Abstrakt

W Muzeum Książąt Czartoryskich w Krakowie znajduje się tabliczka z rzymskiego nagrobka z następującym napisem: Najlepszej i najwierniejszej żonie Threpte, dobrze zasłużonej, wystawił Eutyches, niewolnik Atiliusza Agrykoli (CIL VI 27389a – I/II w.n.e.). Chodzi tu o niewolników, pochodzących prawdopodobnie ze shellenizowanych obszarów wschodnich. Euyches został wyraźnie określony jako niewolnik (EUTYCHES ATILI AGRICOLAE SERVUS), zaś pozycja Threpte wynika z samego imienia, oznaczającego po grecku niewolnicę, spłodzoną i wychowaną w rodzinie właściciela (rzymska verna). Z prawnego punktu widzenia związek między nimi mógł mieć charakter tylko contubernium. Prawdopodobnie Atilius Agricola miał dwoje niewolników, których traktował przyjaźnie, dopuszczając do ich faktycznego związku i pozwolił ponadto na pochowanie Threpte w osobnym grobie i zaopatrzenie inskrypcją. Jest to jeden z wielu tekstów, dowodzących familiarnych stosunków z niewolnikami w rzymskich rodzinach okresu wczesnego cesarstwa. Co ciekawe ponadto – prochy ich pozostały na rzymskiej ziemi, zaś tabliczka z napisem zawędrowała zrządzeniem losu do Krakowa.

Słowa kluczowe