Abstrakt

Przedmiotem artykułu jest polemika między Lwem Tołstojem, rosyjskim pisarzem i moralistą XIX w., a Leonem Petrażyckim, polskim prawnikiem i filozofem prawa tego okresu – na temat społecznego znaczenia prawa i moralności. Drogi Tołstoja i Petrażyckiego skrzyżowały się za sprawą młodego człowieka o nazwisku Krutik, studenta prawa Uniwersytetu Petersburskiego. Krutik napisał list do Tołstoja, którego uważał za autorytet moralny, z prośbą o rozwianie jego wątpliwości wywołanych lekturą dzieł Petrażyckiego. Tołstoj bowiem twierdził, że właściwym regulatorem życia ludzkiego jest moralność. Petrażycki zaś głosił, że rację bytu ma zarówno moralność, jak i prawo, jednakże jeśliby porównać ich znaczenie społeczne, to większą wartość należy przyznać prawu. Krutik miał dylemat, któremu myślicielowi przyznać rację. Analiza poglądów Tołstoja i Petrażyckiego, dokonana w tym artykule, prowadzi do wniosku, że faktycznie spierali się oni o sposoby realizacji nieco odmiennie przez nich interpretowanej idei miłości. O ile Tołstoj kategorycznie wykluczał możliwość urzeczywistnienia jej na gruncie prawnym, o tyle Petrażycki był święcie przekonany o tym, że prawo jak najbardziej może być jej nośnikiem.

Słowa kluczowe