1 i 2 Ordynacji podatkowej. Sąd stoi na stanowisku, że przepis art. 6 ust. 4 u.p.s.d. nie ma charakteru samoistnego, nie kreuje całościowej i odrębnej od innych regulacji czasu powstania obowiązku podatkowego w podatku od spadków i darowizn. Autor glosy wskazał na błędną interpretację art. 6 ust. 4 tejże ustawy, który stanowi odrębny moment powstania obowiązku podatkowego ze wszystkimi tego konsekwencjami, w tym także w zakresie terminów przedawnienia prawa do wydania decyzji ustalającej wysokość zobowiązania podatkowego o których mowa w art. 68 § 2 pkt 1 i 2 Ordynacji podatkowej oraz do złożenia stosownych zeznań podatkowych w tym podatku. Według autora glosy podatnicy zobowiązani są do złożenia zeznania SD-3 w terminie nie 3, a 5 lat od końca roku kalendarzowego, w którym powstał obowiązek podatkowy.

Rozwiązania ustawowe w kontekście ochrony małoletnich przed czynami zabro-nionymi o charakterze seksualnym nakładają m.in. na pracodawców szczególny obowiązek dotyczący weryfikacji przyszłego pracownika w Rejestrze Sprawców Przestępstw na Tle Seksualnym. Celem autora jest ustalenie roli pracodawcy w kon-tekście weryfikacji takich danych jako dodatkowej, wewnętrznej, formy oddziały­wania prewencyjnego. Ponadto, konieczne jest ustalenie, w jaki sposób obowiązek ten się kształtuje oraz, jakich sytuacji dotyczy. Kolejno zasadne pozostaje przed-stawienie skutków karnoprawnych, jakie niesie za sobą brak wywiązania się z tego obowiązku wraz z oceną takich rozwiązań. Zasadniczą tezą pracy jest twierdze-nie, iż po stronie pracodawcy występuje konieczność współdziałania z państwem w procesie przeciwdziałania przestępczości seksualnej wobec małoletnich jako pomocniczego działania prewencyjnego.

Przedmiotem artykułu jest prawnokarna ocena catfishingu – zachowania polegającego na kradzieży istniejącej tożsamości innej osoby lub stworzenia fałszywej tożsamości dla wykorzystania jej jako własnej – w celu finansowych lub osobistych nadużyć. Zjawisko to należy interpretować dwutorowo – pokrzywdzonym może być zarówno osoba, pod którą sprawca się podszywa, jak i osoby, z którymi ma on kontakt i które wprowadza w ten sposób w błąd. Wobec powyższego, odnosząc się do kwalifikacji prawnej przestępstw, których znamiona może wypełniać powyższe zachowanie, wskazać należy przede wszystkim kradzież tożsamości (art. 190a § 2 k.k.), ale również m.in. stalking (art. 190a § 1 k.k.), oszustwo (art. 286 § 1 k.k.) lub grooming (art. 200a k.k.).

19 lipca 2023 r. Trybunał Konstytucyjny wydał przełomowy wyrok o sygnaturze akt SK 14/21, w którym uznał definicję legalną budowli, zawartą w art. 1a ust. 1 pkt 2 ustawy o podatkach i opłatach lokalnych, za niezgodną z Konstytucją. Dotychczas istniały liczne kontrowersje i niejasności w interpretacji tej definicji, co prowadziło do powstania rozbieżnych linii orzeczniczych sądów administracyjnych i sporów w doktrynie. W orzeczeniu Trybunał Konstytucyjny zdecydował, że odwoływanie się w przepisach podatkowych do przepisów prawa budowlanego jest niezgodne z zasadami określoności prawa podatkowego i poprawnej legislacji. Zasugerował również potrzebę dokonania zmiany definicji budynku.
W artykule przeanalizowane zostały najważniejsze praktyczne problemy, które występowały w ramach stosowania definicji budowli w dotychczasowym brzmie-niu, a także omówiono kluczowe orzeczenia Trybunału Konstytucyjnego oraz sądów administracyjnych w tym zakresie. Przedstawiona została także ocena wyroku Trybunału Konstytucyjnego z dnia 19 lipca 2023 r. o sygnaturze akt SK 14/21. Na końcu autor proponuje możliwe rozwiązania legislacyjne, które mogłyby być podstawą do stworzenia nowej definicji budowli – formułując tym samym postulaty le lege ferenda.

Celem opracowania jest ocena instytucji wysłuchania publicznego w procesie stanowienia ustaw. W opracowaniu podjęto problem, czy instytucja wysłuchania publicznego stanowi realny czy iluzoryczny instrument w procesie stanowienia prawa? W rozważaniach uwzględniono z jednej strony zagadnienia teoretyczne dotyczące instytucji wysłuchania publicznego, z drugiej zaś – przedstawiono praktykę ustrojową wysłuchania publicznego (dane statystyczne dotyczące zastosowania tej instytucji w V–IX kadencji Sejmu RP). Praktyka ustrojowa w tym okresie pokazuje, że komisje sejmowe dość wstrzemięźliwie korzystają z tego uprawnienia. Od wejścia w życie regulacji dotyczącej tej instytucji obejmującej okres od V do końca IX kadencji Sejmu na 5855 projektów ustaw przeprowadzono zaledwie 34 wysłuchania publiczne obejmujące 46 projektów ustaw. Stanowiło to podstawę do sformułowania wniosków końcowych i postulatów de lege ferenda.

