en pl
en pl

Krytyka Prawa. Niezależne Studia nad Prawem

Zobacz wydanie
Rok 12/2024 
Tom 16 
Numer 4

Władza sędziego – zasadnicze dylematy

Andrzej Gomułowicz
Uniwersytet Adama Mickiewicza w Poznaniu

12/2024 16 (4) Krytyka Prawa. Niezależne Studia nad Prawem

DOI 10.7206/kp.2080-1084.725

Abstrakt

Jednym z zasadniczych dylematów w sądowym stosowaniu prawa jest respektowanie zasady praworządności, a nie tylko zasady legalizmu. Zasada legalizmu ujęta w art. 7 Konstytucji w niewystarczający sposób chroni konstytucyjnie gwarantowane prawa i wolności jednostki i dlatego konieczny jest sędziowski aktywizm, tj. korekta prawa stanowionego w procesie wykładni i stosowania prawa po to, by prawu nadać taką treść, która zgodna jest z konstytucyjnie określonymi wartoś­ciami, leżącymi u podstaw aksjologii polskiej Konstytucji. Korekta prawa stanowio­nego wiąże się z wyjściem poza treść zasady legalizmu i odniesienia się do takich wartości jak: słuszność, sprawiedliwość, dobro, prawa i wolności człowieka.
Sędzia z uwagi na to, że zgodnie z Konstytucją podlega przede wszystkim jej przepisom, a w dalszej kolejności ustawom, może – jeśli potrafi to uzasadnić – odrzucić treść przepisów ustawowych i oprzeć rozstrzygnięcie wyłącznie na przepisach Konstytucji. Jest to zasadne wówczas, kiedy Konstytucja w większym zakresie aniżeli ustawa chroni prawa i wolności jednostki. Sędzia nie może powoływać w procesie wykładni reguły dura lex sed lex albowiem niszczy ona standardy kultury prawnej. Korekta prawa stanowionego w procesie jego wykładni wiąże się z sędziowską niezawisłością i odpowiedzialnością za wydane rozstrzygnięcie.

Kompletne metadane

Cytowanie zasobu

APA style

Gomułowicz, Andrzej (2024). Władza sędziego – zasadnicze dylematy. (2024). Władza sędziego – zasadnicze dylematy. Krytyka Prawa. Niezależne Studia Nad Prawem, 16(4), 144-160. https://doi.org/10.7206/kp.2080-1084.725 (Original work published 12/2024n.e.)

MLA style

Gomułowicz, Andrzej. „Władza Sędziego – Zasadnicze Dylematy”. 12/2024n.e. Krytyka Prawa. Niezależne Studia Nad Prawem, t. 16, nr 4, 2024, ss. 144-160.

Chicago style

Gomułowicz, Andrzej. „Władza Sędziego – Zasadnicze Dylematy”. Krytyka Prawa. Niezależne Studia Nad Prawem, Krytyka Prawa. Niezależne Studia nad Prawem, 16, nr 4 (2024): 144-160. doi:10.7206/kp.2080-1084.725.