Abstrakt

Celem badania było wykazanie, że ocena ryzyka zależy nie tylko od takich aspektów sytuacji ryzykownej, jak prawdopodobieństwa i wielkości wypłat pozytywnych i negatywnych, ale także od punktów odniesienia, np. status quo czy cel. Punkty odniesienia decydują o tym, na których aspektach sytuacji skupia się uwaga oceniającego. Temat analizowano w kontekście zapowiadanych wyborów do Sejmu. W Eksperymencie 1, 67 studentów psychologii i młodych informatyków oceniało ryzyko związane z wyborami dla 6 partii politycznych reprezentowanych w Sejmie. Ponieważ partie miały różne status quo i inne cele polityczne, to oczekiwano różnego wpływu aspektów pozytywnych (np. uzyskanie bezwzględnej większości sejmowej) i negatywnych (np. prawdopodobieństwo utraty mandatów) na ocenę ryzyka dla różnych partii. Eksperyment 2 to powtórzenie Eksperymentu 1 w innym czasie z udziałem młodych działaczy partii politycznych (PO i PiS). W eksperymentach nie stwierdzono związku między zwiększeniem lub zmniejszeniem liczby manadatów a oceną ryzyka. Zaobserwowano wyraźny związek między oceną ryzyka a prawdopodobieństwem utraty reprezentacji sejmowej (Eksp. 2). Związek ten nie występował jednak w przypadku ocen ryzyka dla partii, dla których respondenci nisko ocenili prawdopodobieństwo utraty reprezentacji (Eksp. 1). W przypadku tych partii oceny ryzyka były związane z szansami na realizację celów politycznych (np. uzyskanie absolutnej większości czy zwiększenie potencjału koalicyjnego).

Słowa kluczowe