W artykule podjęte zostały rozważania z zakresu estetyki prawa. Celem publikacji jest rozszerzenie pola badawczego tego nurtu poprzez odwołanie się do koncepcji estetyki codzienności. W tym zakresie posłużono się zagadnieniem ostrzeżeń zdrowotnych na opakowaniach wyrobów tytoniowych. Po przybliżeniu założeń estetyki prawa, podjęto próbę wyjaśnienia tego zagadnienia na gruncie dotychcza­sowych postulatów estetycznoprawnych. Następnie przybliżono naczelne postu­laty estetyki codzienności, w szczególności skupiając się na jej sformułowaniu przez Yuriko Saito. Finalnie odniesiono poczynione uwagi jeszcze raz do zagad­nienia ostrzeżeń zdrowotnych oraz wysnuto wnioski dotyczące estetyki prawa. W szczególności postulowano rozszerzenie trzech ujęć estetyki prawa autorstwa Kamila Zeidlera o czwarte ujęcie, nazwane „estetyką jako narzędziem prawnym”.

Oryginalizm jako jeden z głównych kierunków wykładni Konstytucji federalnej postrzegany jest coraz częściej jako instrument walki politycznej w rękach władzy sądowniczej. W niniejszym artykule przedstawiono rozważania dotyczące skutków wykładni oryginalistycznej, które w państwie o strukturze federalnej pozwalają na funkcjonowanie porządków prawnych o odmiennej aksjologii. Powyższe rodzi pytanie o zasadność akceptacji relatywizmu prawnego i zgody na kreowanie równo­ległych rzeczywistości jurydycznej w sytuacji, gdy stopień polaryzacji uniemożliwia dyskusję nad kompromisem. Celem artykułu jest podkreślenie, że paradoksalnie oryginalizm może wzmocnić stabilizacyjną i porządkującą rolę prawa zgodnie z koncepcją E pluribus unum.

Celem opracowania jest ocena instytucji wysłuchania publicznego w procesie stanowienia ustaw. W opracowaniu podjęto problem, czy instytucja wysłuchania publicznego stanowi realny czy iluzoryczny instrument w procesie stanowienia prawa? W rozważaniach uwzględniono z jednej strony zagadnienia teoretyczne dotyczące instytucji wysłuchania publicznego, z drugiej zaś – przedstawiono praktykę ustrojową wysłuchania publicznego (dane statystyczne dotyczące zastosowania tej instytucji w V–IX kadencji Sejmu RP). Praktyka ustrojowa w tym okresie pokazuje, że komisje sejmowe dość wstrzemięźliwie korzystają z tego uprawnienia. Od wejścia w życie regulacji dotyczącej tej instytucji obejmującej okres od V do końca IX kadencji Sejmu na 5855 projektów ustaw przeprowadzono zaledwie 34 wysłuchania publiczne obejmujące 46 projektów ustaw. Stanowiło to podstawę do sformułowania wniosków końcowych i postulatów de lege ferenda.

Celem niniejszego artykułu jest ustalenie celów prawa finansów publicznych, które jest częścią prawa finansowego. Problemem badawczym jest odpowiedź na pytanie, czy ustalenia w zakresie celów danej gałęzi prawa mogą być przydatne w rozwija­niu aksjologii szczegółowej danej gałęzi prawa. W artykule dokonano pozytywnej weryfikacji hipotezy, zgodnie z którą cele prawa finansów publicznych są ściśle powiązane z ochroną wartości publicznych. Stąd za szczególnie celowe uznano stosowanie aksjologicznej analizy prawa do badania aksjologicznych zagadnień polityki finansowej, pełniącej służebną funkcję w stosunku do polityki gospodar­czej i społecznej.

Zaniżanie marży handlowej stanowi nadużycie pozycji dominującej, które to nie jest wymienione bezpośrednio w art. 102 TFUE. To właśnie orzecznictwo TSUE oraz Sądu UE uznało tę praktykę za antykonkurencyjną, lecz początkowo trak­towaną ją jako antykonkurencyjną odmowę dostaw. Z uwagi na wiele podobieństw zachodzących między tymi praktykami wątpliwości budzi, czy zaniżanie marży handlowej powinno stanowić niezależny przejaw nadużycia pozycji dominującej. Celem artykułu jest poddanie analizie w tym zakresie stanowiska Komisji Euro­pejskiej z poglądami wyrażonymi w orzecznictwie, a także porównanie uregu­lowań przyjętych w Stanach Zjednoczonych.

