en pl
en pl

Decyzje

Zobacz wydanie
Rok 12/2014 
Numer 22

Jak głosują wyborcy w warunkach preferencyjnych list wyborczych: przypadek Polski

Adam Gendźwiłł
Uniwersytet Warszawski

Jacek Raciborski
Uniwersytet Warszawski

12/2014 (22) Decyzje

DOI 10.7206/DEC.1733-0092.33

Abstrakt

Artykuł przedstawia niektóre konsekwencje stosowania w wyborach do Sejmu w Polsce systemu list półotwartych, związanego z instytucją głosu preferencyjnego. Autorzy rozważają, jaki wpływ na obsadę mandatów mają kierownictwa organizacji partyjnych, ustalające kolejność kandydatów na listach wyborczych, a jaki – wyborcy dysponujący głosem preferencyjnym. Artykuł koncentruje się na wyborach z lat 2001–2011. W tym okresie dane sondażowe dokumentują przewagę głosu motywowanego partyjnie (party vote) nad głosem motywowanym personalnie (personal vote). Choć w wynikach wyborów do Sejmu trwale obecne są efekty kolejności i silna koncentracja głosów na liderów list w okręgach, to jednocześnie na podstawie symulacji działania listy zamkniętej autorzy pokazują, że ok. 20% mandatów poselskich było w latach 2001–2011 rezultatem interwencyjnego wpływu głosu preferencyjnego na listy kandydatów przedstawiane przez partie. Możliwość wskazywania konkretnego kandydata ma dla Polaków dość istotne znaczenie. Autorzy ukazują też, że w wynikach kandydatów z pierwszych miejsc list partyjnych może mieć udział (raczej niewielki, ale jednak) heurystyka stosowana przez wyborców, polegająca na wskazywaniu kandydatów umieszczonych na pierwszych miejscach list – niezależnie od charakteru tych list.

Powiązania

  1. Campbell, A., Converse, P., Miller, W., Stokes, D. (1960). The American Voter. New York: Wiley. [Google Scholar]
  2. Carey, J.M., Shugart, M.S. (1995). Incentives to cultivate a personal vote: a rank ordering of electoral formulas. Electoral Studies, 14(4), 417–439. [Google Scholar]
  3. CBOS (2011). Wiedza i opinie Polaków o prawie wyborczym i mechanizmach kampanii. Komunikat CBOS, s. 109. [Google Scholar]
  4. Dalton, R.J., Farrell, D.M., McAllister, I. (2011). Political Parties and Democratic Linkage: How Parties Organize Democracy. Oxford: Oxford University Press. [Google Scholar]
  5. Dalton, R.J., Wattenberg, M. (eds.) (2000). Parties without Partisans: Political Change in Advanced Industrial Democracies. Oxford: Oxford University Press. [Google Scholar]
  6. Darcy, R., McAllister, I. (1990). Ballot position effects. Electoral Studies, 9(1), 5–17. [Google Scholar]
  7. Flis, J. (2014). Złudzenia wyboru. Społeczne wyobrażenia i instytucjonalne ramy w wyborach Sejmu i Senatu. Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego. [Google Scholar]
  8. Haman, J. (2003). Demokracja – decyzje – wybory. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe Scholar. [Google Scholar]
  9. Marcinkiewicz, K. (2014). Electoral contexts that assist voter coordination: Ballot position effects in Poland. Electoral Studies, 33, 322–334. [Google Scholar]
  10. Markowski, R. (2013). Identyfi kacja partyjna w nowych demokracjach: przypadek Europy Środkowo-Wschodniej. Studia Polityczne, 32, 45–73. [Google Scholar]
  11. Miller, J.M., Krosnick, J.A. (1998). The impact of candidate name order on election outcomes. The Public Opinion Quaterly, 62(3), 291–330. [Google Scholar]
  12. Nohlen, D. (2004). Prawo wyborcze i system partyjny: o teorii systemów wyborczych. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe Scholar. [Google Scholar]
  13. Raciborski, F., Rakoczy, K. (2009). Internet, politycy, wybory. O możliwości wykorzystania badań zawartości Internetu do przewidywania wyniku wyborów. W: Zahorska, M., Nasalska, E. (red.), Wartości – polityka – społeczeństwo. Księga dedykowana Profesor Renacie Siemieńskiej-Żochowskiej. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe Scholar, s. 157–168. [Google Scholar]
  14. Raciborski, J. (1997). Polskie wybory. Zachowania wyborcze społeczeństwa polskiego 1989–1995. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe Scholar. [Google Scholar]
  15. Raciborski, J. (2005). Rywalizacja czy kooperacja? O listach partyjnych w wyborach parlamentarnych. W: Jakubowska U., Skarżyńska K. (red.), Demokracja w Polsce. Doświadczenia zmian. Warszawa: Academica Wydawnictwo SWPS, s. 222–230. [Google Scholar]

Kompletne metadane

Cytowanie zasobu

APA style

Gendźwiłł, Adam & Raciborski, Jacek (2014). Jak głosują wyborcy w warunkach preferencyjnych list wyborczych: przypadek Polski. (2014). Jak głosują wyborcy w warunkach preferencyjnych list wyborczych: przypadek Polski. Decyzje, (22), 47-69. https://doi.org/10.7206/DEC.1733-0092.33 (Original work published 12/2014n.e.)

MLA style

Gendźwiłł, Adam and Raciborski, Jacek. „Jak Głosują Wyborcy W Warunkach Preferencyjnych List Wyborczych: Przypadek Polski”. 12/2014n.e. Decyzje, nr 22, 2014, ss. 47-69.

Chicago style

Gendźwiłł, Adam and Raciborski, Jacek. „Jak Głosują Wyborcy W Warunkach Preferencyjnych List Wyborczych: Przypadek Polski”. Decyzje, Decyzje, nr 22 (2014): 47-69. doi:10.7206/DEC.1733-0092.33.