Abstrakt

W artykule przedstawiono rezultaty badania nad zniekształcaniem prawdopodobieństwa. Zniekształcanie to badane jest na dwóch poziomach (i) w percepcji (wyrażone w subiektywnych ocenach) oraz (ii) w wyborach (wyrażone w wagach decyzyjnych). Sprawdzono, jak oba rodzaje zniekształceń – percepcyjne i zniekształcanie w wagach – zależą od sposobu prezentacji informacji o prawdopodobieństwie. Wyróżnione zostały dwa formaty prezentowania prawdopodobieństwa: liczbowy i doświadczeniowy.

Wyniki badania potwierdziły hipotezę o mniejszym percepcyjnie zniekształcaniu obiektywnego prawdopodobieństwa wtedy, gdy informacja o rozkładzie wypłat jest prezentowana badanemu za pomocą formatu doświadczeniowego niż wtedy, gdy informację tę otrzymuje on liczbowo. Nie potwierdziła się hipoteza o mniejszym zniekształcaniu obiektywnego prawdopodobieństwa w wagach decyzyjnych, kiedy zastosujemy doświadczeniowy format prawdopodobieństwa. Ujawnił się za to nieprzewidywany rezultat mniejszej skłonności do ryzyka w przypadku doświadczeniowego formatu prawdopodobieństwa i efekt ten zdaje się być wynikiem nadawania mniejszych wag niż w przypadku formatu liczbowego. Ponadto okazało się, że zniekształcanie prawdopodobieństwa w wagach decyzyjnych jest przynajmniej częściowo wynikiem zniekształcania w percepcji.

Słowa kluczowe