W obliczu stale rosnącej liczby sporów dotyczących odpowiedzialności za błędy lekarskie, wysokich kosztów ich prowadzenia, stopnia ich skomplikowania i wysokość zasądzanych odszkodowań i zadośćuczynień uzasadniona jest analiza powodów bardzo niskiego stopnia wykorzystania pozasądowych sposobów rozwiązywania sporów, w tym przede wszystkim mediacji w Polsce. Charakterystyka tego rodzaju sporów wskazuje bowiem, iż owe sposoby ich rozwiązywania w odpowiednio dopasowanym kształcie mogłyby znacząco przyczynić się do stabilizacji już teraz trudnej sytuacji.
Punktem wyjścia do rozważań podjętych w artykule jest wskazanie istoty koncepcji mediacji i jej zalet. Następnie przeanalizowana została specyfika mediacji medycznej oraz obowiązujące uregulowania prawne.
Celem niniejszego artykułu jest ukazanie tych obszarów regulacji prawnych, które wymagają zmian. Dokonanie ich mogłoby przyczynić się do aktywnego wykorzystania mediacji w sprawach medycznych, a tym samym do usprawnienia rozwią­zywania sporów dotyczących odpowiedzialności za błędy lekarskie. Realizacji zadania podjętego przez autorkę służy przede wszystkim metoda formalno-­dogmatyczna oraz analiza dostępnych danych statystycznych.

The pandemic has changed the way society functions, affecting the system of justice as well. The need to maintain social distance has accelerated changes in the judi-ciary. Remote hearings have emerged. The article attempts to answer the question of whether the e-hearings currently taking place are held in accordance with the principle of equality in view of the phenomenon of digital exclusion occurring in Polish society. An empirical study of remote hearings conducted by a student research group and the author’s own experience in this field make up the empiri­cal resources documenting the technical issues that occur during remote hearings and problems related to digital exclusion.

Ustawa o ekonomii społecznej kwalifikuje spółdzielnie socjalne, rolnicze spółdziel-nie produkcyjne oraz spółdzielnie pracy, w tym spółdzielnie inwalidów i spół-dzielnie niewidomych, do katalogu zamkniętego podmiotów ekonomii społecznej. W konsekwencji spółdzielnie te mogą uzyskać status przedsiębiorstwa społecznego. Skutkuje to rozszerzeniem celu spółdzielni o reintegrację społeczną i zawodową osób zagrożonych wykluczeniem społecznym lub świadczenie usług społecznych. Realizacja tych celów następuje obok prowadzenia działalności gospodarczej przez spółdzielnię. Spółdzielnia może świadczyć usługi społeczne zarówno na rzecz członków spółdzielni jak i na rzecz innych osób. Kolejnym skutek uzyskania statusu przedsiębiorstwa społecznego polega na nadaniu działalności gospodarczej spółdzielni charakteru not for profit. Ten charakter działalności gospodarczej nie kores­ponduje jednak z celem spółdzielni pracy i rolniczych spółdzielni produkcyjnych.

Ogólnym celem opracowania jest włączenie się do nurtu poszukiwania wartości w prawie administracyjnym, a konkretnie w prawie ochrony klimatu. Aksjologia tego obszaru prawa charakteryzuje się wyjątkową złożonością. Szczegółowym celem badań jest poszukiwanie odpowiedzi na pytania: (a) na jakich wartościach prawodawca powinien oprzeć regulacje dotyczące lokalizacji inwestycji w zakresie elektrowni wiatrowych, aby tworzone normy mogły w sposób efektywny prowa-dzić do wzrostu wytwarzania energii z OZE, (b) czy kształt krajowych regulacji określanych jako tzw. zasada 10H stosowanych dotychczas w procesie lokalizacji inwestycji w zakresie elektrowni wiatrowych oraz kształt nowych regulacji zmierzających do liberalizacji tej zasady oparte zostały na prawidłowo wyważonym szerokim fundamencie aksjologicznym. Tylko takie normy prawa ochrony klimatu, które będą oparte na szerokim fundamencie aksjologicznym, będą akceptowane przez wszystkie podmioty, na które będą oddziaływały, a w konsekwencji będą efektywnie realizować cel, do którego zostają powołane (wzrost poziomu wytwarzania energii z OZE).