Artykuł stanowi glosę do orzeczenia Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 25 maja 2023 r. sygn. akt II FSK 2822/20. Przedmiotem glosy jest krytyczna ocena wydanego wyroku, w którym sąd uznał, iż w przypadku, gdy podatnik nie zapłacił podatku za granicą, a Polska nie ma podpisanej z danym krajem umowy o unika­niu podwójnego opodatkowania, podatnik nie może skorzystać z ulgi abolicyjnej. Autor glosy, argumentując swoje krytyczne stanowisko, wskazał błędną interpre­tację możliwości rozliczenia podatku według metody zaliczenia proporcjonalnego, co w konsekwencji skutkowało odmową skorzystania z ulgi abolicyjnej. Glosowany wyrok wpisuje się w dominującą linię orzeczniczą w odniesieniu do sytuacji, gdy brak umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania, a jednocześnie podatek zagraniczny nie został zapłacony. Stąd zakwestionowanie jego sentencji może mieć istotne znaczenie dla praktyki stosowania prawa lub zainspirować do zmiany prawa (stanowienia prawa), zgodnie z przedstawionym wnioskiem de lege ferenda. W opracowaniu wykorzystano metodę dogmatyczno­prawną opierającą się na analizie przepisów prawa, orzecznictwa, stanowiska organów podatkowych oraz doktryny międzynarodowego prawa podatkowego.

Educational quality assurance is among the most important issues in the organisa-tion and functioning of the higher education system. The higher education system in Estonia is closely linked to the external environment. Its characteristics and the quality of education are influenced by the standards of the entire education and science system and the socio-economic environment. In Estonia, these characteris-tics are strongly influenced by the implemented innovation policy, international cooperation and computerisation in the sphere of activities of public institutions including education, education and higher education. Quality assessments of higher education are organised and carried out by the Agency for Higher Education Quality in accordance with international rules. Currently, education quality assess-ment is carried out by the Estonian Quality Agency for Education, Eesti Hariduse Kvaliteediagentuur (HAKA). Its activities are highly rated in the work of interna-tional associations for cooperation in the field of education quality assurance.

The paper deals with a bibliometric analysis of a sample of the top law schools included in the Times Higher Education World University Rankings 2022. An equal number of Western European and Central and Eastern European law schools have been analysed. The results show that both groups follow similar publication patterns. There is a clear tendency to publish in journals controlled by the authors’ universities. Citation rates in the sample are very low, and in line with what has already been found for humanities. There is a clear division between the multidisciplinary and transnational legal journals that are more international and less internationally recognised law reviews focusing on domestic issues. Law clearly follows its own publication pattern, and the East–West division is in this respect negligible: both groups perform equally well (or equally poorly) as far as the metrics indicate.

Przedmiotem opracowania jest analiza i ocena najnowszych zmian, jakie nastąpiły w konstrukcji podatku dochodowego od osób fizycznych, ze szczególnym uwzględnieniem kwoty wolnej od podatku. Głównym efektem tychże zmian jest podwyższenie minimum wolnego od podatku do poziomu minimum egzystencji oraz ustawowy obowiązek Ministra Finansów corocznej weryfikacji obu tych wielkości. Autorka pozytywnie ocenia wprowadzone zmiany, zauważając jednocześnie, iż powinny być traktowane jako wstęp do dyskusji nad nowym modelem opodatkowania osób fizycznych w Polsce.

W artykule ukazana została geneza oraz wprowadzenia cel giełdowego obliga gazowego, jak również jego specyfika i inne związane z nim regulacje. W dalszej części artykułu przedstawiono skutki giełdowego obliga gazowego, a także argumenty przemawiające za zasadnością jego wprowadzenia. Zdaniem autora giełdowe obligo gazowe jest właściwym rozwiązaniem w prawie polskim, jednak jego poziom powinien wynosić mniej niż 10%. Wprowadzenie obliga giełdowego już w 2012 r. należy jednak uznać za działanie sztuczne i nakierowane głównie na osłabienie dominującej roli PGNiG. W procesie urynkawiania sektora energetycznego w Polsce i liberalizacji rynku gazu wprowadzenie obliga stanowiło krok we właściwym kierunku, choć instrument ten nie odpowiadał uwarunkowaniom rynkowym istniejącym w okresie, w którym obligo zostało wprowadzone. Niezależnie jednak od wprowadzenia giełdowego obliga gazowego zasadniczy wpływ na wzrost znaczenia giełdowego obrotu gazem będzie mieć zaś przede wszystkim dywersyfikacja kierunków i źródeł dostaw tego surowca.