It is quite paradoxical that such a negative social phenomenon as the ever-present threat of the SARS-CoV-2 virus and its mutations has contributed to the exceptional acceleration of the widespread adoption of the institution of remote hearings in the area of civil trials in our country. Traditional hearings are no longer the only possible format of public hearing in the form of a trial. We are now witnessing a new quality in the way in which civil cases are heard. Most importantly, the nature of the court’s communication with the parties and other participants of such proceedings has changed significantly in the broad sense due to the remote nature of the hearings. At present, the venue where a court gets to hear the parties to proceedings is not only the courtroom in a court building, but also cyberspace. Thus, the landscape and the structure of civil trials have changed considerably.

It is quite paradoxical that such a negative social phenomenon as the ever-present threat of the SARS-CoV-2 virus and its mutations has contributed to the exceptional acceleration of the widespread adoption of the institution of remote hearings in the area of civil trials in our country. Traditional hearings are no longer the only possible format of public hearing in the form of a trial. We are now witnessing a new quality in the way in which civil cases are heard. Most importantly, the nature of the court’s communication with the parties and other participants of such proceedings has changed significantly in the broad sense due to the remote nature of the hearings. At present, the venue where a court gets to hear the parties to proceedings is not only the courtroom in a court building, but also cyberspace. Thus, the landscape and the structure of civil trials have changed considerably.

Przedmiotem opracowania jest analiza zagadnienia opodatkowania przewłaszczenia na zabezpieczenie nieruchomości podatkiem od towarów i usług. Autor koncentruje się na wykładni pojęcia odpłatnej dostawy w kontekście przewłaszczenia na zabezpieczenie. Celem rozważań jest odpowiedź na pytanie, czy przewłaszczenie na zabezpieczenie nieruchomości jest czynnością opodatkowaną oraz ewentualne wskazanie momentu powstania obowiązku podatkowego na gruncie podatku od towarów i usług wobec braku jednolitej praktyki organów podatkowych oraz rozbieżności w orzecznictwie sądów administracyjnych.

Artykuł porusza istotny problem ograniczeń prawnych, jakie obowiązujące przepisy narzucają jednoosobowym spółkom z ograniczoną odpowiedzialnością. W pierwszej części autor bada obowiązujące normy dotyczące jednoosobowych spółek oraz przyporządkowuje je celem właściwego zakwalifikowania ich w systemie prawa. W drugiej części, autor mierzy się z celowością istnienia wymienionych obostrzeń w funkcjonowaniu jednoosobowych spółek, analizuje pozorność zastosowanych rozwiązań oraz wskazuje na istotne kierunki zmian koniecznych do zniesienia ograniczeń nakładanych na jednoosobowe spółki z ograniczoną odpowiedzialnością.

Celem niniejszego artykułu jest omówienie wybranych kwestii problematyki związanej z przeprowadzeniem postępowania dowodowego w procedurze cywilnej ze szczególnym uwzględnieniem istoty wniosku dowodowego oraz możliwości jego zgłoszenia. Analizie poddane zostały przepisy ustawowe i podustawowe dotyczące zarówno kwestii formalnych składania wniosku dowodowego, możliwości dopuszczenia dowodu, sposobu przeprowadzenia dowodu, a także roztrząsanie wyników postępowania dowodowego. Przepisy obowiązujące w obecnym kształcie nie dają możliwości zgłaszania dowodów według własnego uznania przez strony i uczestników postępowania, dlatego też niezwykle istotne jest stosowanie ich zgodnie z zaleceniem ustawodawcy, tak aby nie zostać pozbawionym wydania korzystnego rozstrzygnięcia tylko z tego powodu, że Sąd uzna wniosek dowodowy za spóźniony.

Celem artykułu jest omówienie instytucji bezpodstawnego wzbogacenia jako źródła zobowiązania, znanego już w prawie rzymskim, któremu nieobce były najistotniejsze związane z nim problemy, a także sposoby rozwiązywania tych problemów. Autorka, mając świadomość złożoności zagadnień związanych z bezpodstawnym wzbogaceniem oraz problemów, których może nastręczać stosowanie tej instytucji, skupia się na przedstawieniu pojęcia oraz cech charakterystycznych instytucji bezpodstawnego wzbogacenia jako zobowiązania. Zostały one wymienione w jednym tylko przepisie – art. 405 Kodeksu cywilnego, jednak na pozór oczywista regulacja zawiera w sobie kilka niewypowiedzianych wprost elementów, które trzeba uwzględnić przy ocenie, czy doszło do bezpodstawnego wzbogacenia. Autorka zwraca uwagę na to, że o szczególnym charakterze bezpodstawnego wzbogacenia świadczą przede wszystkim pozytywne przesłanki jego powstania. Przesłankami tymi są: uzyskanie korzyści przez jedną osobę, uzyskanie tej korzyści kosztem innej osoby, związek między wzbogaceniem a zubożeniem oraz brak podstawy prawnej wzbogacenia, przy czym należy nadmienić, że Kodeks cywilny nie stanowi nic na temat przesłanki związku. Przesłankami nie będą natomiast wiedza ani wola osoby wzbogaconej. Odpowiedzialność wzbogaconego z tego tytułu będzie w takim razie obciążała go bez względu na to, co było przyczyną uzyskania przez niego korzyści majątkowej.

Głównym celem artykułu jest rozważenie dopuszczalności stosowania art. 58 § 2 k.c. w prawie zabezpieczeń społecznych względem umów o pracę zawieranymi z kobietami ciężarnymi z punktu widzenia teorii sprawiedliwości. Chciałbym dowieść, iż stosowanie art. 58 § 2 k.c., skutkujące wyłączeniem kobiet ciężarnych z systemu ubezpieczeń społecznych, jest nie tylko wątpliwe z punktu widzenia Konstytucji RP, ale problematyczne z punktu widzenia rodzaju sprawiedliwości realizowanego przez prawo zabezpieczeń społecznych. W pierwszej części artykułu przypominam podstawowe typologie i definicje pojęcia sprawiedliwości. Choć w refleksji filozoficznej nie można mówić o 11jednej sprawiedliwości", to jest to pojęcie o ugruntowanej tradycji. Stawiam tezę, że o ile sprawiedliwość rozdzielcza jest urzeczywistniana przepisami prawa konstytucyjnego oraz zabezpieczeń społecznych, o tyle prawo cywilne realizuje przede wszystkim sprawiedliwość komutatywną, co dotyczy również art. 58 § 2 k.c. Następnie pokazuję konsekwencje stosowania art. 58 § 2 k.c. w prawie ubezpieczeń społecznych na przykładzie spraw kobiet ciężarnych wyłączanych z systemu ubezpieczeń społecznych. Artykuł zwieńcza konkluzja, iż choć sprawiedliwość dla prawników jest pojęciem o długiej tradycji, to niestety często jest wymierzana intuicyjnie, co prowadzi do niepożądanych i nieobliczalnych konsekwencji społecznych.

Rozważania na temat studiów prawniczych i aplikacji współcześnie w Polsce przedstawione zostały w artykule z perspektywy pytania o cele kształcenia prawników oraz o to sposób prowadzenia kształcenia prawniczego jest właściwy. Wskazując na determinowaną ustrojowo rolę prawników wykonujących zawód w ramach zinstytucjonalizowanych struktur wymiaru sprawiedliwości artykuł skupia się między innymi na zagadnieniach dotyczących doboru przedmiotów. Zwłaszcza jednak na dylemacie, czy efektem kształcenia prawniczego mają być sprawni technicy prawa, czy elity współformujące profil etyczny, intelektualny, kulturowy i gospodarczy społeczeństwa. Zawarte w artykule poglądy przedstawione zostały począwszy od oceny znaczenia wiedzy na rynku, poprzez wskazanie przydatności programów studiów dla dalszego rozwoju zawodowego prawników zarówno podczas aplikacji, jak i w innych zawodach, aż po porównanie nauczania według podziałów na tradycyjne gałęzie prawa i nowopowstające jego obszary. Artykuł odnosi się także do postulatów otwarcia prawa na interdyscyplinarności i do roli prawnika jako zawodu zaufania w kontekście stałej potrzeby wzmacniania zaufania do samego prawa.